Trẻ bắt đầu ăn dặm nên ăn gì để tốt cho hệ tiêu hoá?

Tham vấn y khoa: BS Nguyễn Thị Xuân Huyền - Nơi công tác: Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng - Chức vụ: Trưởng khoa dinh dưỡng lâm sàng- tiết chế

Trẻ bắt đầu ăn dặm nên ăn gì? Thực đơn dinh dưỡng cho cho trẻ ăn dặm các mẹ nên chú ý để vừa đủ dinh dưỡng mà vẫn tốt cho hệ tiêu hóa.

Dinh dưỡng đối với trẻ nhỏ vô cùng quan trọng bởi tác động đến sự tăng trưởng và phát triển toàn diện của trẻ. Do đó, ngay từ những lần ăn dặm đầu tiên, các mẹ phải hết sức chú ý thực đơn ăn uống với các thực phẩm nên và không nên cho trẻ. Điều này giúp đảm bảo dinh dưỡng mà vẫn tốt cho sức khỏe hệ tiêu hóa non nớt của trẻ nhỏ.

Trong bài viết này H&H Nutrition sẽ gửi đến các mẹ kinh nghiệm trẻ bắt đầu ăn dặm nên ăn gì để thiết kế thực đơn dinh dưỡng hoàn hảo nhất nhé.

Trẻ mấy tháng ăn dặm là tốt cho hệ tiêu hoá?

Hiện nay, có rất nhiều bậc phụ huynh thấy con chậm tăng cân nên rất sốt ruột và nghĩ cách bổ sung dinh dưỡng từ nguồn thực phẩm khác ngoài sữa mẹ bằng cách cho con ăn dặm từ 4-5 tháng. Hay có những trường hợp nuôi con theo lời khuyên của ông bà xưa cho cháu tập ăn cháo loãng khi mới 3-4 tháng tuổi.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia dinh dưỡng, nếu cho trẻ ăn dặm quá sớm có thể khiến trẻ bị đau dạ dày, ảnh hưởng không tốt đến hệ tiêu hóa non nớt. Bên cạnh đó, cũng khiến trẻ dễ bị sặc nghẹn, gây viêm nhiễm đường hô hấp.

Ngược lại, nếu cho trẻ ăn dặm quá muộn cũng khiến trẻ bị rối loạn cấu trúc thức ăn, cơ hàm phát triển yếu. Đồng thời, cho trẻ ăn dặm muộn nguồn sữa mẹ không còn đủ cung cấp dinh dưỡng, bé sẽ có nguy cơ bị suy dinh dưỡng do không nhận đủ năng lượng trong ngày.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, độ tuổi phù hợp nhất cho trẻ ăn dặm là khoảng từ 6 tháng tuổi. Bởi vì ở giai đoạn này, trẻ đã có nhiều hoạt động hơn trước nên cơ thể tiêu hao năng lượng nhiều hơn. Nếu bổ sung không đủ trẻ sẽ không đủ điều kiện phát triển, bị còi xương, thiếu máu.

Thế nên, các bậc phụ huynh cần lưu ý độ tuổi của trẻ để bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết để trẻ đủ điều kiện và tăng trưởng.

Nguyên tắc dinh dưỡng khi cho trẻ ăn dặm

Trẻ từ 6 tháng tuổi mặc dù có thể ăn dặm bổ sung dinh dưỡng và năng lượng nhưng hệ tiêu hóa của trẻ vẫn chưa hoàn thiện. Do vậy, cha mẹ khi cho trẻ ăn nên chọn lọc các món ăn dặm cho bé.

Khi bắt đầu cho trẻ ăn dặm, các mẹ nên chuẩn bị cho trẻ những loại thức ăn mềm, dễ nuốt, dễ tiêu hóa, ray mịn hay bằm nhuyễn để bé quen với việc ăn dặm.

Thông thường, các bữa ăn đầu tiên của trẻ nên bắt đầu bằng bột gạo đã được nghiền, lọc thật mịn, loãng rồi mới tăng dần độ thô, đặc lên cho phù hợp với khả năng tiếp nhận thức ăn của trẻ.

Sau khi làm quen với cháo trắng, các mẹ có thể cho trẻ ăn kèm các loại rau, củ quả khác đã được nghiền nhuyễn hay ép lấy nước như bí đỏ, khoai lang, cà rốt, khoai tây, các loại rau xanh và trái xây,… Tiếp đến, các mẹ có thể cho bé làm quen với cá, thịt nạc, tôm, trứng,…

Mỗi lần đổi thực phẩm hay món ăn mới, các mẹ chỉ nên cho bé ăn một loại trong một lần ăn để trẻ có thể cảm nhận được mùi vị thực phẩm khác nhau. Bất kỳ loại thực phẩm nào khi bắt đầu cho trẻ ăn cũng chỉ nên cho ăn một ít, sau đó mới tăng dần số lượng.

Ngoài ra, quá trình chế biến các món ăn dặm cho bé, các mẹ cũng nên lưu ý chọn lựa các loại thực phẩm tươi, ngon, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Đặc biệt, không nên cho nhiều gia vị vào món ăn của trẻ, bởi vì điều này không tốt cho sức khỏe tiêu hóa của trẻ. Các mẹ chỉ nên tận dụng độ ngọt tự nhiên từ thực phẩm không nên bổ sung quá nhiều đường hay hạt nêm.

Trẻ bắt đầu ăn dặm nên ăn gì?

Khi thiết kế thực đơn dinh dưỡng cho trẻ ăn dặm, các bậc phụ huynh cần đảm bảo bổ sung đầy đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng chính: tinh bột (gạo, ngô, khoai,…), chất đạm (thịt, cá, trứng, sữa,…), chất béo (lạc, vừng, mỡ động vật, dầu thực vật,…), chất xơ, vitamin và khoáng chất từ các loại rau củ quả tươi.

Đồng thời, các mẹ cũng nên chú ý những chất dinh dưỡng cần thiết trong thực đơn ăn dặm của trẻ ở độ tuổi 6 tháng tuổi gồm: sắt, canxi, vitamin A, D, C, B và acid béo omega 3.

Các loại thực phẩm mà các mẹ nên cho trẻ bổ sung từ những ngày bắt đầu ăn dặm, bổ sung dinh dưỡng như sau:

Ngũ cốc: trẻ ăn dặm có thể bắt đầu ăn bột gạo nấu, cháo loãng. Đồng thời, các mẹ cũng có thể chọn mua các loại ngũ cốc ăn dặm cho trẻ bởi thương hiệu uy tín hay tự chế biến bằng bột gạo, gạo lứt và các loại đậu.
Chất đạm: ban đầu các mẹ nên cho nước hầm, luộc thịt (thịt heo, gà) vào nấu cùng cháo. Về sau, khi trẻ đã quen ăn dặm, các mẹ có thể xay nhuyễn thịt để nấu hay rau củ nấu cùng cháo. Các mẹ nên bổ sung đa dạng các loại thịt: heo, gà, tôm, cá, lòng đỏ trứng,… Các nguồn thực phẩm này không chỉ bổ sung đạm mà còn bổ sung kẽm, sắt, các chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ.
Chất béo: Giai đoạn 6 tháng tuổi, khi chế biến món ăn chỉ cần cho 1 thìa cà phê dầu ăn vào bột hay cháo là đủ. Ngoài ra, các mẹ bổ sung nguồn chất béo từ các loại cá, trứng, các loại hạt,…
Trái cây: khi bắt đầu ăn dặm nên cho trẻ bổ sung các loại trái cây mềm như chuối, đu đủ, xoài, quýt, bưởi, bơ,… Bên cạnh đó, bổ sung nước ép từ táo, lê, cam,.. để bổ sung thêm vitamin và khoáng chất cho trẻ.
Rau củ quả: các loại rau củ quả không thể thiếu trong thực đơn hằng ngày của trẻ. Bởi chất xơ từ nguồn thực phẩm này giúp trẻ ngăn táo bón, thúc đẩy tiêu hóa tốt hơn. Các mẹ nên thường bổ sung các loại rau lá xanh, củ cải, cà rốt, bí ngô, su hào,.. bằng cách xay hay nấu nhừ cùng cháo.
Sữa: Bé 6 tháng tuổi ăn dặm nhưng vẫn cần nguồn sữa mẹ bởi đây vẫn là nguồn dinh dưỡng quan trọng trong giai đoạn này. Đồng thời, các mẹ cũng có thể bổ sung thêm sữa công thức 500-700ml trong ngày tùy vào nhu cầu dinh dưỡng của từng trẻ.

Lưu ý khi cho trẻ ăn dặm

Mỗi bé có cách ăn dặm, cũng như khẩu vị khác nhau. Do đó, các bậc cha mẹ nên chú ý để bổ sung cho con mình hiệu quả:

Khi bé mới tập ăn dặm, các mẹ chỉ nên đút cho bé khoảng ½ thìa cà phê thức ăn hoặc ít hơn.
Trong quá trình cho bé ăn, các mẹ nên tập thói quen cho trẻ ngồi thẳng, ăn từng muỗng, nghỉ ngơi giữa các lần đút và ngừng lại khi bé đã no. Nếu bé nhăn nhó, bặm miệng hoặc phì thức ăn ra ngoài thì không nên ép bé ăn.
Khi mới cho trẻ ăn dặm, các mẹ nên đút cho trẻ ăn bằng muỗng cà phê nhỏ. Để tránh gây tổn thương cho bé khi ăn, các bậc phụ huynh nên chọn mua các loại muỗng làm bằng nhựa, sứ, không có cạnh sắc nhọn.
Kết hợp nhiều loại thực phẩm, thay đổi món ăn thường xuyên để đảm bảo dinh dưỡng mà trẻ không bị ngán.
Đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm: chọn mua những loại thực phẩm tươi ngon, rõ nguồn gốc. Khi chế biến thức ăn cho trẻ cần rửa tay sạch và trước khi đút trẻ ăn nên rửa tay sạch.
Tuân thủ nguyên tắc ăn chín uống sôi với trẻ nhỏ.
Cho bé ăn lượng phù hợp, từng chút đến nhiều.
Nên ghi chép và chú ý các loại thực phẩm trẻ dị ứng để tránh thêm vào thực đơn dinh dưỡng của trẻ.
Chỉ cần ăn dặm 2 bữa/ngày, kết hợp với việc cho trẻ bú sữa mẹ hoặc uống sữa công thức là đủ đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng hằng ngày.
Không nên cho trẻ ăn quá nhiều cá, thịt cùng một lúc.
Thực đơn mỗi ngày phải đảm bảo lượng rau củ quả cần thiết.
Nấu và nghiền nhỏ, mụn thức ăn để tránh khó tiêu hay làm trẻ bị hóc.
Nên cho trẻ ăn dặm đúng giờ, bởi vì có thời gian và thói quen ăn uống hợp lý, sẽ giúp cho dạ dày trẻ làm quen với thức ăn, đồng thời giúp quá trình tiêu hóa diễn ra tốt hơn.
Thử nhiệt độ thức ăn trước khi đút trẻ để tránh trẻ bị bỏng.
Không nêm nếm quá nhiều gia vị vào các món ăn của trẻ.

Mong rằng với những thông tin trong bài viết về trẻ bắt đầu ăn dặm nên ăn gì, các mẹ có thêm kinh nghiệm trong chăm sóc và nuôi dạy trẻ. Từ đó, tạo điều kiện cho bé tăng trưởng và phát triển tốt, đảm bảo đủ dinh dưỡng, năng lượng tham gia các hoạt động trong ngày.

>>> Xem thêm:

H&H Nutrition – Đồng hành cùng sức khỏe gia đình bạn

H&H Nutrition quy tụ đội ngũ Thạc sĩ, Bác sĩ, Chuyên gia Dinh dưỡng, Kỹ sư tiết chế với trình độ chuyên môn cao, tận tâm, luôn đặt khách hàng lên vị trí hàng đầu. H&H Nutrition cung cấp dịch vụ khám tư vấn, thiết kế thực đơn dinh dưỡng toàn diện dành cho trẻ em và người lớn. H&H Nutrition cam kết sẽ đồng hành sức khỏe cùng gia đình bạn nhằm mang lại hiệu quả tốt nhất đến quý khách hàng.