Tác hại của sữa công thức với trẻ sơ sinh, sự thật là gì?

Tham vấn y khoa: Thạc sĩ, Bác sĩ Đặng Ngọc Hùng - Nơi công tác: Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng - Chức vụ: Viện trưởng

Tác hại của sữa công thức với trẻ sơ sinh là gì? Sữa công thức từ lâu đã không còn xa lạ gì với những bà mẹ có con nhỏ, đặc biệt, sữa công thức được ví von như “ phao cứu sinh” của các bà mẹ không có đủ sữa nuôi con. Người ta đều tin rằng, sữa công thức có đầy đủ các thành phần dưỡng chất giống như sữa mẹ vì vậy không phải lo lắng rằng sữa công thức có đảm bảo cho bé phát triển đầy đủ không. Cùng H&H Nutrition tìm hiểu nhé!

Sữa công thức là gì? Sữa công thức có phải là sữa bột không?

Sữa công thức là sữa được sáng chế dành riêng cho trẻ sơ sinh và em nhỏ dưới 12 tháng tuổi. Sữa công thức được nghiên cứu và sản xuất dựa trên công thức và thành phần giống như trong sữa mẹ. Chính vì thế sản phẩm sữa đặc biệt này có thể được dùng thay thế một phần hoặc hoàn toàn sữa mẹ trong trường hợp mẹ không thể cho trẻ bú. Sữa công thức còn được biết đến như là loại thực phẩm giúp trẻ chuẩn bị cho giai đoạn bú bình hay sản phẩm bổ sung dinh dưỡng cho trẻ. Sữa công thức có thể có dạng sữa bột và sữa nước đặc.

Sữa bột là sản phẩm sữa ở dạng khô được sản xuất bằng cách cho bốc hơi sữa để làm khô sau đó nghiền nhỏ thành bột. Nhờ vậy mà sữa bột có thể được bảo quản và sử dụng dễ dàng. Như vậy, có thể nói sữa bột là sản phẩm được làm từ sữa nguyên chất không chất béo. Sữa bột cho trẻ là thực phẩm dinh dưỡng và phù hợp cho mọi lứa tuổi.

Tác hại của sữa công thức với trẻ sơ sinh
Nên bảo quản sữa bột đúng cách để đạt hiệu quả sử dụng tốt nhất

Trẻ sơ sinh uống sữa công thức hoàn toàn có tốt không?

Các lời khuyên từ các chuyên gia dinh dưỡng, nếu mẹ có đủ sữa cho trẻ bú thì nên cho trẻ bú hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời và cần duy trì việc bú sữa mẹ cho trẻ ít nhất trong 12 tháng.

Mặc dù sữa mẹ là nguồn thực phẩm tốt nhất cho bé, tuy nhiên, cha mẹ có thể lựa chọn bổ sung sữa công thức khi cho con bú vì lý do sức khỏe mà mẹ không thể cho trẻ bú mẹ hoàn toàn được do bệnh lý, sử dụng một số thuốc đặc biệt. Mẹ có thể bắt đầu bổ sung sữa công thức cho trẻ bất cứ lúc nào.

Tuy nhiên, trong giai đoạn 1 tháng đầu đời, bé cần được bú sữa mẹ hoàn toàn, không khuyến khích việc cho trẻ bú sữa công thức ở giai đoạn này. Bú sữa mẹ trong tháng đầu không chỉ giúp bé hình thành phản xạ bú tốt hơn mà còn giúp mẹ tiết ra được dồi dào hơn. Sau 1 tháng tuổi, nếu người mẹ ít sữa hoặc không có sữa khi đó có thể bắt đầu cho trẻ làm quen với sữa công thức, vì lúc này bé đã hình thành được thói quen bú sữa mẹ và việc cho trẻ bú thêm sữa công thức không gây ảnh hưởng nhiều tới lượng sữa mẹ.

Tác hại của sữa công thức với trẻ sơ sinh
Trẻ sơ sinh uống sữa công thức hoàn toàn có tốt không?

Cũng nên lưu ý rằng, sau 1 tháng tuổi, nếu bắt buộc phải nuôi con bằng sữa công thức hoàn toàn, mẹ nên lựa chọn những loại sữa có thành phần và hương vị gần giống với sữa mẹ để giúp trẻ dễ hấp thu dưỡng chất và phát triển tốt hơn.

Ngày nay, cùng với những cải tiến vượt bậc trong phương thức điều chế và sản xuất, sữa công thức cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ đang không ngừng cải tiến để đạt được thành phần và hàm lượng chất dinh dưỡng gần giống nhất với sữa mẹ. Các dưỡng chất quan trọng cho sự phát triển của trẻ như các axit béo, ARA và DHA trong sữa mẹ đều được bổ sung với hàm lượng cao trong sữa công thức.

Vậy nên bố mẹ có thể hoàn toàn yên tâm rằng trẻ vẫn có thể phát triển trí não, thể chất, hệ miễn dịch và hệ tiêu hóa toàn diện khi thay thế sữa công thức cho sữa mẹ. Thực tế cho thấy rằng rất nhiều trẻ uống sữa công thức gần như hoàn toàn vì không đủ sữa mẹ nhưng vẫn có thể phát triển khỏe mạnh bình thường.

Những tác hại của sữa công thức với trẻ sơ sinh

Nguy cơ giảm sức đề kháng

Ngay sau khi sinh, người mẹ tiết ra một loại sữa mẹ gọi là sữa non, ít chất béo và carbohydrate, đồng thời giàu protein và kháng thể—chính xác là sự cân bằng dinh dưỡng mà em bé cần trong những ngày đầu đời.

Lợi ích của sữa mẹ bao gồm thực tế là nó dễ dàng được tiêu hóa bởi hệ thống non nớt của trẻ, cho phép trẻ đi ngoài lần đầu tiên (một cột mốc quan trọng) và nó chứa các kháng thể giúp bảo vệ trẻ chống nhiễm trùng và dị ứng.

Ngày càng có nhiều bằng chứng chứng minh lợi ích của việc nuôi con bằng sữa mẹ bao gồm giảm tỷ lệ mắc bệnh viêm màng não, nhiễm trùng đường hô hấp và đường tiêu hóa, cũng như các tình trạng như hen suyễn và dị ứng ở trẻ sơ sinh. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các gia đình ở các thành phố lớn bị ô nhiễm không khí và tỷ lệ mắc bệnh hen suyễn đang gia tăng. Sữa mẹ có thể giúp bảo vệ con bạn theo cách mà sữa mẹ nhân tạo không thể làm được.

Các nghiên cứu trong bài được thì em gửi link để chị đánh giá lại kết quả của nghiên cứu nhé.

Tác hại của sữa công thức với trẻ sơ sinh
Sữa công thức có nguy cơ giảm sức đề kháng của bé

Tăng nguy cơ mắc các bệnh lý chuyển hóa và béo phì

Một trong những tác hại của sữa công thức với trẻ sơ sinh xảy ra phổ biến chính là trẻ dễ béo phì và mắc các bệnh lý chuyển hóa như đái tháo đường. Các nghiên cứu ghi nhận rằng trẻ sơ sinh nuôi bằng sữa công thức có nguy cơ béo phì và đái tháo đường loại 2 cao hơn nhiều lần. Nguyên nhân là do trong sữa công thức có hàm lượng cao các chất dinh dưỡng cao nên chỉ được dùng với lượng vừa phải yêu cầu của nhà sản xuất, cho con uống quá nhiều sữa công thức sẽ gây nên tác dụng phụ về chuyển hóa.

Chậm tiêu hóa, táo bón ở trẻ nhỏ

Sữa mẹ và sữa công thức đều cung cấp nguồn đạm whey và casein. Tuy nhiên có sự khác biệt trong hai loại đạm này, trong khi protein whey rất dễ tan rã và hấp thu thì ngược lại đạm casein lại khó hấp thu hơn với trẻ. Mặt khác, tỷ lệ hai loại đạm này lại không giống nhau trong sữa mẹ và sữa công thức. Sữa mẹ có chứa nhiều protein whey, đạm casein thì lại có nhiều trong sữa công thức, điều đó gây nên tác hại của sữa công thức với trẻ sơ sinh. Không những thế khi cha mẹ pha sữa công thức không đúng công thức không đúng cách dễ khiến trẻ hấp thu kém, chậm tiêu và táo bón.

Nên cho trẻ uống sữa công thức khi nào là hợp lý và khi nào nên dừng?

Như đã bàn luận ở phần trước, bố mẹ chỉ nên cho trẻ sử dụng sữa công thức khi bé đủ 1 tháng tuổi, để trẻ có thể tập quen với việc bú sữa mẹ và làm tăng lượng sữa mẹ cho bé. Sữa công thức có thể được sử dụng cho đến khi bé đủ 1 tuổi. Từ đủ 1 tuổi trở đi, trẻ có thể dùng sữa tươi hoặc các loại sữa khác có hàm lượng dinh dưỡng và chất béo phù hợp. Từ 2 tuổi trở đi, để biết lựa chọn loại sữa nào phù hợp cho sự phát triển của trẻ, bố mẹ nên tham khảo ý kiến từ các chuyên khoa dinh dưỡng. Tuy nhiên cũng nên lưu ý rằng, sữa mẹ luôn là lựa chọn tốt nhất phù hợp cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 2 tuổi.

H&H Nutrition hi vọng rằng những thông tin từ bài viết này đã cung cấp cho bạn những kiến thức hữu ích nhất về tác hại của sữa công thức với trẻ sơ sinh. Nếu có bất cứ thắc mắc gì trong quá trình chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ hãy liên hệ ngay với các chuyên gia dinh dưỡng H&H Nutrition để nhận được những lời khuyên hữu ích nhé.

Xem thêm: 

5/5 - (1 bình chọn)

Nguyễn Văn Trung

Tôi tên là Nguyễn Văn Trung. Tôi đã tốt nghiệp trường Đại học Công nghiệp Thực phẩm TpHCM ngành Khoa học dinh dưỡng và Ẩm thực. Hiện tôi đang công tác tại H&H Nutrition - Hệ thống Dinh dưỡng y học đầu tiên tại Việt Nam. Với mong muốn mang đến cho khách hàng những kiến thức y khoa và những lựa chọn sản phẩm dinh dưỡng tối ưu cho sức khỏe vàng và mang lại sức khỏe tốt nhất cho cộng đồng thông qua việc thay đổi chế độ dinh dưỡng cũng như lối sống lành mạnh. Tôi luôn sẵn sàng học hỏi, trau dồi kiến thức y khoa để mang đến cho khách hàng những giải pháp dinh dưỡng tối ưu nhất. Quy trình kiểm duyệt nội dung tại H&H Nutrition