Trẻ bị dị ứng Lactose - 3+ Phương pháp xử lý tốt nhất

Theo các chuyên gia, ước tính có khoảng 68% dân số gặp tình trạng dị ứng lactose. Trong đó, tỷ lệ xuất hiện phổ biến nhất là ở trẻ em. Bố mẹ đặt ra câu hỏi trẻ dị ứng lactose có nguy hiểm không? Dị ứng lactose ở trẻ có thể khỏi hoàn toàn hay không?

Đa số trẻ sơ sinh có thể tiêu hóa lactose nhưng cũng có rất nhiều trường hợp trẻ bắt đầu phát sinh sự suy giảm hấp thụ lactose sau khi hết giai đoạn sơ sinh. Triệu chứng của trẻ dị ứng lactose rất dễ bị nhầm lẫn với các bệnh đường ruột khác. Vậy làm sao để biết trẻ có bị dị ứng lactose hay không? Hãy cùng H&H Nutrition tham khảo bài viết dưới đây mẹ nhé!

Xem thêm:

Trẻ bị dị ứng Lactose - 3+ Phương pháp xử lý tốt nhất — Lactose là loại đường có nhiều trong sữa và các chế phẩm từ sữa

Thế nào là dị ứng lactose?

Lactose là một loại đường không chỉ có mặt trong sữa mà còn có rất nhiều trong các thực phẩm như: bơ, sữa chua, phô mai, ngũ cốc, bánh kẹo ….

Dị ứng lactose hay còn được gọi là không dung nạp lactose. Thể hiện tình trạng cơ thể trẻ không thể tiêu hóa được lượng lactose nạp vào cơ thể gây ra các rối loạn tiêu hóa như đau bụng, đầy hơi, buồn nôn, tiêu chảy. Ảnh hưởng lâu đến sự hấp thu lactose khi ở tuổi trưởng thành.

Nguyên nhân trẻ bị dị ứng Lactose

Trước khi xác định nguyên nhân của việc trẻ bị dị ứng Lactose, bạn cần phân biệt rõ giữa dị ứng sữa và không dung nạp lactose. Dị ứng sữa là kết quả phản ứng của hệ thống miễn dịch với protein sữa, trong khi bất dung nạp Lactose là một phản ứng trong hệ tiêu hóa với đường sữa. Phản ứng dị ứng thường có tính chất khẩn cấp, có thể xảy ra ngay lập tức, nghiêm trọng và trong một số trường hợp có thể gây nguy hiểm đến tính mạng điển hình nhất là sốc phản vệ.

Nguyên nhân phổ biến nhất của bất dung nạp lactose là khi cơ thể không sản xuất đủ enzyme gọi là lactase, giúp tiêu hóa lactose. Ngoài ra, việc không dung nạp Lactose cũng có thể do:

Các tình trạng như bệnh viêm ruột và bệnh Celiac
Nhiễm trùng đường ruột
Phẫu thuật ruột
Vết thương ở ruột

Một số trẻ sinh non không thể tiêu hóa được lactose vì đường ruột của trẻ chưa phát triển đầy đủ, nhưng thường khả năng tiêu hóa lactose thường được cải thiện khi trẻ lớn lên và hệ tiêu hóa hoàn thiện. Cũng có một số trẻ không tạo ra bất kỳ enzyme lactase nào nhưng trường hợp này rất hiếm.

Nguyên nhân phổ biến khi trẻ bị bất dung nạp lactose là thiếu enzyme lactase hoặc các vấn đề sức khỏe như viêm ruột, bệnh Celiac, nhiễm trùng đường ruột, phẫu thuật hoặc tổn thương ở ruột. Một số trường hợp không sản xuất enzyme lactase hoặc trẻ sinh non có thể không tiêu hóa lactose do ruột chưa phát triển đủ.

Cơ chế không dung nạp lactose

Trong ruột non có các enzyme lactase đảm nhiệm chức năng thủy phân lactose thành 2 loại đường đơn là: glucose và galactose. Sau đó qua lớp lót ruột hấp thu vào máu. Tuy nhiên, trường hợp ruột non không tạo ra đủ enzyme lactase, thức ăn thay vì được xử lý sẽ di chuyển vào đại tràng.

Tại đại tràng, vi khuẩn tự nhiên tương tác với lactose chưa tiêu hóa. Sau đó lactose bị lên men và sinh ra khí chướng trong bụng và dẫn đến đầy hơi. Lactose lên men kích thích các thành bên trong của ruột gây buồn nôn, nôn và tiêu chảy.

