Thiếu máu ở trẻ em và bé sơ sinh – Mẹ nên ăn và bổ sung gì?

Thiếu máu là bệnh lý thường gặp ở trẻ nhỏ. Nếu bố mẹ không để ý kĩ rất có thể con của bạn đang thiếu máu mà bạn không hề biết.

*Mẹ nên ăn gì khi trẻ sơ sinh thiếu máu*

Trẻ sơ sinh thiếu máu thường có triệu trứng và nguyên nhân gì?

Triệu chứng thiếu máu thường gặp ở trẻ sơ sinh thường là gầy gò, xanh xao, thể trạng suy dinh dưỡng, chậm tăng cân, bú kém hoặc bỏ bú, hay quấy khóc,…

Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ xảy ra tình trạng như vậy:

Cơ thể không sản xuất đủ tế bào hồng cầu.
Tế bào hồng cầu bị phá huỷ quá nhiều.
Bé bị chảy máu dẫn đến thiếu máu.
Bé mắc các bệnh lý bẩm sinh di truyền như “Thalassemia”.

Trẻ sơ sinh cần nguồn năng lượng lớn để phát triển vượt bậc, đạt chiều cao và cân nặng tối đa. Tình trạng thiếu máu có thể được chẩn đoán dễ dàng bằng các xét nghiệm công thức máu.

Phân tích những nguyên nhân gây thiếu máu của trẻ sơ sinh

Trẻ sơ sinh chỉ bắt đầu quá trình sản xuất ra các tế bào hồng cầu mới khi trẻ được khoảng 1 tháng tuổi. Thiếu máu ở trẻ sơ sinh thường là tình trạng thiếu máu nhẹ hay còn gọi là thiếu máu sinh lý. Tuy nhiên vẫn có một số trẻ sơ sinh bị thiếu máu nhiều hơn giới hạn sinh lý vì những nguyên nhân sau:

Cơ thể trẻ không sản xuất đủ tế bào hồng cầu

Cơ thể không cung cấp đủ sắt cho quá trình tạo máu hoặc thiếu các nguyên liệu khác cho quá trình tạo máu như vitamin B1, B12, B9. Hoặc cơ quan sản xuất máu bị tổn thường cũng là nguyên nhân khiến cơ thể không sản xuất đủ tế bào hồng cầu.

Tế bào hồng cầu bị phá huỷ quá nhiều

Tế bào thường bị mất do các bệnh bẩm sinh như “Thalassemia”. Và một số nguyên nhân khác như trẻ thiếu máu do cơ thể phát triển sinh lý, cơ thể trẻ bị thiếu máu mức độ nhẹ.

Bé bị chảy máu dẫn đến thiếu máu

Thường thì trường hợp này hay gặp khi trẻ bị chảy máu thời gian dài dẫn đến mạn tính ở ống tiêu hoá mà không phát hiện được, thường do giun móc, mỏ…
Chảy máu, xuất huyết tiêu hoá.
Màng nhày của ruột bị phá huỷ: phẫu thuật đường tiêu hoá, mắc bệnh làm giảm bề mặt hấp thu.
Ở trẻ sơ sinh thiếu máu là tình trạng xảy ra khi hàm lượng huyết sắc tố ( hemoglobin) trong máu xuống thấp hơn bình thường do thiếu hụt một hay nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình tạo máu do bất kì nguyên nhân nào.
Thiếu máu do thiếu sắt là loại thiếu máu dinh dưỡng hay gặp nhất. Thể hiện tình trạng sắt trong cơ thể bị cạn kiệt. Những trẻ em có nguy cơ thiếu máu:
Trẻ đẻ non hoặc không được bú sữa mẹ trong 6 tháng đầu.
Mẹ bị thiếu máu trong quá trình mang thai nên chất lượng sữa không tốt, không được bổ sung sắt đúng cách dẫn đến trẻ dễ bị thiếu máu sơ sinh.

Mẹ nên ăn gì khi trẻ sơ sinh bị thiếu máu?

Với mỗi lứa tuổi sẽ có những cách thức giải quyết vấn đề thiếu máu khác nhau. Tuy nhiên ở trẻ sơ sinh thiếu máu thì việc mẹ cần ăn gì rất được chú trọng. Vì mẹ thiếu máu, thiếu sắt thì trẻ cũng sẽ bị thiếu sắt. Vậy nên mẹ cần:

*Bổ sung sắt cho mẹ sau sinh phòng ngừa thiếu máu ở trẻ sau sinh*

Bổ sung sắt qua chế độ ăn uống hàng ngày

Nguồn sắt từ động vật như thịt nạc, gan động vật chứa lượng sắt tương đối cao và dễ hấp thu. Sắt từ các nguồn thực vật cũng chiếm một tỉ lệ cao, tuy nhiên kém hơn so với nguồn động vật. vì vậy mẹ nên ăn các loại thịt có chứa nhiều sắt như: thịt bò, thit lơn, thịt cừu…
Các loại rau xanh và hoa quả cũng giúp tăng cường sắt trong cơ thể như: Rau cải, rau dền, rau bina( rau chân vịt).
Khi nấu ăn mẹ sử dụng các loại dụng cụ được làm bằng gang, thép cũng giúp tăng lượng sắt khẩu phần khi chế biến và giảm tỷ lệ thiếu máu.
Acid hữu cơ và vitamin C có nhiều trong hoa quả và rau củ sẽ làm tăng khả năng hấp thu sắt.
Các chất làm giảm hấp thu sắt có trong thực phẩm có nguồn gốc thực vật như Phylate có trong gạo và các loại ngũ cốc, đậu đỗ. Chất ức chế khác là Tannin trong một số loại rau và cafe.
Nên cho trẻ bú mẹ trong ít nhất 6 tháng đầu sau sinh.

Bổ sung sắt bằng cách khác

Ngoài thực phẩm mẹ có thể bổ sung thêm sắt dưới sự tư vấn của bác sĩ.
Một số trường hợp trẻ bị dị ứng với sữa bò gây ra thiếu máu cần thay thế loại sữa trẻ đang dùng, có thể dùng sang sữa được làm từ sữa dê, sữa cao năng lượng, sữa thuỷ phân giúp trẻ bổ sung năng lượng hạn chế thiếu máu.

Xem thêm: Viên uống bổ sung sắt cho phụ nữ mang thai, bổ sung sắt cho trẻ thiếu máu

Dự phòng thiếu máu, thiếu sắt ở bà mẹ mang thai

Việc dự phòng dinh dưỡng cho mẹ là vô cùng quan trọng. Trong giai đoạn bào thai, khi cung cấp đủ sắt cho mẹ sẽ giúp cơ thể người mẹ không bị thiếu máu. Ngoài ra còn cung cấp đủ lượng sắt cần thiết cho bé trong thời kì bào thai và 6 tháng đầu, giúp trẻ không bị thiếu máu, phát triển khoẻ mạnh về thể chất và trí tuệ.
Đối với phụ nữ có thai nhu cầu khuyến nghị sắt là: 60mg sắt/ ngày & 400mg acid folic, uống từ khi biết có thai đến 1 tháng sau sinh.

Dự phòng thiếu sắt cho trẻ sơ sinh

Trẻ cần được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu.
Ngoài ra khi có các biểu hiện lâm sàng của thiếu sắt cần được uống bổ sung ngay lập tức. Mẹ nên tham khảo ý kiến bác sỹ trước khi cho trẻ uống bổ sung sắt.
Cần bổ sung sữa có chứa acid folic và sắt cho trẻ có nguy cơ thiếu máu.

Xem thêm: Kiểm soát thiếu máu ở trẻ mẹ nên làm gì

Trên đây là những nội dung giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về thiếu máu ở trẻ, bổ sung những kiến thức giúp mẹ và bé khoẻ mạnh, dự phòng thiếu máu, giúp bé phát triển vượt trội về thể chất và trí tuệ.

Ths. Đặng Ngọc Hùng - Chuyên gia dinh dưỡng tại H&H Nutrition — *Ths. Đặng Ngọc Hùng – Chuyên gia dinh dưỡng tại H&H Nutrition*

H&H Nutrition là hệ thống store dinh dưỡng Y học đầu tiên tại Việt Nam cung cấp sản phẩm dinh dưỡng điều trị cho trẻ em và người lớn trong đó có trẻ biếng ăn, tại đây bạn sẽ được tư vấn bởi đội ngũ chuyên gia dinh dưỡng là thạc sĩ, bác sĩ, dược sĩ.

Xem thêm: Dinh dưỡng cho trẻ em theo khuyến cáo của chuyên gia

H&H Nutrition – Đồng hành sức khỏe gia đình bạn

Địa chỉ: