6+ Giải pháp dinh dưỡng hữu hiệu cho trẻ thiếu máu

Để cải thiện tình trạng thiếu máu ở trẻ nhỏ, cần biết nguyên nhân gây nên tình trạng thiếu máu ở trẻ. Một trong những điều mà H & H Nutrition hướng đến là giúp các bậc cha mẹ hiểu rõ hơn về dinh dưỡng ở trẻ, trong đó có dinh dưỡng cho trẻ bị thiếu máu. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về thiếu máu ở trẻ em để có thể chăm sóc trẻ một cách toàn diện mẹ nhé!

Một trong những tình trạng phổ biến hay gặp ở trẻ là thiếu máu dinh dưỡng, nhất là ở các nước đang phát triển như nước ta. Thiếu máu do thiếu sắt gây ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe, thể chất, trí tuệ của trẻ. Bên cạnh điều trị những bệnh lý gây thiếu máu ở trẻ thì việc quan tâm đến thực đơn cho trẻ cũng giúp cải thiện đáng kể tình trạng này. Các biện pháp dự phòng thiếu máu ở trẻ đang được áp dụng hiệu quả từ giai đoạn mang thai của người mẹ.

Trẻ em bị thiếu máu do nhiều nguyên nhân

Cơ thể không sản xuất đủ tế bào hồng cầu

Có thể xảy ra khi không cung cấp đủ sắt cho quá trình sản xuất hồng cầu (bệnh thiếu máu thiếu sắt ở trẻ) hoặc thiếu hụt các yếu tố khác như vitamin B12, Acid Folic…hoặc cũng có thể do cơ quan tạo máu bị tổn thương.

Tế bào hồng cầu bị phá hủy quá nhiều

Xảy ra khi cơ thể trẻ mắc một số bệnh tìm ẩn nào đó hoặc do mắc các bệnh di truyền thường gặp như bệnh thalassemia, bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm…
Tuy nhiên, vẫn có trường hợp thiếu máu sinh lý xảy ra ở trẻ dưới 1 tuổi. Hiện tượng thiếu máu này nằm trong quá trình phát triển bình thường của trẻ, không phải là bệnh lý. Do có sự thay đổi về các cơ quan tạo máu, trong thời kỳ bào thai cơ quan tạo máu chính là gan lách, sau đó chuyển sang tủy xương. Các huyết sắc tố F trong bào thai dần dần được thay thế bởi huyết sắc tố A, khi đó cơ thể trẻ biểu hiện thiếu máu nhưng ở mức độ nhẹ và trẻ vẫn có thể bú sữa hoặc chơi bình thường mà không ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.

Mất các tế bào hồng cầu do quá trình chảy máu

Thường gặp nhất là các trường hợp chảy máu mạn tính trong thời gian dài ở ống tiêu hóa mà không phát hiện sớm và điều trị, có thể do giun…

Thiếu máu dinh dưỡng ở trẻ em — *Thiếu máu dinh dưỡng ở trẻ*

Ở trẻ em, thiếu máu dinh dưỡng là nguyên nhân hay gặp nhất. Thiếu máu dinh dưỡng có thể do thiếu: sắt, vitamin B12, đồng, axit folic,… Hemoglobin hay huyết sắc tố là một protein có chứa sắt trong các tế bào hồng cầu giúp máu mang oxy đưa đến các tế bào khác trong cơ thể. Hemoglobin giúp cơ thể sản xuất hồng cầu khỏe mạnh đưa đến các cơ, mô và tế bào của trẻ. Thiếu máu dinh dưỡng làm lượng Hemolgobin có trong máu giảm dưới giới hạn cho phép do thiếu một hay nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình tạo máu. Thiếu máu dinh dưỡng chủ yếu do thiếu sắt là vì sắt là một chất quan trọng mà cơ thể sử dụng để sản xuất huyết sắc tố. Những trẻ có nguy cơ thiếu máu bao gồm:
- Thiếu máu ở trẻ sinh non hoặc không được nuôi bằng sữa mẹ.
- Trẻ nữ trong chu kỳ kinh nguyệt.
- Mẹ bị thiếu máu trong quá trình mang thai và trong giai đoạn cho cho bú, nếu không được bổ sung sắt đúng cách sẽ gây thiếu máu sơ sinh.

Xem thêm: Bổ sung sắt cho trẻ thiếu máu

Thực đơn cho trẻ thiếu máu thiếu sắt cần bổ sung những gì?

Tùy theo độ tuổi và nhu cầu dinh dưỡng hằng ngày của trẻ mà cha mẹ có thể lựa chọn các loại thức phẩm phù hợp.