Tình trạng dị ứng lactose thường xuất hiện nhất ở trẻ từ 2 đến 12 tuổi. Tuy nhiên, phần lớn những trẻ dị ứng lactose vẫn bị giảm khả năng tiêu hóa sữa khi ở độ tuổi trưởng thành.

Biểu hiện của dị ứng lactose ở trẻ

Để nhận biết trẻ có dị ứng với lactose hay không, bố mẹ hãy chú ý xem sau khi ăn sữa hoặc các thực phẩm có chứa lactose khoảng từ 30 phút đến vài giờ, trẻ có xuất hiện các biểu hiện sau đây:

Xuất hiện các cơn đau quanh rốn và nửa bụng dưới, chuột rút, co thắt vùng bụng: Do quá trình lên men lactose giải phóng các axit béo mạch ngắn, gia tăng axit và khí dẫn đến các cơn đau.
Đầy hơi, chướng bụng: Xuất hiện do sự gia tăng nước và khí trong đại tràng làm ruột giãn ra.
Tiêu chảy hoặc đi vệ sinh nhiều lần, lượng phân lớn: Do lactose lên men không được tiêu hóa ở đại tràng tạo nên các axit béo mạch ngắn làm tăng nước trong ruột.
Một số trường hợp thấy buồn nôn và nôn mửa nhiều, có khi xuất hiện cả táo bón và cảm giác khó tiêu.

Các loại dị ứng Lactose

Dị ứng lactose nguyên phát

Đây là dạng dị ứng lactose ở trẻ phổ biến và hay gặp nhất. Tình trạng này xuất hiện khi cơ thể trẻ bình thường vẫn đang sản xuất đủ lượng lactose cần thiết nhưng khi trẻ được thay đổi chế độ ăn như chuyển từ sữa sang các loại thức ăn khiến việc sản xuất lasctose giảm mạnh do cơ thể nghĩ rằng việc sản xuất lactase là không cần thiết dẫn đến tiêu hóa các sản phẩm có lactose thì cơ thể không hấp thu và gây tiêu chảy.

Dị ứng lactose thứ phát

Trường hợp này xảy ra khi trẻ gặp chấn thương, tiêu chảy, nhiễm trùng tiêu hóa hoặc phẫu thuật liên quan tới ruột non, khiến ruột non giảm sản xuất lactose. Để cải thiện tình trạng này trẻ sẽ phải trải qua một số điều trị rối loạn cơ bản trong một khoảng thời gian khá dài.

Không dung nạp lactose bẩm sinh hoặc phát triển

Có những trường hợp trẻ sơ sinh lúc sinh ra đã hoàn toàn không có lactose gây nên tình trạng trẻ dị ứng lactose bẩm sinh. Dị ứng lactose có thể di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Bên cạnh đó, trẻ sinh non có nguy cơ không dung nạp lactose cao hơn trẻ bình thường.

Cách chẩn đoán trẻ không dung nạp Lactose

Nếu bạn nghi ngờ rằng trẻ của bạn bất dung nạp lactose sau khi quan sát thấy các triệu chứng về đường tiêu hóa sau khi ăn các sản phẩm từ sữa, bạn có thể cần thực hiện các phương pháp chẩn đoán sau đây:

Kiểm tra hơi thở hydro: Phương pháp này đo lượng khí hydro và khí metan trong hơi thở của bạn sau khi bạn tiêu thụ lactose. Nếu lượng khí này tăng cao sau khi tiêu thụ lactose, có thể do vi khuẩn trong ruột bạn đang phân giải lactose, tạo ra khí trong ruột kết mà có thể được đo lường qua hơi thở.
Xét nghiệm đường huyết: Nếu kiểm tra hơi thở không cho kết quả, bạn có thể thực hiện xét nghiệm đường huyết. Xét nghiệm này đo hàm lượng đường trong máu trước và sau khi tiêu thụ lactose. Nếu hàm lượng đường trong máu không tăng sau khi tiêu thụ lactose, điều này cho thấy bạn không hấp thụ lactose được.
Kiểm tra độ axit của phân: Phương pháp này thường được sử dụng cho trẻ nhỏ và sơ sinh. Sau khi trẻ tiêu thụ lactose, mẫu phân sẽ được lấy và phân tích hàm lượng axit lactic và các sản phẩm phụ khác trong đó. Kết quả này có thể cho biết liệu cơ thể của trẻ có hấp thụ lactose hay không.

Để chẩn đoán trẻ không dung nạp lactose, có ba phương pháp chính: kiểm tra hơi thở hydro, xét nghiệm đường huyết và kiểm tra độ axit của phân. Các phương pháp này giúp xác định khả năng hấp thụ lactose của cơ thể trẻ.

Trẻ dị ứng Lactose có nguy hiểm không

Bất dung nạp lactose không phải là một vấn đề cực kỳ nguy hiểm, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời thì có thể gây ra tình trạng khó chịu và suy dinh dưỡng cho trẻ. Trẻ bất dung nạp lactose có nguy cơ suy dinh dưỡng và còi xương cao hơn trẻ bình thường.

Có những trường hợp nặng có thể gây ra sốc phản vệ, thậm chí dẫn đến tử vong. Vì vậy, nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào không bình thường ở trẻ, phụ huynh cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được kiểm tra về bất dung nạp lactose và có liệu pháp điều trị phù hợp, đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho trẻ.

Bất dung nạp lactose không gây nguy hiểm nghiêm trọng, nhưng có thể gây suy dinh dưỡng và còi xương cho trẻ, trường hợp nặng có thể dẫn đến tử vong. Phụ huynh cần đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu phát hiện dấu hiệu không bình thường để được điều trị đúng cách.

Bố mẹ cần làm gì khi trẻ dị ứng Lactose?

Hiện tại, chưa có biện pháp điều trị dứt điểm tình trạng dị ứng lactose ở trẻ. Nhưng bố mẹ có thể tránh được sự khó chịu cho con khi không dung nạp lactose bằng cách:

Tránh bổ sung quá nhiều thực phẩm chứa lactose, giảm các chế phẩm từ sữa. Duy trì cho trẻ bú sữa mẹ càng lâu càng tốt. Từ 3 tháng tuổi trở lên bố mẹ có thể đưa bé đi kiểm tra để biết chính xác trẻ có bị dị ứng lactose hay không. Trường hợp nếu bé đang sử dụng sữa công thức, hãy lựa chọn cho bé loại sữa chứa ít lactose để cơ thể bé tập sản sinh ra men lactase. Trường hợp nếu dùng sữa ít lactose mà tình trạng dị ứng lactose của trẻ vẫn không cải thiện thì phải đổi sang loại sữa không có lactose. Để chọn đúng loại sữa cho con, bố mẹ hãy tham khảo ghi chú trên bao bì sản phẩm. Các loại sữa chứa ít lactose thường có nồng độ 0.3 gam/100 gam. Các loại sữa đậu nành thường không chứa lactose.

>> Xem thêm: Sữa NAN AL110 – Dinh dưỡng dành cho trẻ tiêu chảy và bất dung nạp đường Lactose

Khi trẻ dị ứng lactose cần chú ý giảm các sản phẩm sữa nhưng không có nghĩa là trẻ không thể nhận đủ canxi. Bố mẹ hãy tập trung cho trẻ sử dụng các thực phẩm có khả năng cung cấp canxi như nước ép trái cây, rau xanh, bánh mì, hải sản,… để thay thế cho nguồn canxi có trong sữa. Bổ sung vitamin D cho cơ thể bằng cách dùng trứng, sữa chua.
Khi trẻ dị ứng với lactose, hãy cho trẻ thường xuyên ăn sữa chua và các chế phẩm chứa men vi sinh, uống nhiều nước và bổ sung nhiều rau xanh để hỗ trợ hoạt động của đường ruột. Từ đó có thể làm giảm các triệu chứng do dị ứng lactose ở trẻ gây ra như đầy hơi, tiêu chảy,…

Hầu hết các triệu chứng do dị ứng lactose gây ra ở trẻ đều có mức độ nhẹ và không gây nguy hiểm đến sức khỏe nhưng sẽ ảnh hưởng đến mức độ dung nạp lactose khi trưởng thành. Để hạn chế các triệu chứng tái phát, bố mẹ hãy trao đổi với chuyên gia dinh dưỡng để được hướng dẫn cách xây dựng chế độ ăn và sinh hoạt phù hợp.

H&H Nutrition chúng tôi hy vọng qua bài viết này sẽ mang đến nhiều thông tin hữu ích giúp bố mẹ hiểu rõ hơn về vấn đề trẻ bị dị ứng lactose. Bố mẹ có thể áp dụng các phương pháp phòng tránh cho con mình nếu trẻ bị dị ứng lactose hoặc có thể hỗ trợ cho các phụ huynh khác có con bị dị ứng lactose.

> Xem thêm: Các bài viết khác về Dị ứng ở trẻ em

Các loại sữa cho trẻ bất dung nạp Lactose tốt nhất hiện nay

Hầu hết các loại sữa hiện nay đều đã được xử lý để loại bỏ lactose hoặc giảm lượng lactose xuống mức rất thấp. Dưới đây là một số dòng sữa mà ba mẹ có thể tham khảo:

- Sữa thủy phân cho trẻ dị ứng sữa bò
- Sữa Enfamil A+ Lactofree Care cho bé 0-12 tháng tuổi (400g) – Sữa dinh dưỡng cho trẻ tiêu chảy, bất dung nạp lactose
- 250.000đ
- Được xếp hạng 4.86 5 sao
- Mua Ngay
- 250.000đ
- Hết hàng
- Thông tin sản phẩm
- Sữa Pediasure 400g – Sữa dinh dưỡng cho trẻ biếng ăn, chậm tăng cân Pediasure BA Hoa Kỳ
- 285.000đ
- Được xếp hạng 5.00 5 sao
- Mua Ngay
- 285.000đ
- Sữa Cao Năng Lượng - Sữa Cho Trẻ Biếng Ăn
- Sữa NUTREN JUNIOR dạng bột, hộp 400 gram – Dinh dưỡng đặc chế dành cho trẻ TỪ 1 ĐẾN 10 TUỔI
- 336.000đ
- Được xếp hạng 5.00 5 sao
- Mua Ngay
- 336.000đ
- 400g259Kcal

Pediasure: Được thiết kế đặc biệt cho trẻ từ 1 đến 10 tuổi, đây là một lựa chọn dinh dưỡng cho trẻ biếng ăn, trẻ suy dinh dưỡng hoặc trẻ không dung nạp lactose.
Nutren Junior: Sản phẩm gần như không chứa Lactose và Gluten, an toàn cho trẻ không dung nạp Lactose.
Enfamil: Đây là một lựa chọn sữa cho trẻ bị bất dung nạp lactose, được phát triển đặc biệt để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của trẻ bị rối loạn tiêu hóa hoặc không thể tiêu hóa lactose.

Sữa cho trẻ bất dung nạp lactose được xử lý để loại bỏ hoặc giảm lượng lactose xuống mức rất thấp. Các loại sữa như Pediasure, Nutren Junior và Enfamil được thiết kế đặc biệt cho trẻ không dung nạp lactose, cung cấp dinh dưỡng và an toàn cho sức khỏe của trẻ.

Thiết kế thực đơn dinh dưỡng cho trẻ dị ứng Lactose cùng chuyên gia dinh dưỡng

Nếu bạn đang lo lắng về việc thiết kế thực đơn dinh dưỡng cho trẻ bất dung nạp Lactose? Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng (NRECI) đã thấu hiểu vấn đề này và mang đến dịch vụ tư vấn chuyên sâu về dinh dưỡng cho trẻ bất dung nạp Lactose. Tại đây, bác sĩ dinh dưỡng sẽ hợp tác cùng phụ huynh để xây dựng thực đơn đáp ứng đúng nhu cầu dinh dưỡng của trẻ.

Thực đơn sẽ được thiết kế sao cho không chứa lactose và đồng thời vẫn cung cấp đủ lượng canxi và các dưỡng chất cần thiết khác cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Đặc biệt, việc giáo dục phụ huynh về cách chọn lựa thực phẩm và xử lý thực phẩm an toàn cũng là một phần không thể thiếu của quá trình này. Qua đó, phụ huynh sẽ được trang bị kiến thức, kỹ năng liên quan đến dinh dưỡng cho trẻ bất dung nạp Lactose, nhằm đảm bảo chăm sóc dinh dưỡng cho một cách hiệu quả và an toàn nhất.

Quy trình thiết kế thực đơn cho trẻ dị ứng lactose tại NRECI:

Xác định tình trạng dinh dưỡng của trẻ, đo các chỉ số khối lượng cơ – xương – mỡ – nước qua máy phân tích thành phần cơ thể
Khai thác và đánh giá khẩu phần ăn của trẻ trong 24h
Khai thác tiền sử dinh dưỡng, tiền sử bệnh, phương pháp đang điều trị và những bệnh lý đi kèm
Khai thác chế độ vận động và giấc ngủ,tinh thần của bé
Thực hiện các xét nghiệm các chỉ số dinh dưỡng và vi chất (nếu cần)
Tư vấn dinh dưỡng chuyên biệt cùng bác sỹ về tình trạng dinh dưỡng hiện tại của bé, lộ trình can thiệp, cách theo dõi các triệu chứng bất dung nạp lactose tại nhà.
Xây dựng thực đơn chi tiết từng ngày theo từng trẻ.

Hỏi – đáp

Dị ứng lactose có ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ nếu không được điều trị?

Mặc dù bất dung nạp Lactose không gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng có thể tạo ra những hậu quả tiêu cực đối với sức khỏe và phát triển của trẻ. Việc không dung nạp Lactose sẽ ảnh hưởng đến chế độ ăn uống của trẻ, điều đó có nghĩa là bạn sẽ phải chú ý đến các chất dinh dưỡng mà trẻ đang nhận được.

Nếu tránh tất cả các sản phẩm từ sữa, trẻ có thể thiếu hụt canxi và vitamin D gây ra ảnh hưởng đến xương, cơ và hệ thần kinh của trẻ. Sự thiếu hụt này có thể gây ra tác động đặc biệt lớn đối với sự phát triển của trẻ. Ngoài ra, bất dung nạp Lactose cũng có thể ảnh hưởng đến tâm lý và học tập của trẻ. Vì vậy, việc chẩn đoán và điều trị kịp thời bất dung nạp Lactose là rất quan trọng để đảm bảo sự phát triển toàn diện của trẻ.

Bất dung nạp lactose ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ nếu không được điều trị. Mặc dù không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng có thể gây ra hậu quả tiêu cực cho sức khỏe và phát triển của trẻ, đặc biệt là về xương, cơ và hệ thần kinh.

Dị ứng lactose có thể khỏi hoàn toàn không?

Khả năng này phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra bất dung nạp lactose. Đối với các trường hợp bất dung nạp lactose thứ phát do tổn thương ruột non, có thể hồi phục sau khi ruột non đã được phục hồi. Tuy nhiên, mức độ tổn thương vĩnh viễn sẽ ảnh hưởng đến khả năng hồi phục và thời gian cần thiết. Trẻ sinh non mắc chứng bất dung nạp lactose trong quá trình phát triển thường khỏi bệnh này.

Trong trường hợp bất dung nạp lactose nguyên phát hoặc bẩm sinh, cơ thể không bao giờ tự nhiên sản xuất đủ enzyme lactase. Tuy nhiên, có thể thấy sự thay đổi trong triệu chứng nếu sức khỏe ruột hoặc hệ vi sinh vật thay đổi. Về lý thuyết, khả năng chịu đựng có thể cải thiện một chút hoặc có thể thấy triệu chứng giảm nhẹ hơn một ít.

Việc điều trị khỏi hoàn toàn bất dung nạp Lactose còn phụ thuộc vào nhiều nguyên nhân gây ra và mức độ tổn thương ruột non. Đối với nguyên nhân nguyên phát, sự thay đổi trong triệu chứng có thể xảy ra nhưng khả năng chịu đựng có thể cải thiện một chút.

Trẻ bị dị ứng lactose có nên đi học mẫu giáo?

Bất dung nạp lactose không phải là một bệnh lý truyền nhiễm nên trẻ hoàn toàn có thể đến trường. Tuy nhiên, phụ huynh cần thông báo cho nhà trường về tình trạng sức khỏe của trẻ và những hạn chế về chế độ dinh dưỡng, đặc biệt là về việc loại trừ lactose khỏi thực đơn của trẻ. Điều này giúp nhà trường cung cấp sự hỗ trợ cần thiết và đảm bảo rằng trẻ được ăn uống an toàn và phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình trong quá trình học tập.

Trẻ bị bất dung nạp lactose có thể đi học mẫu giáo nhưng phụ huynh cần thông báo cho nhà trường về tình trạng sức khỏe của trẻ và những hạn chế về chế độ dinh dưỡng, đặc biệt là việc loại trừ lactose khỏi thực đơn của trẻ.

H&H Nutrition là hệ thống store dinh dưỡng Y học đầu tiên tại Việt Nam cung cấp sản phẩm dinh dưỡng điều trị cho trẻ em và người lớn, tại đây bạn sẽ được tư vấn bởi đội ngũ chuyên gia dinh dưỡng là thạc sĩ, bác sĩ, dược sĩ giàu kinh nghiệm.

Tài liệu tham khảo:

H&H Nutrition – Đồng hành cùng sức khỏe gia đình bạn

Địa chỉ: