Thiết kế chế độ ăn cho trẻ dậy thì sớm giúp trẻ phát triển tối ưu

Chế độ ăn cho trẻ dậy thì sớm hợp lý, khoa học sẽ giúp ngăn được tình trạng dậy thì sớm cũng như giúp trẻ đầy đủ dinh dưỡng tăng trưởng, phát triển. 

Dậy thì sớm là tình trạng khiến nhiều bậc phụ huynh lo lắng bởi ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe thể chất và tâm lý của trẻ. Đặc biệt tình trạng này ngày càng tăng ở trẻ nhỏ hiện nay. Một trong những nguyên nhân của tình trạng này đến từ chế độ dinh dưỡng có nhiều thay đổi làm ảnh hưởng đến nội tiết tố của trẻ. Vì thế, để ngăn chặn tình trạng dậy thì sớm và đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng cho trẻ, các bậc phụ huynh cần tham khảo và thiết kế chế độ ăn cho trẻ dậy thì sớm khoa học.

Tìm hiểu về tình trạng dậy thì sớm ở trẻ

Dậy thì sớm là tình trạng đáng báo động, ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý và thể chất của trẻ nhỏ. Tình trạng này ngày càng có xu hướng gia tăng bởi chế độ ăn và sinh hoạt thể chất không phù hợp. Tình trạng dậy thì sớm là tình trạng trẻ phát triển dậy thì ở độ tuổi sớm hơn mong đợi so với các mốc cơ bản bình thường (đối với bé gái trước 8 và đối với bé trai trước 9 tuổi).

Một trong những dấu hiệu thấy sớm nhất chính là phát triển ngực ở trẻ nữ, kèm theo sau đó là sự xuất hiện lông mu và hiện tượng hành kinh. Còn đối với các bé nam, cách nhận biết dấu hiệu đầu tiên của dậy thì là kích thước của tinh hoàn tăng, theo sau là sự phát triển lông mu và dương vật. 

Theo Tổ chức Y tế thế giới WHO, hiện nay tình trạng trẻ dậy thì sớm tăng cao, tăng 35 lần so với 10 năm trước, nhất là ngày càng gia tăng ở trẻ nữ. Khoảng năm 1980, độ tuổi bé nữ trung bình có kinh nguyệt từ 15-16, độ tuổi này hiện nay giảm xuống còn 11-12 tuổi.

Nếu như không có cách chăm sóc và điều trị cho trẻ thì tình trạng này dự báo sẽ còn tăng trong các năm tới, nghiêm trọng là có sự ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý và thể chất gây cản trở sự phát triển trong tương lai của trẻ. 

Dậy thì sớm ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển của trẻ?

Những trẻ dậy thì sớm sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều về cả sức khỏe tâm lý lẫn sức khỏe thể chất. Cụ thể như sau:

Ảnh hưởng tâm lý

Khi có những thay đổi trên cơ thể quá sớm, trước độ tuổi, bé sẽ rất khó khăn để thích nghi. Lúc này, trẻ thường có xu hướng lo lắng, bối rối. Trẻ dậy thì sớm không chỉ xuất hiện những thay đổi bề ngoài mà còn có sự thay đổi nội tiết khiến tâm lý bị ảnh hưởng theo. Bé sẽ trở nên nhút nhát, dễ ngại ngùng hay tự ti về sự khác biệt của mình. Nếu càng kéo dài mà không điều trị cho bé sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến tính cách khi trưởng thành của bé. 

Một vấn đề khác cũng khá nghiêm trọng đối với trẻ dậy thì sớm là có thể xuất hiện ham muốn tình dục. Nếu như cha mẹ không phát hiện, không quan tâm, lắng nghe con để giáo dục giới tính, điều trị thì rất có thể xảy ra tình trạng quan hệ tình dục khi tuổi còn quá nhỏ. Điều này gây nên nhiều hậu quả như mang thai sớm hay lây nhiễm các bệnh về đường tình dục,…

Đồng thời, nếu không được giáo dục từ sớm thì các trẻ cũng không biết cách tự bảo vệ bản thân, khiến các bé có nguy cơ cao bị lạm dụng tình dục, dẫn đến những hậu quả vô cùng nghiêm trọng.

Ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất

Những bé dậy thì sớm rất có thể sau này bị hạn chế về phát triển chiều cao. Ban đầu, trẻ có thể cao lớn, phát triển nhanh hơn so với các bạn đồng trang lứa nhưng sau đó, đầu xương khép sớm khiến cho quá trình tăng chiều cao bị ngăn lại. Từ đó, khiến trẻ thấp bé hơn so với những người cùng tuổi sau này. 

Bên cạnh đó, các trẻ dậy thì sớm, xuất hiện kinh nguyệt sớm sẽ tăng nguy cơ bị ung thư vú cao hơn so với các trẻ cùng lứa. Không chỉ vậy mà còn gia tăng nguy cơ bị cao huyết áp, các bệnh về tim mạch khi bước sang độ tuổi mãn kinh,… 

Nguyên nhân khiến trẻ dậy thì sớm

Cho đến hiện nay, hầu hết các tình trạng trẻ dậy thì sớm vẫn chưa rõ nguyên nhân chính xác. Tuy nhiên, một số nghiên cứu đã tìm ra được những yếu tố làm tăng nguy cơ biến đổi hormone gây dậy thì sớm cho bé. 

• Giới tính: Bé gái có khả năng dậy thì sớm hơn bé trai gấp 10 lần. 
• Di truyền học: đôi khi, tình trạng dậy thì sớm có thể được kích hoạt bởi các đột biến gen kích hoạt giải phóng hormone giới tính. 
• Béo phì: đã có một số nghiên cứu cho kết quả về mối liên quan giữa béo phì ở các bé gái và tăng nguy cơ dậy thì sớm. 
• Trẻ mắc các bệnh u nang, u nang buồng trứng, u tinh hoàn, các bệnh tuyến giáp 
• Do sử dụng thuốc tác động đến hormone nội tiết trong cơ thể trẻ. 
• Thực phẩm cũng là một trong những yếu tố chính gây dậy thì sớm ở trẻ. Trong đó, chế độ ăn của trẻ giàu chất béo, lười vận động có thể gây dư thừa chất béo trong cơ thể, chính sự dư thừa này tạo ra nhiều estrogen. Bên cạnh đó, cho trẻ ăn chế độ với các loại thực phẩm giàu protein động vật quá nhiều cũng làm gia tăng nồng độ hormone gây dậy thì sớm.  

Chế độ ăn cho trẻ dậy thì sớm cần lưu ý

Như đã đề cập, có nhiều yếu tố gây dậy thì sớm, trong đó, yếu tố chế độ ăn, các chất từ thực phẩm cũng  một trong những yếu tố chính. Do đó, để đảm bảo trẻ có sức khỏe, phát triển tốt, ngăn chặn tình trạng dậy thì sớm, các bậc cha mẹ cần tham khảo sự tư vấn dinh dưỡng từ bác sĩ để có kế hoạch chọn các loại thực phẩm, thức ăn phù hợp nhất. 

Dưới đây là một số lưu ý về chế độ ăn cho trẻ dậy thì mà các bậc cha mẹ nên tham khảo:

• Lựa chọn các loại thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng để đảm bảo vệ sinh. Các mẹ không nên mua những loại thực phẩm, thức ăn cho trẻ không rõ nguồn gốc, có chứa nhiều chất bảo bảo, chứa nhiều hormone tăng trưởng và có nguy cơ ảnh hưởng đến tốc độ dậy thì của trẻ. 
• Cho trẻ ăn chế độ đa dạng thực phẩm, tránh tập trung bổ sung quá mức đạm từ các loại thịt, cá, hải sản,… Điều này không tốt cho sức khỏe của trẻ dẫn đến thừa chất và không hề tốt cho những trẻ đã dậy thì sớm. 
• Cho chế độ ăn của trẻ giàu  rau xanh, trái cây, củ quả… để cung cấp vitamin, khoáng chất cần thiết, đồng thời bổ sung chất xơ tốt cho quá trình tiêu hóa.
• Thay vì cho bé ăn quá nhiều cơm và các loại tinh bột khác, mẹ nên thiết kế thực đơn dinh dưỡng cho bé ăn ngũ cốc. Loại thực phẩm này giàu chất xơ và ít calo rất phù hợp với những trẻ đang trong tình trạng dậy thì sớm. 
• Tăng cường bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin D, canxi để giúp hệ xương răng chắc khỏe và tăng chiều cao tốt. 
• Trong chế độ ăn của trẻ, tránh cho trẻ ăn các loại thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, lạp xưởng, thịt hun khói, đồ đóng hộp,… đồ ăn có chứa nhiều dầu mỡ như khoai tây chiên, gà rán,… đồ ăn có chứa nhiều chất béo như bơ, phô mai, bánh kẹo, nước ngọt, kem,… 
• Tránh cho trẻ ăn nội tạng động vật và thực phẩm có quá nhiều muối. Đặc biệt cũng không nên cho trẻ ăn các loại thực phẩm có chứa quá nhiều chất bổ dưỡng thường xuyên với lượng nhiều. 
• Bên cạnh chế độ dinh dưỡng, ăn uống hằng ngày, các bậc phụ huynh cũng nên khuyến khích trẻ vận động nhiều hơn. Nên tạo điều kiện cho trẻ vận động mỗi ngày để nâng cao sức khỏe, tăng cường sức đề kháng, hạn chế tốc độ dậy thì cũng như các bệnh lý, rủi ro không mong muốn. 
• Việc giáo dục giới tính, chia sẻ và nói chuyện cùng trẻ nhỏ cũng rất quan trọng mà các bậc cha mẹ nên dành thời gian. Điều này giúp bé thoải mái chia sẻ tình trạng, dấu hiệu bất thường của cơ thể. Đặc biệt, các cha mẹ sẽ biết cách hướng dẫn con bảo vệ bản thân tốt hơn. 

Mong rằng với những chia sẻ của H&H Nutrition trong bài viết về chế độ ăn cho trẻ dậy thì sớm giúp các bậc phụ huynh có thêm được những kiến thức bổ ích trong hành trình nuôi dạy con. Từ đó, biết cách chăm sóc, chọn lựa thực phẩm cho con có một chế độ dinh dưỡng tốt nhất, đầy đủ và đa dạng dưỡng chất để con có sức khỏe tốt, tăng trưởng và phát triển toàn diện.

>>> Xem thêm:

• Trẻ dậy thì dễ bị mắc bệnh gì và chế độ dinh dưỡng cho trẻ tuổi dậy thì
• 3+ Bí quyết phát triển chiều cao tuổi dậy thì ở trẻ
• Trẻ kém hấp thu nên bổ sung gì để phát triển toàn diện?

H&H Nutrition – Đồng hành cùng sức khỏe gia đình bạn

Địa chỉ:

Cơ sở chính: 105 Trần Thiện Chánh, Phường 12, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh

Chi nhánh Lâm Đồng: 93/87 Hà Giang, Phường 1, Tp Bảo Lộc, Lâm Đồng.

Hotline:

Hotline Đặt hàng: 088 8844 733

Hotline Tư vấn: 088 8977 433

• H&H Nutrition

• Hỏi – đáp cùng chuyên gia dinh dưỡng