Sặc sữa rất thường gặp ở trẻ sơ sinh, đây là hiện tượng rất nguy hiểm. Vậy dấu hiệu trẻ bị sặc sữa vào phổi bố mẹ cần lưu ý những gì? Tìm hiểu ngay nhé!
Sặc sữa là một trong những vấn đề thường gặp ở trẻ. Sữa bị sặc vào phổi nếu không được xử lý kịp thời sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng của trẻ.
Trẻ bị sặc sữa vào phổi là gì? Nguyên nhân do đâu?
Trẻ bị sặc sữa vào phổi là gì?
Sặc sữa xảy ra khi trẻ hít sữa vào đường thở, sữa đi vào khí quản, phế quản, thậm chí cả phế nang gây tắc nghẽn đường thở hoặc cản trở sự trao đổi khí giữa phế nang và mao mạch khiến trẻ bị tắc nghẽn gây thiếu oxy đường hô hấp. Đây là một biến chứng rất nguy hiểm, nhưng rất phổ biến đối với trẻ sơ sinh. Hậu quả của sặc sữa rất nghiêm trọng nếu không được điều trị ngay lập tức. Vì vậy, việc trang bị cho những người chăm sóc trẻ những kiến thức về phòng ngừa và xử trí sặc sữa là vô cùng quan trọng.
Nguyên nhân trẻ bị sặc sữa vào phổi
Do mũi thông với họng nên sữa và các thức ăn khác có thể chảy vào mũi. Sặc sữa rất thường gặp ở trẻ sơ sinh là do khả năng kiểm soát các van đóng, mở ở chỗ cổ họng thông lên mũi của trẻ nhỏ còn yếu. Trẻ không thể thở và nuốt thức ăn cùng một lúc. Nếu làm cùng lúc, thức ăn sẽ dễ dàng trào vào mũi. Ngoài ra, những nguyên nhân sau cũng khiến bé dễ bị sặc:
- Lỗ núm vú bình sữa quá to khiến sữa chảy ra quá nhanh, hoặc sữa quá nhiều khiến bé không nuốt được.
- Trong khi bú, trẻ ho, hắt hơi, cười hoặc nấc.
- Trẻ ngủ trong khi bú hoặc nằm khi bú.
- Trẻ đói và cần bú nhanh. Nếu bú quá nhanh bé sẽ dễ bị sặc và trớ sữa lên mũi.
- Trẻ mất khả năng tập trung trong thời gian bú mẹ, chẳng hạn như khi nhìn hoặc lắng nghe những sự việc diễn ra xung quanh, cười đùa với người khác,…
Các dấu hiệu trẻ bị sặc sữa vào phổi
Các triệu chứng và dấu hiệu cho thấy trẻ bị sặc sữa vào phổi có thể xảy ra trong hoặc sau khi em bé bú hoặc uống sữa mẹ. Các dấu hiệu có thể giúp nhận biết bao gồm:
- Trẻ đang bú hoặc đang nằm (sau khi ăn) bỗng ho, tím tái, thâm chí ngất xỉu
- Sữa có thể chảy ra từ mũi hoặc miệng.
- Trẻ hoảng sợ, da tím tái, mềm nhũn hay co cứng.
- Thở khò khè, thở nhanh hoặc buồn nôn khi ăn
- Nôn trớ khi uống sữa
- Vặn mình khi bú sữa
Dấu hiệu trẻ bị sặc sữa vào phổi còn thể hiện ở đặc điểm bên ngoài của trẻ: da xanh tái, quanh mắt bị đỏ, chảy nước mắt, mặt nhăn nhó khi bú… Ở trẻ lớn hơn, dấu hiệu trẻ bị sặc sữa trong phổi còn thể hiện ở sự thay đổi giọng nói của trẻ.
Trẻ bị sặc sữa trong phổi có thể không có các triệu chứng nhất định. Tuy nhiên, bệnh nặng sẽ gây viêm phổi, trẻ thường bị viêm phổi tái phát nhiều lần (do tích nước trong phổi), suy dinh dưỡng, kém phát triển. Trường hợp nặng, trẻ có thể ngừng thở dẫn đến tử vong …
Các biện pháp xử lý khi trẻ bị sặc sữa vào phổi
Nếu trẻ có dấu hiệu sặc sữa như ho, buồn nôn, tím tái thì cha mẹ hoặc người giám hộ cần sơ cứu ngay theo các bước sau.
Vỗ lưng, ấn ngực: Đặt trẻ nằm sấp trên lòng bàn tay và cánh tay phải (tay thuận) rồi dùng lòng bàn tay còn lại vỗ lưng trẻ (khoảng giữa hai bả vai) để tăng áp lực trong lồng ngực đẩy sữa ra khỏi đường thở của trẻ.
Nếu trẻ còn khó thở, tím tái thì đặt trẻ nằm trên mặt phẳng cứng, dùng hai ngón tay trỏ và ngón giữa ấn mạnh đột ngột 5 lần vào nửa dưới xương ức, cách chỗ nối giữa lồng ngực khoảng 1-2 cm… Lặp lại động tác này 5-6 lần cho đến khi trẻ có dấu hiệu khoẻ hơn.
Thông đường thở: Dùng miệng hút mạnh mũi và miệng trẻ, hút nhẹ nhàng sữa còn đọng lại trong họng và mũi trẻ càng nhanh càng tốt. Ngậm vào miệng trước, mũi sau. Nếu để quá muộn, sữa sẽ vào khí quản và gây tắc nghẽn đường thở.
Đối với trẻ có triệu chứng ngưng thở: các biện pháp trên có thể kết hợp với hà hơi thổi ngạt, đặc biệt bịt mũi, miệng trẻ và thổi cho đến khi lồng ngực trẻ hơi phồng lên. Sau đó đưa ngày trẻ đến bệnh viện gần nhất để được sơ cứu kịp thời.
Nên làm gì để hạn chế tình trạng trẻ bị sặc sữa vào phổi
Cha mẹ và người giám hộ của trẻ em bị sặc sữa nên hết sức cảnh giác. Hãy đề phòng và thực hiện nghiêm túc để hạn chế tình trạng trẻ bị sặc sữa vào phổi hiệu quả nhất có thể.
- Do tình trạng sức khỏe của trẻ sơ sinh, trẻ sinh non, thiếu tháng không tốt, khi trẻ ho hoặc quấy khóc, mẹ nên ngừng cho trẻ bú. Dùng hai ngón tay kềm dòng sữa để bé dễ nuốt nếu không thể bú tiếp sữa. Cho trẻ ngậm bắt vú đúng cho trẻ.
- Đối với trẻ bú bình, nên kiểm tra tốc độ chảy thường xuyên. Núm vú phải vừa với miệng của bé. Không sử dụng núm vú có lỗ quá lớn. Để tránh nguy hiểm cho sức khỏe, nên cho trẻ sử dụng bình sữa có van chống sặc.
- Điều chỉnh núm vú sao cho lỗ có kích thước phù hợp. Khoảng thời gian cho bú ngắn và đều đặn sẽ làm giảm nguy cơ mắc sặc sữa.
- Ngồi ở một nơi yên tĩnh khi cho trẻ bú và không chơi trong khi cho trẻ bú để tránh bị phân tâm.
- Không để bé đói hoặc no khi bú. Không cho bé mặc quần áo quá chật. Không để bé nằm hoặc nằm khi bú.
- Nếu bé bị sặc, ho hoặc quấy khóc, hãy đợi một lúc trước khi cho bé bú lại. Đối với trẻ bú mẹ, sau khi bú, bế trẻ khoảng 10-15 phút rồi mới cho trẻ nằm.
- Khi cho bú bình có núm cao su, nghiêng bình để sữa lấp đầy cổ bình để tránh nuốt phải không khí.
Cha mẹ không nên chủ quan về dấu hiệu trẻ bị sặc sữa vào phổi. Đó là lý do tại sao trẻ nên được đưa đến bác sĩ ngay sau khi thực hiện các biện pháp tại chỗ. Đồng thời, các biện pháp phòng ngừa phải được thực hiện đúng cách để ngăn chặn những sự việc đáng tiếc xảy ra.
Qua nội dung trên H&H Nutrition hy vọng đã đem đến cho bạn những kiến thức hữu ích về dấu hiệu trẻ bị sặc sữa vào phổi cũng như là những lưu ý để hạn chế tình trạng này ở trẻ. Để biết thêm được nhiều thông tin có ích cho trẻ nhỏ, bạn có thể tham khảo thêm các bài viết khác của H&H Nutrition nhé!
Xem thêm: