Vitamin B12, còn được gọi là cobalamin, là một vitamin tan trong nước quan trọng. Nó có vai trò thiết yếu trong sản xuất hồng cầu và hoạt động hệ thần kinh. Vitamin B12 có nhiều trong thực phẩm động vật (gồm thịt, cá, thịt gia cầm, trứng và sữa…) và các sản phẩm được tăng cường B12 ( bánh mì và sữa có nguồn gốc thực vật). Thiếu vitamin B12 có thể gây ảnh hưởng tới sức khỏe chúng ta.
Tình trạng thiếu vitamin B12 rất phổ biến, do không cung cấp đủ hoặc không hấp thu được từ thức ăn. Những người có nguy cơ thiếu hụt B12:
- Người già
- Người hậu phẫu cắt bỏ phần ruột
- Những người đang dùng metformin, thuốc kháng axit kéo dài.
- Những người theo chế độ ăn thuần chay nghiêm ngặt.
Bài viết liên quan: Liều lượng vitamin B12: bạn cần dùng bao nhiêu mỗi ngày?
Các triệu chứng thiếu vitamin B12 diễn ra âm thầm, có thể mất nhiều năm mới xuất hiện và chẩn đoán phức tạp do triệu chứng không đặc hiệu, dễ nhầm lẫn với tình trạng bệnh lý khác. Ví dụ như thiếu folate. B12 thấp khiến lượng folate giảm. Tuy nhiên, nếu bạn bị thiếu hụt B12 mà chỉ điều chỉnh folate thì làm che đi triệu chứng và không khắc phục được vấn đề.
Dưới đây là 9 dấu hiệu của thiếu vitamin B12 thực sự.
1. Da nhợt nhạt hoặc vàng da
- Những người bị thiếu B12 thường nhợt nhạt hoặc vàng da và kết mạc mắt.
- Vitamin B12 có vai trò thiết yếu trong sản xuất DNA để tạo hồng cầu. Không có B12 gây thiếu máu hồng cầu to, các tế bào hồng cầu được tạo ra trong tủy xương to và dễ vỡ.
- Tế bào hồng cầu này quá lớn để ra khỏi tủy xương vào hệ tuần hoàn, do đó làm giảm số lượng hồng cầu trong máu, khiến da nhợt nhạt.
- Tế bào hồng cầu dễ vỡ, gây ra tình trạng dư thừa bilirubin (chất có màu hơi đỏ hoặc nâu, tạo ra sau khi hồng cầu vỡ). Bilirubin tích tụ gây vàng da và mắt.
2. Suy nhược và mệt mỏi
Cơ thể không đủ vitamin B12 để tạo hồng cầu, vận chuyển oxy đến các tế bào không hiệu quả, gây nên tình trạng mệt mỏi.
Ở người lớn tuổi, loại thiếu máu này thường do một tình trạng tự miễn gọi là thiếu máu ác tính do thiếu yếu tố nội tại. Yếu tố nội tại có vai trò liên kết với vitamin B12 trong ruột để hấp thu. Khi thiếu yếu tố nội tại, việc hấp thu B12 sẽ không được hiệu quả.
3. Dị cảm thần kinh
Một trong những dấu hiệu nghiêm trọng hơn của thiếu B12 trong thời gian dài là tổn thương thần kinh.
Vitamin B12 quan trọng trong quá trình tạo ra myelin. Myelin bao quanh dây thần kinh để bảo về dây thần kinh và cách nhiệt. Nếu không có B12, myelin không được hình thành, làm ảnh hưởng đến hoạt động hệ thần kinh. Dấu hiệu phổ biến là dị cảm, hoặc cảm giác như kim châm.
Tuy nhiên, cảm giác kim châm là triệu chứng phổ biến do nhiều nguyên nhân, nên chỉ riêng triệu chứng này không chẩn đoán ngay là thiếu B12.
Các triệu chứng thần kinh liên quan đến thiếu hụt B12 thường xảy ra cùng với thiếu máu.
4. Thay đổi vận động
Nếu không được điều trị, tổn thương hệ thần kinh do thiếu hụt B12 có thể gây ra những thay đổi trong vận động, thậm chí ảnh hưởng đến sự cân bằng và phối hợp động tác, khiến bạn dễ bị ngã.
Triệu chứng này thường thấy ở người cao tuổi. Ngoài ra, vẫn có thể xuất hiện ở người trẻ tuổi bị thiếu chất trầm trọng, không được điều trị.
5. Viêm loét miệng lưỡi
Đây có thể là tình trạng thay đổi màu sắc, hình dạng, khiến lưỡi bị đau, đỏ và sưng, mất gai lưỡi…gây đau hoặc ảnh hưởng đến ăn uống, giao tiếp.
Thiếu B12 có thể gặp các triệu chứng răng miệng khác, như loét miệng, cảm giác kim châm trong lưỡi hoặc cảm giác nóng và ngứa trong miệng.
6. Khó thở và chóng mặt
Tình trạng này nặng hơn khi gắng sức. Do cơ thể thiếu hồng cầu để cung cấp oxy cho các tế bào hoạt động
Tuy nhiên, những triệu chứng này có thể do nhiều nguyên nhân, vì vậy cần hỏi bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân.
7. Rối loạn thị lực
Thiếu vitamin B12 gây tổn thương, gián đoạn tín hiệu thần kinh truyền từ mắt đến não, làm suy giảm thị lực, mờ mắt hoặc rối loạn thị lực. Gọi là bệnh thần kinh thị giác. Đây là một bệnh lý nguy hiểm nhưng thường có thể điều trị bằng cách bổ sung B12.
8. Thay đổi tâm trạng
Vitamin B12 thấp liên quan đến tâm trạng và hoạt động não bộ như trầm cảm và mất trí nhớ. “Giả thuyết homocysteine của bệnh trầm cảm” giải thích cho mối liên hệ này. Lý thuyết này cho rằng nồng độ homocysteine cao do thiếu B12, gây tổn thương mô não, cản trở dẫn truyền tín hiệu làm thay đổi tâm trạng và việc bổ sung vitamin B12 có thể cải thiện triệu chứng liên quan.
Lưu ý là những thay đổi về tâm trạng và tình trạng mất trí nhớ, trầm cảm có thể do nhiều nguyên nhân. Do đó, nếu bạn bị thiếu chất, dùng thực phẩm bổ sung có thể giúp cải thiện tâm trạng của bạn. Tuy nhiên, nó không thể thay thế cho các liệu pháp y tế đã được chứng minh trong điều trị trầm cảm hoặc sa sút trí tuệ.
9. Tăng thân nhiệt
Một triệu chứng rất hiếm của thiếu vitamin B12 là tăng thân nhiệt. Chưa rõ cơ chế nhưng một số báo cáo sốt đã bình thường sau khi điều trị với vitamin B12 thấp. Nhưng cũng cần lưu ý, nhiệt độ cao thường do bệnh tật gây ra chứ không phải do thiếu vitamin B12.
Tóm lại
Thiếu vitamin B12 rất phổ biến và có thể biểu hiện theo nhiều cách khác nhau nên rất khó xác định. Đa số mọi người, thiếu vitamin B12 dễ ngăn ngừa bằng cách đảm bảo cung cấp đủ B12 trong chế độ ăn uống. Nếu bạn có nguy cơ thiếu hụt và có bất kỳ triệu chứng nào ở trên, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có hướng bổ sung phù hợp.
Sản phẩm bổ sung Vitamin:
Nguồn tham khảo: 9 Signs and Symptoms of Vitamin B12 Deficiency
H&H Nutrition quy tụ đội ngũ Thạc sĩ, Bác sĩ, Chuyên gia Dinh dưỡng, Kỹ sư tiết chế với trình độ chuyên môn cao, tận tâm, luôn đặt khách hàng lên vị trí hàng đầu. H&H Nutrition cung cấp dịch vụ khám tư vấn, thiết kế thực đơn dinh dưỡng toàn diện dành cho trẻ em và người lớn. H&H Nutrition cam kết sẽ đồng hành sức khỏe cùng gia đình bạn nhằm mang lại hiệu quả tốt nhất đến quý khách hàng.
Địa chỉ:
Cơ sở chính: 105 Trần Thiện Chánh, Phường 12, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh
Chi nhánh Lâm Đồng: 93/87 Hà Giang, Phường 1, Tp Bảo Lộc, Lâm Đồng.
Hotline:
Hotline Đặt hàng: 088 8844 733
Hotline Tư vấn: 088 8977 433