Nếu trẻ chưa mọc đủ răng, tiếp tục duy trì chế độ ăn cháo đặc và bổ sung sữa mỗi ngày. Với những trẻ mọc răng nhiều, có thể bắt đầu tập cho trẻ ăn cơm được tán nhuyễn.
Các nghiên cứu cho thấy chất sắt có nguồn gốc từ động vật có hàm hượng cao hơn và dễ hấp thu hơn từ thực vật. Vì vậy, trong khẩu phần ăn của trẻ nên có đạm động vật và phải cho trẻ ăn dặm đúng thời điểm và chế biến đúng cách. Cho trẻ ăn các loại thịt có chứa nhiều sắt như: thịt bò, thịt cừu, thịt lợn nạc,.. Ngoài ra có thể bổ sung thêm hải sản, tôm, gan, trứng, cá, tôm,…
Các loại rau xanh là nguồn thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ thiếu máu. Các loại cải như: cải xoăn, cải bó xôi (còn gọi là rau bina hay rau chân vịt) là những loại rau chứa nhiều sắt.
Một số loại trái cây giúp hỗ trợ trẻ bổ sung sắt hàng ngày như dưa hấu, nho, dâu tây, đu đủ, mận…
Tăng cường các loại rau quả có chứa nhiều vitamin C – giúp tăng hấp thu sắt: cam, quýt, ổi, kiwi, chuối, rau ngót, rau muống,…
Không nên uống nước trà đặc quá gần bữa ăn mà cần uống trước và sau bữa ăn ít nhất 2 giờ vì chất Tanin trong trà sẽ hạn chế hấp thu sắt.
Bên cạnh chế độ ăn giàu sắt, trẻ có thể được bổ sung sắt dưới các chế phẩm đường uống dưới sự tư vấn của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.

Phòng ngừa thiếu máu ở trẻ như thế nào?

Đối với mẹ

Phòng ngừa thiếu máu ở người mẹ để hạn chế tình trạng thiếu máu dinh dưỡng ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Cần phòng chống thiếu máu cho mẹ từ giai đoạn mang thai cho đến khi cho con bú. Vì trẻ nhận sắt từ mẹ để phát triển và dự trữ trong giai đoạn bào thai và tiếp tục nhận chất sắt qua nguồn sữa mẹ.

*Bổ sung sắt ngay ở giai đoạn mang thai*

Biện pháp tốt nhất để phòng ngừa thiếu máu dinh dưỡng ở trẻ là cho trẻ bú sữa non, bú đủ nhu cầu và trong thời gian dài. Mẹ cần phải lao động, nghỉ ngơi hợp lý, có chế độ dinh dưỡng khỏe mạnh giàu sắt, axit folic, vitamin B12,…, bổ sung sắt dưới dạng viên uống trong quá trình thai kỳ cho đến khi sau sinh.

Xem thêm: Bổ sung sắt đúng cách ở phụ nữ mang thai

Đối với trẻ

Sắt là một trong ba vi chất quan trọng trong cơ thể ngoài Iot và vitamin A, dù chỉ chiếm một phần nhỏ trong có thể nhưng vai trò của sắt vô cùng quan trọng với trẻ. Sắt vừa tham gia cấu tạo nên Hemoglobin để vận chuyển oxy từ phổi đến các cơ quan, tham gia và quá trình tạo thành Myoglobin (sắc tố hô hấp của cơ), tham gia vào cấu tạo của các enzyme hệ miễn dịch,… Nếu trẻ bị thiếu sắt thì quá trình phát triển về thể chất và tinh thần sẽ bị rối loạn. Do vậy, cần bổ sung sắt theo đúng nhu cầu của trẻ.

Vì thành phần sắt trong sữa mẹ lớn hơn nhiều lần so với sữa công thức nên cần cho trẻ bú sữa mẹ ít nhất trong 6 tháng đầu tiên và nếu được cần tiếp tục duy trì đến những giai đoạn sau càng lâu càng tốt.
Bổ sung các thực phẩm giàu dinh dưỡng, giàu sắt theo đúng các giai đoạn của trẻ.
Với những trẻ suy dinh dưỡng, thiếu máu ở trẻ sinh: Cần điều trị dự phòng thiếu máu thiếu sắt theo hướng dẫn của bác sĩ.
Vệ sinh môi trường và gia đình, vệ sinh cá nhân (rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, khi chế biến thực phẩm, không đi chân đất…) thường xuyên để tránh các bệnh giun sán và tiêu chảy. Thực hiện ăn chín uống sôi để giảm các bệnh lý gây thiếu máu ở trẻ.
Tẩy giun định kỳ cho trẻ 6 tháng/lần khi trẻ từ 2 tuổi trở lên với sự tư vấn của bác sĩ.

Hầu hết tình trạng thiếu máu đều cải thiện qua chế độ ăn uống. Một chế độ ăn giàu chất sắt có thể giúp phòng ngừa nguy cơ và hỗ trợ điều trị thiếu máu ở trẻ.. H & H Nutrition hy vọng đã giúp cha mẹ giải đáp thắc mắc xoay quanh vấn đề thiếu máu ở trẻ.

Xem thêm: Trẻ thiếu máu nên uống thuốc gì – Những điều mẹ cần biết

Ths. Đặng Ngọc Hùng - Chuyên gia dinh dưỡng tại H&H Nutrition — *Ths. Đặng Ngọc Hùng – Chuyên gia dinh dưỡng tại H&H Nutrition*

H&H Nutrition là hệ thống store dinh dưỡng Y học đầu tiên tại Việt Nam cung cấp sản phẩm dinh dưỡng điều trị cho trẻ em và người lớn trong đó có trẻ biếng ăn, tại đây bạn sẽ được tư vấn bởi đội ngũ chuyên gia dinh dưỡng là thạc sĩ, bác sĩ, dược sĩ.

Xem thêm: Cải thiện biếng ăn ở trẻ theo góc nhìn của Chuyên gia Dinh Dưỡng

H&H Nutrition – Đồng hành sức khỏe gia đình bạn

Địa chỉ: