Dinh dưỡng cho người sang thương da hậu nhiễm covid

Đại dịch Covid 19 là vấn đề sức khỏe toàn cầu hiện nay. Nhiễm Covid, bệnh nhân phải chịu rất nhiều về gánh nặng sức khỏe. Tuy nhiên sau khi khỏi bệnh, người bệnh còn có thể đối mặt với những triệu chứng hậu nhiễm Covid. Chúng thường kéo dài vài tuần hoặc có thể vài tháng khiến người bệnh mệt mỏi và giảm chất lượng cuộc sống.

Những vấn đề bệnh nhân hậu covid-19

Những người từng nhiễm covid bị ảnh hưởng nghiêm trọng đa cơ quan và hệ miễn dịch trong thời gian dài. Điều này dẫn đến các cơ quan trong cơ thể dễ bị tổn thương, bao gồm: hệ hộ hấp, hệ tiêu hóa, tiết niệu, cơ, da,… Các tình trạng tự miễn xảy ra do quá trình đáp ứng miễn dịch muộn của hệ miễn dịch. Chúng tấn công cả các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể gây viêm (sưng, đau) hoặc tổn thương mô ở những bộ phận cơ thể bị ảnh hưởng. Do đó, các triệu chứng hậu nhiễm covid có thể xảy ra bất kỳ đối tượng mắc covid mức độ năng đến mức độ nhẹ và cả không triệu chứng.

Những triệu chứng hậu nhiễm covid thường gặp như: khó thở, ho, đau ngực, đau đầu, chóng mặt, đau cơ, sốt, phát ban… Ngoài ra sức khỏe tinh thần cũng bị ảnh hưởng lớn. Nhiều bệnh nhân covid sau khi xuất viện gặp phải vấn đề như khó tập trung, đôi khi là triệu chứng “não sương mù”, trầm cảm lo âu, thay đổi tâm trạng, mất ngủ…

Các tổn thương về da ở bệnh nhân hậu nhiễm covid cũng hay xảy ra trong suốt quá trình bệnh. Tổn thương nổi bật là “ngón chân Covid” hay tổn thương dạng “cước” ( (chilblain-like) xảy ra vùng đầu chi. Các tổn thương này có thể do viêm thành mạch máu hay các rối loạn đông máu. Các sang thương da này dạng hạt từ màu đỏ đến màu tím, mảng, nốt sần. Một số tổn thương khác như mụn nước, nổi mề đay,  loét, hoại tử…

 Dinh dưỡng bệnh nhân hậu covid 19

Bệnh nhân nhiễm Covid trong giai đoạn bệnh thường tăng đáp ứng viêm như sốt, ho,. Bệnh nhân cần tăng nhu cầu năng lượng trong giai đoạn này. Tuy nhiên một số triệu chứng như mệt mỏi, ho, mất khứu giác, vị giác khiến bệnh nhân chán ăn, ăn uống kém dẫn đến dinh dưỡng cung cấp không đủ nhu cầu cho cơ thể. Tình trạng này kéo dài dẫn đến bệnh nhân nhiễm covid 19 có nguy cơ suy dinh dưỡng. Nhiều bệnh nhân có biến chứng chuyển hóa nặng phải nằm viện bất động lâu suy mòn cơ, suy kiệt. Do đó, giai đoạn hồi phục có ý nghĩa quan trọng cho người hậu covid. Chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp bệnh nhân mau khỏi bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Nguyên tắc dinh dưỡng cho người sang thương da hậu nhiễm Covid

Những triệu chứng về da giai đoạn hậu nhiễm covid ảnh hưởng về sức khỏe lẫn thẩm mỹ cho người bệnh. Sang thương da do đáp ứng viêm quá mẫn muộn của cơ thể. Do đó, chế độ dinh dưỡng giai đoạn hậu covid giải quyết vấn đề viêm nhiễm.

Trước hết, người bệnh cần cung cấp đầy đủ năng lượng 30-35kcal/ngày. Đa dạng các loại thực phẩm, đảm bảo đủ nhóm thực phẩm gồm đạm, đường bột, chất béo, vitamin- khoáng chất và chất xơ.

Với chất đa năng lượng (đạm, đường, béo) là các chất cung cấp năng lượng chính cho cơ thể. Chất đạm có vai trò quan trọng trong giai đoạn hậu Covid. Đạm có vai trò xây dựng cấu trúc, hệ miễn dịch, kháng thể, các enzyme, các hormone. Do đó, giai đoạn này lượng đạm cần được cung cấp khoảng 13-20% năng lượng khẩu phần từ thịt, cá, trứng, sữa, đậu. Ưu tiên sử dụng đạm động vật có giá trị sinh học cao, dùng các loại thịt ít béo dễ tiêu hóa, đạm từ cá nên dùng ít nhất 3 lần/ tuần. Chất béo rất cần thiết để tăng năng lượng cho bệnh nhân, đặc biệt giai đoạn kém ăn không đủ năng lượng. Những chất béo không bão hòa rất tốt cho cơ thể giai đoạn này; đặc biệt dầu cá, dầu oliu… chứa nhiều EPA (omega 3) hỗ trợ kháng viêm, nâng cao hệ miễn dịch. Chất đường bột chiếm thành phần chính yếu 55-65% nhu cầu năng lượng trong ngày. Với những bệnh nhân sau khi khỏi covid, nên chế biến các dạng thức ăn lỏng, mềm, dễ nuốt, kích thích vị giác như súp, cháo,… để tăng nhu cầu năng lượng.

Các sang thương da mau lành cần chất vi lượng bao gồm vitamin và khoáng chất.  Giai đoạn bệnh, cơ thể dùng nhiều năng lượng và vi chất. Vitamin, khoáng chất có vai trò trong việc tăng chuyển hóa, hấp thu các chất dinh dưỡng, nâng cao hệ miễn dịch.  Đồng thời các chất oxy hóa giúp mau lành các vết sang thương da trên bề mặt da. Vitamin A cần thiết cho bảo vệ niêm da niêm. Thiếu vitamin A người bệnh gặp các bệnh về da, niêm. Bổ sung vitamin A trong các loại rau xanh đậm và trái cây màu đỏ, vàng (cà rốt, bí đỏ, đu đủ, gấc…). Giống Vitamin A, vitamin C và E cũng có nhiều trong các loại rau, quả tươi giàu chất chống oxy hóa, nâng cao hệ miễn dịch. Người bệnh nên cung cấp 400-600g rau, quả tươi/ngày. Các loại vitamin nhóm B như B3, B5, B6… phục hồi da niêm. Ánh nắng mặt trời hỗ trợ chuyển hóa vitamin D thành dạng hoạt động. Ngoài ra vitamin D có trong sữa, chế phẩm từ sữa, các viên uống bổ sung. Vitamin D là một chiến binh hỗ trợ hệ miễn dịch trong Covid. Vitamin D nâng cao đề kháng, diệt khuẩn và tăng chuyển hóa cho cơ thể.

Các khoáng chất như sắt, kẽm, selen, magie… giúp hỗ trợ năng thể trạng, kháng viêm. Magie giúp vitamin D hoạt động tốt, tham gia và quá trình chuyển hóa của cơ thể, giúp cơ thể phục hồi sức khỏe. Magie có nhiều trong các thịt, cá, bơ, chuối, các loại hạt, ngũ cốc, trong các sản phẩm viên vitamin khoáng chất tổng hợp…Kẽm có tác dụng kháng viêm, hỗ trợ tốt tiêu hóa có nhiều trong thịt, cá, các loại hải sản. Thiếu kẽm cơ thể mệt mỏi, nên các sang thương da lâu lành. Selen là chất chống oxy hóa tốt, nâng cao hệ miễn dịch và hồi phục vết thương. Selen có nhiều trong hải sản, cá, gan, thịt bò, thịt gà, các loại hạt. Những thực phẩm này cần ghi chú để bổ sung thêm vào chế độ ăn.

Để đảm bảo đầy đủ năng lượng giai đoạn hậu covid, người bệnh nên ăn đủ 3 bữa chính kèm thêm 2-3 bữa phụ trong ngày. Các bữa phụ có thể là soup, cháo, hoặc các đồ ăn nhẹ bổ sung năng lượng. Nếu ăn không đủ năng lượng nhu cầu có thể uống thêm các loại sữa khoảng 1-2 cốc/ ngày, bổ sung viên vitamin tổng hợp. Đặc biệt các loại sữa cao năng lượng cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng, vi chất cần thiết như một bữa ăn.

Nên uống nhiều nước (2-2.5 lít nước). Nên uống từng ngụm nhỏ, uống cả khi không khát. Bệnh nhân có thể uống thêm các nước ép, sinh tố nhưng không nên sử dụng thay thế cho nước lọc.

Vệ sinh cá nhân sạch sẽ tránh bội nhiễm các sang thương da. Chăm sóc các vết thương ở da nếu có và sát khuẩn hàng ngày.

Những thực phẩm nên hạn chế khi bị sang thương da

Không ăn những đồ ngọt như: bánh kẹo, nước ngọt có gas… Các loại thực phẩm đóng hộp sẵn, đồ chiên xào nhiều lần. Giai đoạn này hạn chế dùng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá. Đặc biệt, những thực phẩm mà người bệnh dị ứng thì không nên ăn, gây tăng đáp ứng viêm và nặng hơn các sang thương da.

Dù ở giai đoạn nào, dinh dưỡng cũng có tầm quan trọng trong việc phục hồi và sửa chữa vết thương. Các sang thương da hậu Covid để lại ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần của người bệnh. Vì vậy, hãy lựa chọn và thiết lập chế độ dinh dưỡng hợp lý cho bản thân.

 Kiến thức liên quan về Covid:

Dinh dưỡng phục hồi cho NGƯỜI BỆNH COVID-19 SAU KHI ĐIỀU TRỊ

Dinh dưỡng cần thiết cho người đau đầu hậu covid

DINH DƯỠNG CHO NGƯỜI MẤT VỊ GIÁC VÀ KHỨU GIÁC HẬU COVID

Địa chỉ:

Cơ sở chính: 105 Trần Thiện Chánh, Phường 12, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh

Chi nhánh Lâm Đồng: 93/87 Hà Giang, Phường 1, Tp Bảo Lộc, Lâm Đồng.

Hotline: 

Hotline Đặt hàng: 088 8844 733

Hotline Tư vấn: 088 8977 433

Group: Hỏi – đáp cùng chuyên gia dinh dưỡng