Rụng tóc và những nguyên nhân rụng tóc do dinh dưỡng

Tham vấn y khoa: Thạc sĩ – Bác Sĩ Bùi Đình Hoàn - Nơi công tác: Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng - Chức vụ: Trưởng khoa Dinh dưỡng người lớn

Rụng tóc rất phổ biến ở người trưởng thành, đặc biệt là nữ giới
Rụng tóc rất phổ biến ở người trưởng thành, đặc biệt là nữ giới

Tổng quan về rụng tóc

Rụng tóc có thể có nhiều dạng, từ rụng từng mảng đến rụng toàn bộ hoặc lan tỏa, có thể ảnh hưởng đến tất cả các vị trí nang tóc.  Rụng tóc từng mảng là một rối loạn miễn dịch, với nhiều biến đổi, thường tái phát hoặc thuyên giảm, quá trình này có thể dai dẳng – nhất là khi rụng tóc nhiều, đặc trưng bởi tình trạng rụng tóc thoáng qua, không để lại sẹo và đây còn là loại rụng tóc phổ biến ở người.

Rụng tóc từng mảng có liên quan đến một số bệnh đi kèm, bao gồm trầm cảm, lo lắng và một số bệnh tự miễn bao gồm bệnh tuyến giáp (cường giáp, suy giáp, viêm tuyến giáp bướu cổ), lupus ban đỏ, bạch biến, vẩy nến, viêm khớp dạng thấp…

Nang tóc là một trong những bộ phận hoạt động chuyển hóa nhiều trong cơ thể, và sự phát triển của tóc có thể bị ảnh hưởng bởi tình trạng thiếu dinh dưỡng cũng như thiếu vi chất dinh dưỡng.

Rụng tóc liên quan đến dinh dưỡng có thể do suy dinh dưỡng hoặc kém hấp thu dẫn đến thiếu calo hoặc thiếu hụt các thành phần riêng lẻ như protein, khoáng chất, vitamin và axit béo thiết yếu. Hấp thu kém chất béo trong chế độ ăn uống là nguyên nhân chính xác gây ra chứng rụng tóc mắc phải ở người.

Các chất dinh dưỡng liên quan đến rụng tóc

 

Các chất dinh dưỡng ảnh hưởng rất lớn đến rụng tóc
Các chất dinh dưỡng ảnh hưởng rất lớn đến rụng tóc

Sắt

Thiếu sắt là tình trạng thiếu dinh dưỡng phổ biến nhất trên thế giới và cũng là nguyên nhân của chứng rụng tóc. Mặc dù cơ chế hoạt động mà sắt tác động đến sự phát triển của tóc vẫn chưa được chắc chấn, nhưng tế bào nền nang tóc là tế bào phân chia nhanh nhất trong cơ thể và thiếu sắt có thể góp phần gây rụng tóc thông qua vai trò của nó như một đồng yếu tố cho ribonucleotide reductase hạn chế enzym tổng hợp DNA. Ngoài ra, một số gen đã được xác định trong nang tóc của con người có thể được điều chỉnh bởi lượng sắt.

Một số các đối tượng có nguy cơ thiếu sắt cao:

–          Phụ nữ tiền mãn kinh

–          Người ăn chay

–          Người bệnh thiếu máu do thiếu sắt…

Mặc dù nhiều nghiên cứu đã được tiến hành, tuy nhiên kết quả vẫn còn nhiều tranh cãi. Do vậy, vẫn chưa biết liệu thiếu sắt có góp phần gây rụng tóc hay không.

Bệnh nhân bổ sung sắt cần được theo dõi. Vì thừa sắt có thể gây ngộ độc, có nguy cơ bị các biến chứng nặng. Điều này vẫn có thể xảy ra ngay cả trường hợp sử dụng liều thấp trong thời gian dài.

Kẽm

Kẽm là một khoáng chất thiết yếu góp phần điều chỉnh biểu hiện gen và có vai trò như một thành phần thiết yếu của nhiều metalloenzyme quan trọng trong quá trình tổng hợp protein và phân chia tế bào. Bên cạnh đó, kẽm có vai trò trong con đường truyền tín hiệu của Hedgehog – một thành phần quan trọng trong các con đường chi phối sự hình thành nang tóc.

Thiếu kẽm có thể ảnh hưởng đến nhiều hệ cơ quan:

–          Bệnh nhân có thể bị tiêu chảy, ảnh hưởng đến miễn dịch và chậm lành vết thương.

–          Bất thường về vị giác và khứu giác.

–          Các tác động trên da bao gồm viêm da cơ và quanh da

–          Các thay đổi trên tóc bao gồm telogen effluvium (rụng tóc lan tỏa) và tóc giòn, dễ gãy rụng.

Mặc dù việc bổ sung kẽm huyết thanh (chỉ số đo lường phổ biến về lượng kẽm) có cải thiện ở những bệnh nhân rụng tóc. Tuy nhiên, vẫn chưa có nhiều nghiên cứu tìm ra tác dụng của việc bổ sung kẽm đối với tóc trên những người bình thường.

Niacin (vitamin B3)

  • Thiếu niacin gây nên bệnh pellagra, trong đó, rụng tóc là triệu chứng lâm sàng thường gặp của bệnh này.
  • Bệnh thường gặp ở những người nghiện rượu, ngoài ra còn do một số nguyên nhân khác như rối loạn hấp thu, do thuốc…
  • Lượng khuyến nghị hàng ngày là ít nhất 13 mg. Lượng tham khảo hàng ngày cho người trưởng thành nam là 16 mg và nữ là 14 mg.
  • Hiện tại, vẫn chưa có nghiên cứu nào liên quan đến nồng độ niacin trên bệnh nhân rụng tóc.

Acid béo

  • Sự thiếu hụt các axit béo thiết yếu không bão hòa (omega-3, omega-6) có thể dẫn đến những thay đổi về tóc bao gồm rụng tóc da đầu,…
  • Các axit béo không no có thể điều chỉnh hoạt động của androgen bằng cách ức chế 5α-reductase.
  • Ngoài ra, axit arachidonic, một axit béo omega-6, có thể thúc đẩy sự phát triển của tóc bằng cách tăng cường sự phát triển của nang tóc.

Selen

  • Là một nguyên tố vi lượng thiết yếu có vai trò bảo vệ khỏi tác hại của quá trình oxy hóa cũng như quá trình hình thành nang tóc.
  • Các yếu tố nguy cơ thiếu hụt selen thường gặp ở một số bệnh nhân chạy thận nhân tạo trong thời gian dài, HIV, rối loạn hấp thu…
  • Hiện nay, một số thực phẩm chức năng hỗ trợ ngăn rụng tóc có chứa selen. Đây là một vấn đề đáng được quan tâm, bởi đã có một số ghi nhận độc tính của selen từ việc bổ sung dinh dưỡng, gây ra rụng tóc toàn thân, các tổn thương da, triệu chứng về tiêu hóa,…

Vitamin A

  • Vitamin A là một nhóm các hợp chất bao gồm retinol, retinal, axit retinoic và các carotenoid provitamin A.
  • Thiếu vitamin A không gây rụng tóc, nhưng nếu hàm lượng vitamin A cao lại có thể gây ra tình trạng này. Khi vượt quá liều 10.000 IU/ ngày có thể gây ngộ độc.

Vitamin E

  • Tình trạng thiếu vitamin E rất hiếm, tuy nhiên vẫn có thể xảy ra khi gặp các vấn đề về rối loạn kém hấp thu chất béo. Sự thiếu hụt này dẫn đến các triệu chứng thiếu máu tán huyết, các bệnh liên quan thần kinh và khô da. Vẫn chưa có nhiều nghiên cứu chứng minh về hiệu quả việc bổ sung vitamin E đối với tình trạng rụng tóc.
  • Tuy nhiên, khi bổ sung quá mức lượng vitamin E có thể gây ra các tác dụng phụ như tăng nguy cơ chảy máu, giảm sản xuất hormone tuyến giáp, sự phát triển của tóc…

Biotin

  • Thiếu hụt biotin gây ra các triệu chứng, bao gồm phát ban da nổi mề đay, rụng tóc và viêm kết mạc. Một nghiên cứu về trẻ sơ sinh được nuôi bằng sữa công thức, có các biểu hiện của viêm da quanh miệng và rụng tóc từng mảng, và các triệu chứng này đã được cải thiện khi được bổ sung biotin bằng đường uống hàng ngày.
  • Sự thiếu hụt biotin ở người khỏe mạnh bình thường là rất hiếm, vì vi khuẩn đường ruột thường có thể sản xuất đủ mức biotin cho cơ thể. Do vậy, thiếu biotin cho thể là do di truyền hoặc mắc phải như trong một số các trường hợp sử dụng kháng sinh làm rối loạn hệ thực vật đường tiêu hóa, sử dụng thuốc chống động kinh, phụ nữ có thai hoặc có thể xảy ra do ăn quá nhiều lòng trắng trứng sống…Nhu cầu biotin: 30 mcg/ngày.
Chế độ ăn hợp lý và vi chất đầy đủ giúp cải thiện rụng tóc
Chế độ ăn hợp lý và vi chất đầy đủ giúp cải thiện rụng tóc

Protein

  • Protein là thành phần chính của sợi tóc. Do đó, sự hấp thu protein giảm có thể làm giảm sự phát triển của tóc, ngay cả trong trường hợp mức albumin huyết thanh không giảm.
  • Kwashiorkor là kết quả của việc thiếu protein. Nó được đặc trưng bởi mái tóc hơi đỏ, ngắn, xỉn màu… Trong giai đoạn đầu, độ đàn hồi của tóc giảm, sợi tóc yếu và mềm hơn. Màu tóc cũng có thể thay đổi dọc theo thân tóc. Da giảm sắc tố và khô một phần. thường gặp điển hình là phù và thiếu máu.
  • Các trường hợp thiếu protein: chế độ ăn không có sữa, bệnh đường tiêu hóa, thiếu máu, biếng ăn tâm thần, trầm cảm, nghiện ma túy hoặc bệnh ác tính…

Vitamin C

  • Axit ascorbic cần thiết cho sự tổng hợp collagen và liên kết chéo của các sợi keratin. Lượng khuyến nghị hàng ngày đối với nam giới là 90 mg và đối với phụ nữ là 75mg. Người cao tuổi, người nghiện rượu và bệnh nhân mắc bệnh mãn tính thường thiếu vitamin C. Những thay đổi về tóc như sợi tóc hình xoắn ốc, tăng sừng và xuất huyết quanh nang lông,… Các triệu chứng khác bao gồm chảy máu nướu răng, chậm lành vết thương, nhiễm trùng…
  • Có thể bổ sung vitamin C thông qua ăn uống: trái cây họ cam quýt, cà chua, ổi…

Vitamin B12

  • Sự thiếu hụt cyanocobalamin được thấy ở những người ăn chay, nhiễm giun đũa cá và các rối loạn tiêu hóa khác nhau, bao gồm cả viêm dạ dày teo với các kháng thể chống lại các yếu tố nội tại dẫn đến thiếu máu ác tính. Nó có thể gây ra tóc bạc, thiếu máu nguyên bào khổng lồ, bệnh thần kinh ngoại vi, viêm lưỡi Hunter và viêm môi góc cạnh. Lượng tham khảo hàng ngày cho người lớn là 2,4 mg.

Chế độ ăn giảm cân và suy dinh dưỡng

  • Đối với suy dinh dưỡng, các axit amin được sử dụng để cung cấp năng lượng và không đủ để tổng hợp mô và protein huyết tương cũng như các chức năng khác. Hàm lượng glycogen giảm, dẫn đến cung cấp ít năng lượng hơn cho quá trình nguyên phân của tế bào. Tóc mỏng, thưa, dễ gãy và thậm chí dễ rụng hơn ở thể kwashiorkor.
  • Giảm cân cũng có thể dẫn đến rụng tóc, đặc biệt nếu lượng calo nạp vào cơ thể hàng ngày dưới 1000 kcal và lượng protein nạp vào cơ thể không đủ.

Kết luận

Một chế độ dinh dưỡng đầy đủ, phù hợp với nhu cầu của cơ thể không chỉ giúp phòng ngừa các bệnh lý nói chung mà cũng có thể giúp cải thiện tình trạng da, tóc, móng nói riêng cho người bệnh.Có nhiều thử nghiệm được tiến hành để xác định hiệu quả của việc bổ sung vitamin và vi chất đối với sự phát triển của tóc, cụ thể là nang tóc và chức năng tế bào miễn dịch. Tuy nhiên, các bằng chứng đưa ra vẫn còn gây tranh cãi. Do vậy, khuyến cáo bổ sung vitamin và khoáng chất mỗi ngày ở các trường hợp có yếu tố nguy cơ và có triệu chứng thiếu hụt rõ ràng. Cho nên việc tham khảo chuyên gia dinh dưỡng, bác sĩ da liễu để lựa chọn loại vi chất bổ sung hiệu quả là vô cùng quan trọng giúp cải thiện hiện tượng rụng tóc.

H&H Nutrition là địa chỉ uy tín, đáng tin cậy để bạn lựa chọn những sản phẩm bảo vệ sức khỏe tối ưu. Bên cạnh đó, bạn còn được các chuyên gia tư vấn dinh dưỡng trực tiếp trong suốt quá trình sử dụng sản phẩm.

H&H Nutrition – Đồng hành cùng sức khỏe gia đình bạn

Xem thêm: Dịch vụ tư vấn dinh dưỡng cùng chuyên gia

Xem thêm: Thực phẩm chức năng giúp cải thiện rụng tóc

Xem thêm : Vi chất dành cho người lớn và trẻ em

Bs. Nguyễn Thị Thùy Trang - Chuyên gia dinh dưỡng tại H&H NutritionBs. Nguyễn Thị Thùy Trang – Chuyên gia dinh dưỡng tại H&H Nutrition

Địa chỉ:

Cơ sở chính: 294/2 Đường 3/2, Phường 12, Quận 10, Tp.HCM.

Chi nhánh 1: 16B Nguyễn Công Bình, Phường 6, Tp. Mỹ Tho, Tiền Giang.

Chi nhánh 2: 319C5 Nguyễn Huệ, Phường Phú Khương, Tp Bến Tre.

Chi nhánh 3: 93/87 Hà Giang, Phường 1, Tp Bảo Lộc, Lâm Đồng.

  • Hotline Đặt hàng: 088 8844 733
  • Hotline Tư vấn: 088 8977 433

Group: Hỏi – đáp cùng chuyên gia dinh dưỡng

đánh giá post

Nguyễn Thị Thu Hà

Tôi là Nguyễn Thị Thu Hà. Tôi đã tốt nghiệp trường Đại học Công Nghiệp Thực Phẩm TP.HCM ngành Khoa học dinh dưỡng và ẩm thực. Hiện tôi đang công tác tại H&H Nutrition - Hệ thống Dinh dưỡng y học đầu tiên tại Việt Nam. Với mong muốn mang đến cho khách hàng những kiến thức y khoa và những lựa chọn sản phẩm dinh dưỡng tối ưu cho sức khỏe vàng và mang lại sức khỏe tốt nhất cho cộng đồng thông qua việc thay đổi chế độ dinh dưỡng cũng như lối sống lành mạnh. Tôi luôn sẵn sàng học hỏi, trau dồi kiến thức y khoa để mang đến cho khách hàng những giải pháp dinh dưỡng tối ưu nhất.Quy trình kiểm duyệt nội dung tại H&H Nutrition