Trẻ em bị tiêu chảy nên ăn gì và kiêng gì?

Tham vấn y khoa: BS Nguyễn Thị Xuân Huyền - Nơi công tác: Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng - Chức vụ: Trưởng khoa dinh dưỡng lâm sàng- tiết chế

Trẻ em bị tiêu chảy nên ăn gì và kiêng gì là câu hỏi chung của nhiều bậc phụ huynh. Cha mẹ cần bổ sung thức ăn giàu dinh dưỡng, chế biến dưới dạng mềm, lỏng, dễ tiêu hóa,…

Tiêu chảy là một trong những vấn đề mà trẻ em thường mắc phải. Nhất là các trẻ từ 6 tháng đến 2 tuổi. Các trẻ bị tiêu chảy rất dễ rơi vào tình trạng chán ăn, suy dinh dưỡng và sụt cân. Do đó, trẻ em bị tiêu chảy nên ăn gì và không nên ăn gì để lấy lại sức là vấn đề được bố mẹ quan tâm nhất.

Bài viết này, chuyên gia dinh dưỡng của H&H Nutrition sẽ cung cấp đến cho bậc phụ huynh các thông tin hữu ích, xây dựng một chế độ ăn dinh dưỡng an toàn, phù hợp với các bé bị tiêu chảy.

Nguyên nhân trẻ bị tiêu chảy

trẻ bị tiêu chảy nên ăn gì và kiêng gì — Nguyên nhân trẻ bị tiêu chảy

Việc trẻ em bị tiêu chảy nên ăn gì, kiêng gì sẽ được các chuyên gia dinh dưỡng H&H Nutrition cung cấp thông tin đến bạn. Nhưng trước hết, bạn cần nắm sơ lược thông tin về nguyên nhân gây nên tình trạng tiêu chảy ở trẻ. Cụ thể:

Do nhiễm trùng

Có nhiều loại nhiễm trùng gây ra tình trạng tiêu chảy ở bé, điển hình: Nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra, nhiễm trùng tai, nhiễm trùng do thực vật ký sinh,… Đa phần, nhiễm trùng xảy ra do các bé ăn phải những loại thực phẩm ôi thiu, không được đảm bảo vệ sinh tốt. Biểu hiện thường thấy ở trẻ lúc này là tiêu chảy nhiều lần trong ngày, cảm lạnh và buồn nôn.

Bị dị ứng hay bị ngộ độc thức ăn

Đây là một trong những nguyên nhân gây trẻ bị tiêu chảy. Khi cơ thể phản ứng lại với những protein vô hại trong thức ăn sẽ dẫn đến hiện tượng dị ứng. Thông thường, các bé thường có phản ứng với protein có trong sữa, đậu phộng, đậu nành và các động vật có vỏ như tôm, cua,… Hay trường hợp không thể dung nạp các loại đường như lactose, fructose, glucose-galactose có trong những loại sữa, trái cây.

Vì vậy, khi mẹ chế biến thức ăn cho trẻ, mẹ cần chế biến thật kỹ nhằm đảm bảo an toàn cho bé.

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ chưa hợp lý

Dinh dưỡng hợp lý là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra hiện tượng tiêu chảy ở trẻ em. Không phải bạn cứ cho con ăn thật nhiều là tốt. Việc cung cấp quá nhiều dưỡng chất một cách dồn dập sẽ làm chức ăn đường ruột của trẻ bị rối loạn, khiến trẻ đi ngoài nhiều lần.

Sử dụng thuốc kháng sinh

Khi thuốc kháng sinh vào đường ruột có thể tiêu diệt ngẫu nhiên cả những vi khuẩn có lợi và có hại trong đường ruột. Do đó, nó có thể gây ra loạn khuẩn đường ruột. Vì vậy, cha mẹ không nên tự ý cho trẻ dùng thuốc mà cần lắng nghe và làm theo chỉ định của bác sĩ.

Do bệnh lý

Ở trẻ em, tiêu chảy thường sẽ diễn biến trong những đợt cấp tính, thường dưới 1 tuần. Tuy nhiên, nếu tình trạng tiêu chảy kéo dài và diễn ra thường xuyên thì mẹ nên nghi ngờ rằng có thể trẻ đang mắc phải một bệnh lý như là: Bệnh Celiac, bệnh Crohn, hội chứng ruột kích thích, nhiễm khuẩn đường hô hấp, viêm tắc ruột,…

Nguyên tắc dinh dưỡng cho trẻ em bị tiêu chảy

Nguyên tắc dinh dưỡng sẽ là yếu tố giúp cha mẹ giải đáp phần nào trẻ em bị tiêu chảy nên ăn gì và kiêng gì. Như bạn đã biết, tiêu chảy là tình trạng trẻ đi tiêu nhiều hơn mức bình thường, phân lỏng như nước, có dịch nhầy và có mùi hôi khó chịu.

Để điều trị, ngăn ngừa những nguy cơ khiến trẻ em bị tiêu chảy thì ngoài việc cho trẻ uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ, mẹ cũng cần chú ý thực hiện chế độ dinh dưỡng sao cho phù hợp.

Đối với các trẻ dưới 6 tháng tuổi: Hệ tiêu hóa của trẻ còn non yếu, trẻ cần được nuôi dưỡng bằng sữa mẹ hoàn toàn. Sữa mẹ sẽ không làm tình trạng tiêu chảy của bé trở nên tồi tệ hơn mà thay vào đó sẽ hỗ trợ hệ tiêu hóa, giảm nhẹ các triệu chứng và nguy cơ mắc bệnh của trẻ. Ngoài ra, mẹ nên tăng số cữ bú cho trẻ để đảm bảo trẻ vẫn được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng và không bị mất nước do tiêu chảy gây ra.
Đối với những trẻ trên 6 tháng tuổi: Với độ tuổi này, trẻ đã bắt đầu ăn dặm và có thể ăn theo thực đơn tương tự như người lớn khi trẻ đã hơn 2 tuổi. Tuy nhiên, việc chế biến và lựa chọn thực phẩm cha mẹ cần chú ý đến độ an toàn, vệ sinh. Đồng thời thức ăn cần được nấu kỹ để tránh khiến trẻ bị tiêu chảy. Ngoài ra, mẹ cần loại bỏ các loại thức ăn có thể khiến trẻ dị ứng và ngộ độc dẫn đến tiêu chảy ra khỏi chế độ dinh dưỡng, làm ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Trẻ em bị tiêu chảy nên ăn gì?

Câu hỏi trẻ em bị tiêu chảy nên ăn gì luôn nhận được sự quan tâm của nhiều người. Chuyên gia dinh dưỡng của H&H Nutrition sẽ cung cấp đến bạn thông tin về các loại thực phẩm trẻ nên ăn khi bị tiêu chảy.

Trẻ em dưới 6 tháng tuổi bú mẹ

Nhiều bà mẹ cho rằng sữa mẹ có thể làm bụng của trẻ cảm thấy khó chịu hơn nên không dám cho bé bú. Đây được xem như quan điểm không chính xác và có thể làm ảnh hưởng đến việc tiết sữa của mẹ. Vì thực chất bú mẹ sẽ làm trẻ giảm được nguy cơ mất nước do tiêu chảy.

Sữa mẹ vẫn được dung nạp tốt khi bé bị tiêu chảy, khi trẻ bú mẹ, tình trạng tiêu chảy ít hơn và khả năng nhanh khỏi hơn. Vì trong sữa mẹ có chứa men Lactase nên vẫn được hấp thụ tốt khi bị tiêu chảy. Vì vậy, mẹ cần tiếp tục cho bé bú như bình thường và đồng thời tăng số lần bú nhiều hơn.

Trong trường hợp không có sữa mẹ thì bạn có thể cho trẻ bú sữa bò hoặc sữa bột mà trước đó trẻ vẫn bú. Lưu ý, mẹ cần cho bé bú từng ít một và bú nhiều bữa trong ngày.

Trẻ 6 tháng tuổi trở lên

Ở độ tuổi này, trẻ đã bắt đầu ăn dặm. Với những bé trên 2 tuổi có chế độ ăn tương tự như người lớn. Do đó, trong khẩu phần ăn thường ngày, mẹ nên chú ý bổ sung các loại thực phẩm sau đây:

Thực phẩm dễ cho tiêu hóa: Thịt gà, khoai tây, thịt lợn nạc, cà rốt, chuối tiêu, hồng xiêm,… Những loại thực phẩm này sẽ giúp cho nhu động ruột co bóp dễ dàng hơn, dạ dày sẽ không cần làm việc nhiều để tiêu hóa thức ăn. Đồng thời chế biến những món ăn mềm, lỏng như cháo, súp, cơm nát, hầm nhừ,…Các loại thức ăn cần được nấu kỹ, đảm bảo vệ sinh để giảm nguy cơ bội nhiễm.
Cho trẻ uống nhiều nước hoặc ăn hoa quả: Trẻ em bị tiêu chảy nên ăn gì thì cha mẹ cần chú ý bù nước cho trẻ, cứ sau mỗi lần đi tiêu cần bù nước ngay. Loại nước thích hợp cho bé là cháo loãng. Bên cạnh đó, cần pha hỗn hợp Oresol với đúng 1 lít nước và cho trẻ uống dần. Mẹ có thể bổ sung cho trẻ thêm Vitamin và nước cho con bằng trái cây chín như: Chuối tiêu, hồng xiêm, cam,…
Ăn sữa chua: Đây là loại thực phẩm hàng đầu giúp bổ sung lợi khuẩn cho đường ruột. Tình trạng tiêu chảy có thể xảy ra do vi khuẩn gây hại đường ruột phát triển quá mức. Vì vậy, probiotics có trong sữa chua sẽ có nhiệm vụ cân bằng lại hệ khuẩn đường ruột, bằng cách giải phóng hàng tỷ vi khuẩn có lợi nhằm bù đắp lượng vi khuẩn đã mất. Lúc này sẽ giảm bớt tình trạng rối loạn tiêu hóa, tăng cường sức đề kháng.

Các loại thực phẩm trẻ em bị tiêu chảy không nên ăn

Bên cạnh việc tìm hiểu trẻ em bị tiêu chảy nên ăn gì, mẹ cũng cần chú ý loại bỏ các loại thực phẩm khiến triệu chứng tiêu chảy ở trẻ trở nên nghiêm trọng, thậm chí khó điều trị hơn. Cụ thể:

Những thực phẩm dễ gây nhiễm khuẩn và nhiễm độc

Cha mẹ cần lưu ý không cho trẻ ăn những món không được chế biến kỹ và nấu chín, không được uống nước lã. Vì những nguồn thực phẩm này thường là môi trường của hàng nghìn loại vi khuẩn, kí sinh trùng và giun sán gây hại.

Hiện nay trên thị trường có khá nhiều các loại thực phẩm không rõ nguồn gốc, kém chất lượng hay bị nhiễm độc. Cha mẹ cần lưu ý khi cho trẻ ăn để hạn chế các bệnh lý nguy hiểm.

Đồ ăn có chứa nhiều chất béo

Với các loại thực phẩm có chứa hàm lượng chất béo cao có thể làm tăng những cơn co thắt ruột và khiến các triệu chứng tiêu chảy nặng hơn. Do đó, cần tránh những loại đồ ăn nhanh, đồ ăn có nhiều dầu mỡ.

Thực phẩm gây khó tiêu và đầy bụng

Cha mẹ cần lưu ý hạn chế tránh dùng các thực phẩm có ít chất dinh dưỡng như những loại rau thô, tinh bột nguyên hạt (ngô, đỗ) gây hiện tượng khó tiêu.

Ngoài ra cần tránh những thực phẩm có thể gây ra tình trạng đầy hơi, các loại trái cây sấy khô,… để hạn chế bệnh tiêu chảy ngày một nặng hơn.

Sorbitol, chất làm ngọt nhân tạo

Những loại thực phẩm có chứa Sorbitol, một chất làm ngọt nhân tạo có thể khiến cho tình trạng tiêu chảy của các trẻ nhỏ nặng hơn. Do đó, cha mẹ cần tránh các loại kẹo có chứa thành phần này, nhất là kẹo cao su.

Chăm sóc trẻ em bị tiêu chảy

Ngoài việc quan tâm đến các loại thực phẩm mà trẻ em bị tiêu chảy nên ăn gì, kiêng gì hàng ngày. Để giúp trẻ nhanh chóng hồi phục sức khỏe, khi chăm sóc cha mẹ cần lưu ý một số điểm sau:

Bổ sung đủ nước cho trẻ

Tình trạng tiêu chảy diễn ra nhiều lần khiến trẻ nhanh chóng bị mất nước và các chất điện giải (natri, kali, canxi và magie). Nếu không được chăm sóc đúng cách, hỗ trợ kịp thời, tình trạng mất nước này sẽ nghiêm trọng hơn và có thể khiến trẻ gặp phải các biến chứng nguy hiểm. Vì vậy cha mẹ cần bổ sung nước cho trẻ để đảm bảo việc được cung cấp đủ nước cho cơ thể.

Bổ sung thêm men vi sinh

Cha mẹ nên cho trẻ sử dụng thêm sản phẩm có chứa men vi sinh để hỗ trợ điều trị tình trạng tiêu chảy. Việc bổ sung này làm tăng lượng vi khuẩn có lợi trong hệ thống đường ruột, giúp trẻ có thể ăn ngon miệng và tiêu hóa tốt hơn.

Không tự ý cho trẻ sử dụng thuốc cầm tiêu chảy

Thông thường những loại thuốc kháng sinh chỉ được dùng điều trị khi trẻ bị tiêu chảy do vi khuẩn gây ra và sử dụng thuốc cầm tiêu chảy có thể khiến quá trình đào thải độc tố của trẻ trở nên khó khăn hơn. Vì vậy, cha mẹ không được tự ý cho trẻ sử dụng các loại thuốc này.

Chú ý quá trình theo dõi triệu chứng của trẻ

Bố mẹ cần ghi nhớ triệu chứng của trẻ như thời gian bắt đầu bị tiêu chảy, tần suất, sự thay đổi màu sắc và lượng phần,… Ghi chép đầy đủ, chi tiết những bữa ăn mỗi ngày của trẻ. Điều này hỗ trợ bác sĩ phát hiện được nguyên nhân gây bệnh, từ đó có thể cho lời khuyên và hướng dẫn bạn cách chăm sóc, điều trị cho trẻ hiệu quả nhất.

Trên đây là những thông tin xoay quanh việc trẻ em bị tiêu chảy nên ăn gì mà các chuyên gia của H&H Nutrition muốn cung cấp đến bạn. Cha mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ sớm để được hỗ trợ thăm khám và tìm ra chính xác nguyên nhân gây bệnh. Từ đó có thể điều trị được hiệu quả và nhanh chóng, hạn chế các biến chứng gây nguy hiểm đến sức khỏe của trẻ.

>>> Xem thêm:

H&H Nutrition – Đồng hành cùng sức khỏe gia đình bạn

H&H Nutrition quy tụ đội ngũ Thạc sĩ, Bác sĩ, Chuyên gia Dinh dưỡng, Kỹ sư tiết chế với trình độ chuyên môn cao, tận tâm, luôn đặt khách hàng lên vị trí hàng đầu. H&H Nutrition cung cấp dịch vụ khám tư vấn, thiết kế thực đơn dinh dưỡng toàn diện dành cho trẻ em và người lớn. H&H Nutrition cam kết sẽ đồng hành sức khỏe cùng gia đình bạn nhằm mang lại hiệu quả tốt nhất đến quý khách hàng.