Mất Vị Giác Và Khứu Giác – Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Giải Pháp

Vị giác và khứu giác là những giác quan quan trọng gắn bó mật thiết với nhau. Vị giác giúp ta nhận thức về mùi vị. Tương tự như vậy, các thụ quan trong mũi sẽ thu nhận các chất tạo mùi, các phân tử mùi trong không khí. Chính vì thế, mất vị giác và khứu giác có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Cùng các chuyên gia dinh dưỡng H&H Nutrition tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Tình trạng mất vị giác và khứu giác là gì?

Khi khứu giác hướng về một phía nào đó thì vị giác thường theo sau. Đó là bởi vì khu vực khứu giác trong mũi cùng kiểm soát cả khứu giác và vị giác. Khi nhai thức ăn, các phân tử mùi sẽ đi vào phía sau mũi. Vị giác cho biết thực phẩm là ngọt, chua, đắng hay mặn. Mũi cố gắng tìm ra các chi tiết cụ thể, chẳng hạn như vị ngọt đó là của nho hay táo. 

Nếu bạn mất khứu giác khi nhai thức ăn sẽ không còn cảm giác mùi vị vì bạn không thể ngửi thấy nó. Do đó mất vị giác và khứu giác luôn đi kèm với nhau. Tuy nhiên cũng có một vài trường hợp, mất vị giác riêng lẻ không kèm mất khứu giác do tổn thương gai vị giác trên lưỡi

Mất vị giác và khứu giác ảnh hưởng đến cuộc sống theo nhiều cách. Các nguyên nhân gây mất khứu giác và vị giác rất khó xác định vì bạn rất khó để xác định các khí độc có trong không khí hay các chất độc có trong thức ăn bằng mắt thường. Chính vì vậy chúng ta cần có những thay đổi phù hợp trong hành vi hằng ngày như sử dụng hệ thống báo cháy, kiểm tra ngày hết hạn trên thực phẩm và chuyển sang sử dụng điện nếu bạn có khí đốt tự nhiên. Luôn ăn thức ăn lành mạnh, ngay cả khi bạn không thể nếm thử.

Các nguyên nhân mất vị giác và khứu giác thường gặp

Dị ứng

Dị ứng có thể gây nghẹt mũi nghiêm trọng , khiến chúng trở thành thủ phạm phổ biến gây mất vị giác và khứu giác. Dị ứng có thể được điều trị bằng cả thuốc không kê đơn và thuốc kê đơn, bao gồm thuốc kháng histamin, thuốc xịt mũi, thuốc nhỏ dị ứng và tiêm phòng dị ứng. Khi các triệu chứng dị ứng của bạn được cải thiện, tình trạng mất vị giác và khứu giác cũng được cải thiện.

Viêm xoang

Nhiễm trùng xoang dẫn đến viêm mũi và nghẹt mũi. Nhiều bệnh nhiễm trùng xoang gây mất vị giác và khứu giác hoàn toàn hoặc một phần. Nhiễm trùng xoang thường được điều trị bằng thuốc giảm đau OTC và thuốc kháng sinh kê đơn. Viêm xoang tái phát có thể được giải quyết bằng thủ thuật nong xoang bằng bóng. Khi các triệu chứng được cải thiện, hầu hết mọi người đều lấy lại được khứu giác và vị giác.

Polyp mũi

Polyp mũi là sự phát triển mô không phải ung thư xảy ra bên trong khoang mũi. Mặc dù chúng thường rất nhỏ, nhưng chúng có thể cản trở luồng không khí trong đường mũi và dẫn đến tắc nghẽn, khó thở và nhiễm trùng xoang. Thuốc chống viêm, chẳng hạn như steroid uống hoặc nhỏ mũi, có thể làm giảm kích thước của polyp mũi và giúp giảm bớt các triệu chứng. Tuy nhiên, nếu polyp mũi lớn và không thể điều trị bằng thuốc thì nên thực hiện thủ thuật phẫu thuật cắt polyp mũi. Giảm kích thước hoặc loại bỏ polyp mũi thường giúp mọi người lấy lại khứu giác và vị giác.

Thuốc

Có một số loại thuốc liên quan đến việc thay đổi hoặc mất vị giác. Một số loại thuốc có thể khiến thức ăn có vị khác, để lại vị kim loại, mặn hoặc đắng. Một số loại thuốc ảnh hưởng đến vị giác có thể kể đến bao gồm: Thuốc dị ứng, thuốc kháng sinh, thuốc chống loạn thần, thuốc điều trị hen suyễn, thuốc điều trị co giật,…Những thay đổi vị giác này thường là tạm thời và cải thiện khi bạn ngừng dùng thuốc.

Tình trạng thần kinh

Các tình trạng ảnh hưởng đến não (như bệnh Parkinson hoặc bệnh Alzheimer) có liên quan đến mất vị giác và khứu giác vì não chịu trách nhiệm xử lý các giác quan này. Những bệnh này có thể làm tổn thương các dây thần kinh thị giác và khứu giác gây ảnh hưởng đến cảm nhận của các giác quan này.

Sự lão hóa

Khi chúng ta già đi, nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến vị giác và khứu giác của chúng ta. Các yếu tố này bao gồm vấn đề nha khoa, khô miệng, một số loại thuốc, ít sản xuất chất nhầy trong mũi, mất các đầu dây thần kinh, thay đổi vị giác,… Mặc dù một số mất mát này là kết quả tự nhiên của việc già đi, nhưng các bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng có thể giúp bạn xác định nguyên nhân khiến bạn mất vị giác và khứu giác  và đưa ra giải pháp phù hợp.

Hút thuốc

Theo thống kê, người hút thuốc có khả năng khứu giác kém hơn người không hút thuốc gấp 6 lần. Hút thuốc cũng có thể làm mờ hoặc giết chết vị giác bằng cách thay đổi lượng máu nuôi dưỡng các gai vị giác. Tin tốt là bỏ hút thuốc (hoặc giảm tiếp xúc với khói thuốc) có thể nhanh chóng cải thiện tình trạng mất vị giác và khứu giác này.

Chấn thương đầu

Vì não đóng một vai trò quan trọng trong việc xử lý mùi và vị nên chấn thương đầu có thể ảnh hưởng đến khứu giác và vị giác của bạn. Nếu dây thần kinh khứu giác (dây thần kinh trong não chịu trách nhiệm xử lý mùi) bị tổn thương, bạn có thể bị mất khứu giác vĩnh viễn hoặc tạm thời. Khứu giác và vị giác có thể trở lại bình thường nếu các tổn thương được chữa lành.

Xạ trị

Xạ trị ở vùng đầu hoặc cổ có thể gây tổn hại đến các gai giác và tuyến nước bọt. Điều này có thể dẫn đến mất hoặc giảm cảm giác ngon miệng. Những thay đổi vị giác này thường được cải thiện sau khi việc xạ trị kết thúc. Tuy nhiên, một số tổn thương có thể là vĩnh viễn.

Hóa chất

Tiếp xúc quá nhiều với một số hóa chất độc hại, như thuốc diệt côn trùng và dung môi, có thể làm bỏng bên trong mũi và gây ra tổn thương vĩnh viễn cho mô mũi. Điều này có thể dẫn đến mất vị giác và khứu giác. Các hóa chất này có thể bao gồm: Hơi methacrylate, Amoniac, Benzen, Fomandehit, Hydro sunfua, Acid sunfuric

COVID-19

Mất vị giác và khứu giác có thể là một dấu hiệu của COVID-19, ngay cả khi không có các triệu chứng khác. Đối với một số người sau khi bình phục sau Covid-19, vị giác và khứu giác trở lại bình thường. Tuy nhiên cũng có trường hợp khác lại bị mất mùi và vị trong thời gian dài, thậm chí vĩnh viễn. Các chuyên gia vẫn đang nghiên cứu những tác động liên tục của COVID-19, và nguyên nhân dẫn đến sự mất mát dai dẳng này vẫn chưa được biết.

Triệu chứng mất vị giác và khứu giác thường thấy là gì?

Triệu chứng thường thấy ở người mất vị giác và khứu giác là tình trạng không cảm nhận được mùi vị của thức ăn, ăn không ngon miệng, nhạt miệng, chán ăn, bỏ bữa. Ngay cả những món ăn thường ngày ưa thích cũng không muốn ăn. Tình trạng mất vị giác và khứu giác xảy ra kéo dài có thể dẫn tới sụt cân và suy giảm thể lực. 

Bên cạnh đó, người mất vị giác và khứu giác không thể ngửi được bất kỳ loại mùi nào, kể cả những thứ có mùi đặc trưng, ​​nồng nặc, chẳng hạn như hạt cà phê, quế, hoặc tỏi tươi.  Triệu chứng cũng có thể biểu hiện tình trạng bệnh nhân không thể xác định vị trí các loại thực phẩm có đặc điểm mùi vị khác nhau. Một số ví dụ điển hình bao gồm những thứ như sô cô la (ngọt), cam quýt (chua), cà phê (đắng) và bánh quy (mặn).

Dinh dưỡng khoa học và hợp lý cho người mất vị giác và khứu giác 

Người mất vị giác và khứu giác nên ăn gì và kiêng ăn gì?

Các thực phẩm lành mạnh như rau, cũ, trái cây sẽ giúp cải thiện vị giác tốt hơn. Đồ ăn chua như nước chanh hoặc bất cứ thứ gì có vị chua có thể kích thích tiết nước bọt. Điều này rất quan trọng bởi vì khô miệng làm giảm cảm nhận về hương vị thức ăn.  Độ ẩm thích hợp cho phép thức ăn lan tỏa khắp khoang miệng và bao phủ tất cả các vị giác.

Nếu những món cũ không còn được yêu thích nữa, hãy thử những món ăn khác với những món bạn thường ăn. Bạn cũng có thể làm cho món ăn ngon hơn bằng cách thêm các loại thảo mộc tươi như húng quế, rau kinh giới, hương thảo, ngò và ngải giấm, hoặc các loại gia vị mạnh như hành, tỏi và ớt bột. Tăng lượng thảo mộc và gia vị được sử dụng khiến món ăn hấp dẫn hơn.

Một số bệnh nhân bị khiếm khuyết liên quan đến khứu giác hoặc vị giác gặp khó khăn trong việc sử dụng thịt. Nhiều báo cáo cho rằng thịt đỏ đặc biệt có vị kim loại. Để chống lại điều đó, hãy ướp hoặc nấu thịt trong rượu vang, nước sốt ngọt hoặc nước sốt có tính axit. Bạn cũng có thể thay thế thịt, cá, trứng bằng bơ đậu phộng, đậu, sữa đậu nành, đậu phụ hoặc các sản phẩm từ sữa.

Không có thực phẩm nào được khuyến cáo hạn chế trong những trường hợp mất vị giác và khứu giác. Tuy nhiên đối với các bệnh nhân có tiền sử dị ứng, cần nên tránh những thực phẩm dễ kích thích dị ứng như đậu phộng, đậu tương, tôm cua,… Đối với trường mất vị giác do sử dụng thuốc, khi ngừng dùng vị giác và khứu giác sẽ trở lại bình thường.

Để có một chế độ ăn phù hợp nhất bạn nên tham khảo ý kiến từ các chuyên gia dinh dưỡng. H&H Nutrition với các đội ngũ chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu, dày dặn kinh nghiệm cung cấp gói dịch vụ tư vấn dinh dưỡng và thiết kế thực đơn dinh dưỡng hoàn hảo cho người mất vị giác và khứu giác. Liên hệ ngay với chúng tôi để hưởng trải nghiệm những dịch vụ chăm sóc tốt nhất nhé!

Sữa dành cho người mất vị giác và khứu giác 

Sữa Fomeal basic soup – nguồn cung cấp nguồn dinh dưỡng giàu năng lượng

Sữa Fomeal basic soup cung cấp nguồn dinh dưỡng dồi dào, giàu năng lượng. Sản phẩm bổ sung chất xơ và hệ tinh bột nguồn gốc thực phẩm dễ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón. Sữa Fomeal basic soup còn cung cấp hơn 20 loại vitamin và khoáng chất thiết yếu, vitamin D3 và Canxi giúp xương chắc khỏe. Đặc biệt, sản phẩm không chứa gluten và lactose, hương vị thơm ngon dễ uống

Xem chi tiết sản phẩm ngay tại đây: https://dinhduongtoiuu.com/san-pham/sua-hop-fomeal-basic-soup-250-ml/

Sữa Fomeal 237ml – nguồn năng lượng giàu protein giúp ngon miệng hơn

Sữa Fomeal 237ml là sản phẩm dinh dưỡng chứa nguồn năng lượng giàu protein giúp ngon miệng hơn, xây dựng khối cơ và cải thiện cân nặng hiệu quả. Các vitamin A,B, E,… trong thành phần còn giúp hỗ trợ hệ miễn dịch và tăng cường sức đề hiệu quả. Vitamin D cùng Canxi giúp xương khớp chắc khỏe và linh hoạt.

Xem chi tiết sản phẩm ngay tại đây: https://dinhduongtoiuu.com/san-pham/thuc-pham-y-hoc-fomeal-237ml/

Sữa Forticare 125ml –  dinh dưỡng tối ưu giúp cải thiện tình trạng kém ăn 

Sữa Forticare là sản phẩm dinh dưỡng tối ưu giúp cải thiện tình trạng kém ăn và sụt cân. Trong forticare 125ml chứa nguồn dinh dưỡng giàu đạm whey dễ hấp thu, nguồn protein dồi dào giúp tăng cân hiệu quả. Bên cạnh đó, hệ axit béo giàu omega 3 cũng giúp đẩy lùi tình trạng sụt cân. Các vitamin A, D cùng hệ chất chống oxy hóa giúp bảo vệ cơ thể hiệu quả và ngăn cản quá trình lão hóa của cơ thể

Xem chi tiết sản phẩm ngay tại đây: https://dinhduongtoiuu.com/san-pham/sua-forticare-cho-benh-nhan-ung-thu/

Mặc dù thường chỉ là một mối phiền toái tạm thời, nhưng việc mất vị giác và khứu giác cũng có thể gây ra mối đe dọa nguy hiểm. Do vậy cần tìm hiểu và giải quyết nguyên nhân gây ra rối loạn này. Hi vọng những thông tin phía trên từ các chuyên gia H&H Nutrition sẽ giúp ích cho bạn.

H&H Nutrition – Dinh dưỡng tối ưu

Ths Bs. Bùi Đình Hoàn – Chuyên gia dinh dưỡng tại H&H Nutrition

Địa chỉ:

Cơ sở chính: 105 Trần Thiện Chánh, Phường 12, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh

Chi nhánh Lâm Đồng: 93/87 Hà Giang, Phường 1, Tp Bảo Lộc, Lâm Đồng.

Hotline: 

Hotline Đặt hàng: 088 8844 733

Hotline Tư vấn: 088 8977 433

Group: Hỏi – đáp cùng chuyên gia dinh dưỡng