7 Thực đơn cho người đang hóa trị từ chuyên gia

Tham vấn y khoa: Thạc sĩ, Bác sĩ Đặng Ngọc Hùng - Nơi công tác: Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng - Chức vụ: Viện trưởng

7 Thực đơn cho người đang hoá trị từ các chuyên gia dinh dưỡng H&H Nutrition bổ sung năng lượng và dinh dưỡng ngày ngày giúp chống chọi bệnh hiệu quả. Cùng theo dõi nhé!

7 Thực đơn cho người hóa trị ung thư khoa học

Thực đơn 1: Canh khoai sọ hầm xương

Thành phần:

700g khoai sọ
500g xương heo
1 ít hành lá, rau om
Một số gia vị

Hướng dẫn

Rửa sạch, sơ chế và cắt nhỏ các nguyên liệu: khoai sọ, xương heo, hành lá, rau om
Xương heo luộc sơ để loại bỏ cặn bẩn rồi cho vào 1.5l nước vào hầm khoảng 40 phút – 1 tiếng.
Sau đó, cho khoai sọ vào nước hầm xương heo, tiếp tục hầm cho đến khi khoai mềm.
Nêm nếm gia vị cho vừa ăn
Cuối cùng cho hành lá, rau om cắt nhỏ và 1 ít tiêu xay và tắt bếp.

Tác dụng cho người ung thư

Món canh hầm này giàu protein, vitamin và khoáng chất bổ sung dinh dưỡng, tái tạo năng lượng và giúp người bệnh hồi phục sức khỏe.

Thực đơn 2: Cháo cá hồi đậu xanh

Thành phần:

200g cá hồi phi lê
100g gạo tẻ
20g gạo nếp
70g đậu xanh
1 củ gừng
Hành lá, ngò rí, hành tím
Một số gia vị

Hướng dẫn

Ngâm mềm đậu xanh trong nước khoảng vài giờ, gạo nếp ngâm khoảng 20 phút.
Ướp cá hồi với ½ muỗng hạt nêm, 1 /2 muỗng hành tím băm nhuyễn trong khoảng 15 phút.
Cho gạo và đậu xanh vào nồi để ninh nhừ. Cùng lúc đó, đun nóng dầu ăn trên chảo và cho cá hồi vào xào chín.
Sau khi cháo nhừ, cho phần cá hồi vào khuấy đều tay, nêm nếm vừa rồi và tắt bếp.

Tác dụng cho người ung thư

Món ăn giàu protein, chất xơ, vitamin và khoáng chất giúp người bệnh cung cấp dinh dưỡng, năng lượng. Hơn nữa, cháo dễ nuốt nên dễ ăn và hạn chế bỏ bữa.

Thực đơn 3: Súp gà ngô nấm

Thành phần:

200g đùi gà
70g nấm đùi gà;
1 trái bắp mỹ
½ củ cà rốt
1 ít hành lá, hành phi
2 quả trứng gà
½ chén nước bột năng pha loãng
Một ít gia vị

Hướng dẫn

Sơ chế nguyên liệu: xẻ đôi đùi gà, thái nhỏ các loại rau củ quả, trứng gà đánh đánh đều
Luộc đùi gà trong 30 phút, sau đó để nguội và xé nhỏ thịt gà.
Tận dụng nước luộc gà để tiếp tục nấu chín các nguyên liệu còn lại, lần lượt luộc cà rốt, bắp mỹ, nấm đùi gà
Xé thịt gà và cho vào nồi rồi nấu thêm khoảng 5 phút.
Sau đó, bổ sung thêm một ít gia vị và rây trứng gà đã đánh đều vào nồi súp
Khi trứng đã chín, tiếp tục cho từ từ bột năng pha loãng đến khi đạt độ sệt thì tắt bếp.
Cho thêm 1 ít hành lá và tiêu xay vào để gia tăng hương vị khi ăn.

>> Xem thêm: 7 loại sữa dành cho người ung thư được bác sĩ dinh dưỡng khuyên dùng 2024

Thực đơn 4: Sinh tố bơ chuối giàu protein

Thành phần

1 trái chuối
1 trái bơ sáp
50ml sữa tươi không đường
30ml sữa đặc
1 muỗng cafe mật ong

Hướng dẫn

Cho phần thịt chuối và bơ đã cắt nhỏ vào máy xay sinh tố cùng với sữa tươi không đường, sữa đặc và mật ong.
Sau đó, cho 1 ít đã bào vào tiếp tục xay đến khi hỗn hợp nhuyễn mịn.

Tác dụng cho người ung thư

Món sinh tố giàu protein, đặc biệt là chất béo tốt, chất xơ hòa tan cùng nhiều vitamin và khoáng chất vitamin C, vitamin A, magie, canxi, sắt, natri, kali,… hỗ trợ sức khỏe, giúp người bệnh ung thư.

Thực đơn 5: Sữa hạnh nhân, óc chó, hạt sen

Thành phần

100g hạt hạnh nhân
100g hạt óc chó
30g đường phèn
3 lá dứa.

Hướng dẫn

Ngâm các loại hạt trong nước với từng khoảng thời gian cụ thể như: ngâm hạt hạnh nhân từ 12-24 giờ, thay nước ngâm 4 giờ/ lần. Ngâm hạt óc chó và hạt sen trong 4 giờ, thay nước ngâm 2 giờ/ lần.
Sau đó, đem các hạt đi xay mịn với 1 lít nước lọc và lọc qua rây lấy phần nước cốt.
Cho thêm nước vào nồi nước cốt, thêm lá dứa, đường phèn và đun lửa nhỏ nấu trong 10 phút.

Tác dụng cho người ung thư

Sữa hạt giàu chất béo tốt, các vitamin, khoáng chất cùng nhiều chất chống oxy hóa và giàu đạm thực vật tốt cho người ung thư. Không chỉ cung cấp dinh dưỡng, dễ uống, thơm ngon mà còn hạn chế tình trạng bất dung nạp đường sữa.

Thực đơn 6: Cháo đậu đỏ tôm tươi

Thành phần

60g gạo tẻ
50g tôm tươi
30g đậu đỏ
1 ít hành khô
Một số gia vị

Hướng dẫn

Rửa sạch đậu đỏ và đem đi ngâm trong nước vài giờ. Để tiết kiệm thời nên ngâm qua đêm.
Sơ chế nguyên liệu: Băm nhuyễn tôm tươi, hành khô, gạo vo sạch và bắt đầu nấu cháo.
Chuẩn bị nồi và phi thơm hành khô với dầu nóng
Cho tôm vào nồi xào nhanh với ½ muỗng nước mắm
Đậu đỏ sau khi ngâm mềm đem đi hấp chín và tán nhuyễn
Nấu sôi nồi cháo và cho hỗn hợp đậu đỏ nhuyễn mịn cùng tôm vào nấu chín. Sau đó, nêm nếm để cho vừa ăn rồi tắt bếp.

Tác dụng với người ung thư

Cháo dễ tiêu hóa, dễ nuốt, thơm ngon giúp người bệnh dễ ăn. Hơn nữa, cháo đậu đỏ tôm tươi giàu dưỡng chất giúp người bệnh cung cấp năng lượng và dinh dưỡng hồi phục sức khỏe.

Thực đơn 7: Sữa hạt bí xanh yến mạch

Sữa là một trong những món dinh dưỡng phù hợp, dễ uống và giàu dinh dưỡng cho người bệnh ung thư.

Thành phần

50g hạt bí xanh
50g yến mạch loại cán dẹt
1 ít muối
600ml nước

Hướng dẫn

Ngâm hạt bí xanh qua đêm và ngâm yến mạch trong 15 phút.
Xay mịn hạt bí và yến mạch với 600ml nước và lọc qua rây để lấy phần nước cốt.
Đun nước cốt với 1 ít đường phèn trên lửa nhỏ trong 10 phút và tắt bếp.

Tác dụng cho người ung thư

Sữa hạt giàu chất béo lành mạnh, đạm thực vật cùng nhiều vitamin và khoáng chất tốt cho người bệnh hồi phục sức khỏe, cung cấp năng lượng.

Trước hóa trị ung thư nên ăn gì?

Trước khi hóa trị, người bệnh nên ăn chế độ ăn uống lành mạnh và cố duy trì cân nặng ở mức vừa phải.

Một chế độ ăn uống lành mạnh nên bổ sung nhiều loại trái cây, rau quả, chất béo lành mạnh, protein từ thịt, cá, trứng, sữa, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu. Người bệnh nên cố gắng hạn chế nạp carbohydrate tinh chế, đường bổ sung và các thực phẩm chế biến sẵn trong bất kỳ chế độ ăn uống lành mạnh nào.

Đồng thời, người bệnh cũng nên thường xuyên tập thể dục, hạn chế rượu bia, thức ăn nhanh, nhiều dầu mỡ, cay nóng,… để chuẩn bị sức khỏe tốt nhất giúp đáp ứng điều trị cho lần hóa trị tiếp theo.

Việc ăn uống lành mạnh trong giai đoạn này giúp người bệnh giảm nguy cơ nhiễm trùng, đối phó với các tác dụng phụ tốt hơn. Do đó, người bệnh nên thiết kế thực đơn hợp lý, lựa chọn thực phẩm phù hợp nhé.

>> Xem thêm: 4 địa chỉ tư vấn dinh dưỡng cho người lớn uy tín tại TP.HCM chỉ từ 180.000đ

Đang hóa trị ung thư nên ăn gì?

Khi bắt đầu điều trị hóa trị, người bệnh cần duy trì chế độ ăn đa dạng thực phẩm, bổ sung nhiều dưỡng chất để thúc đẩy quá trình phục hồi hiệu quả của cơ thể và giúp tăng cường hiệu quả điều trị.

Dưới đây là gợi ý về thức ăn nên có trong chế độ ăn uống của người bệnh ung thư đang hóa trị:

Thức ăn dạng lỏng sệt

Hóa trị xong, cơ thể người bệnh mệt, khó nuốt, khô miệng và giảm cảm giác thèm ăn. Do đó, trong thực đơn ăn uống nên ưu tiên các món ăn mềm, lỏng sệt như cháo, súp, các món hầm,…

Đồng thời, việc ăn thức ăn lỏng sẽ giúp giảm bớt gánh nặng cho hệ tiêu hóa, từ đó tình trạng táo bón, tiêu chảy cũng được cải thiện hơn.

Ưu tiên các loại trái cây tươi, rau xanh

Nhóm thực phẩm này giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất cùng các chất chống oxy hóa tốt cho người đang hóa trị. Hơn nữa, các loại rau củ quả còn có đặc tính tăng cường sức khỏe, sức đề kháng, miễn dịch bảo vệ cơ thể.

Do đó, người bệnh nên ăn đa dạng rau củ quả, ưu tiên chọn các loại màu sắc rực rỡ. Tuy nhiên, nếu bị tác dụng phụ loét miệng thì người bệnh hạn chế ăn các loại trái cây có tính acid hoặc bị tiêu chảy thì hạn chế bổ sung quá nhiều chất xơ.

Uống đủ nước

Khi hóa trị, cơ thể người bệnh trở nên khô hơn, thiếu nước nên cần bổ sung lượng nước cần thiết để thúc đẩy quá trình loại bỏ thuốc hóa trị ra khỏi cơ thể. Bên cạnh nước lọc, người bệnh cũng có thể bổ sung nước ép trái cây,…

Đồ ăn nhẹ giàu protein: sữa chua Hy lạp, các loại hạt, trứng luộc, bánh quy giòn,…. bổ sung trong bữa ăn giúp người bệnh đỡ lạt miệng, cung cấp năng lượng và duy trì sức khỏe.

Bổ sung thực phẩm có tính kháng khuẩn: các thực phẩm có tính kháng khuẩn cao như hành tây, gừng, tỏi,... giúp củng cố hệ miễn dịch của người bệnh.

>> Xem thêm: Sữa Fortimel Protein 125 ml – Dinh dưỡng cao năng lượng cho bệnh nhân ung thư, người sau phẫu thuật, người già

Sau hóa trị ung thư nên ăn gì?

Sau hóa trị, cơ thể người bệnh yếu, mệt mỏi, gần như không còn sức lực nên cần bổ sung dinh dưỡng phù hợp để phục hồi. Các thực phẩm dễ tiêu hóa, giàu chất dinh dưỡng trong giai đoạn này nên được ưu tiên. Sau đây là một số thực phẩm mà người ung thư sau hóa trị nên bổ sung:

Thực phẩm giàu protein trong cả bữa chính lẫn bữa ăn nhẹ: sữa tách béo, trứng, thịt, cá,…
Ăn nhiều loại rau, trái cây nhiều màu sắc: cà rốt, cà chua, súp lơ, ớt chuông, su hào,..
Ngũ cốc nguyên hạt như yến mạch, lúa mì, gạo lứt, hạt kê,…
Bổ sung nhiều nước, nhất là bổ sung nước dừa tươi để giúp cơ thể loại thải độc tố, tăng cường miễn dịch.

Bên cạnh đó, sau khi hóa trị người bệnh cần kiêng rượu, bia, chất kích thích và hạn chế nạp carbohydrate tinh chế, các thực phẩm nhiều đường.

Ngoài ra, mỗi người sẽ có thể trạng, sức khỏe và tình trạng bệnh lý khác nhau do đó, người thân nên tham khảo sự tư vấn dinh dưỡng từ bác sĩ, chuyên gia để tạo nên kế hoạch ăn uống cân bằng và đầy đủ dưỡng chất.

Thực phẩm nên kiêng ăn cho người hóa trị ung thư

Bên cạnh các thực phẩm nên ăn trong chế độ ăn uống, bác sĩ khuyên người bệnh ung thư tránh bổ sung một số thực phẩm sau để hạn chế ảnh hưởng sức khỏe:

Cá sống, thịt sống, hải sản sống như sushi, hàu chưa nấu chín, gỏi cá sống, tôm chín tái,…
Thực phẩm có dấu hiệu hư hỏng hay quá hạn sử dụng
Thực phẩm bị nấm mốc, bao gồm cả phô mai xanh
Thực phẩm thừa đã để trong tủ lạnh quá 3 ngày
Thực phẩm cay nóng
Thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh, đồ ăn chiên rán nhiều dầu mỡ
Món ăn, thức uống chứa nhiều đường
Trứng sống hay chưa chín kỹ
Sữa không tiệt trùng
Các loại rau sống
Thực phẩm giàu chất béo bão hòa như nội tạng, mỡ động vật,…

>> Xem thêm: Sữa Delical Pháp 200ml Dành Cho Bệnh Nhân Ung Thư, Bệnh Nhân Suy Dinh Dưỡng

Người bệnh ung thư nên ăn gì để giảm tác dụng phụ của hóa trị?

Khi hóa trị điều trị ung thư, cơ thể người bệnh sẽ phải chịu nhiều tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe. Do đó, để giảm tác dụng phụ, giúp người bệnh ăn uống và đáp ứng dinh dưỡng, năng lượng tốt, mọi người cần có cách khắc phục phù hợp.

Chán ăn, ăn không ngon miệng

Để giảm bớt tình trạng này, mọi người có thể áp dụng:

Uống thay thế bữa ăn bằng chất lỏng hay bột
Chia nhỏ thành 5-6 bữa trong ngày thay vì 3 bữa chính
Chuẩn bị sẵn các đồ ăn nhẹ lành mạnh bên người
Uống từng ngụm chất lỏng thường xuyên để bổ sung năng lượng và dinh dưỡng: sữa, nước ép, cháo lỏng,…
Chú trọng đến thực phẩm giàu đạm để kích thích cảm giác thèm ăn
Nấu nướng các món ăn thơm ngon, có mùi đặc trưng, hợp khẩu vị và bày biện đẹp mắt.

Buồn nôn và nôn

Buồn nôn và nôn là triệu chứng thường gặp sau khi hóa trị. Tình trạng này cản trở ăn uống, do đó, để khắc phục mọi người có thể áp dụng:

Ưu tiên nấu các món ăn hợp khẩu vị
Ưu tiên chọn thức ăn mềm, dễ nuốt, dễ tiêu hóa, hạn chế các món ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng, hạn chế thức ăn có mùi nồng, mùi đậm.
Uống nước từ từ bằng nhiều ngụm nhỏ trong ngày. Và nên uống nước ở nhiệt độ phòng, tránh uống nước quá lạnh hay quá nóng.
Ăn uống chậm rãi, nhai kỹ để tránh cảm giác đầy hơi
Bổ sung bánh quy giòn, bánh mì nướng trong cả ngày
Không nên bỏ bữa chính bởi dạ dày trống khiến tình trạng nôn và buồn nôn nghiêm trọng hơn.
Nên súc miệng bằng nước muối sinh lý vào trước và sau khi ăn.
Sau khi ăn nên ngồi hoặc nằm tư thế ngẩng cao đầu để tránh trào ngược dạ dày.

Đau miệng

Hóa trị có thể gây tổn thương mô mềm, khiến cho môi, nướu bị viêm, lở loét. Điều này gây đau và khó khăn trong ăn uống. Để khắc phục tình trạng, mọi người có thể áp dụng:

Chọn các thực phẩm mềm, lạt, dễ nuốt: sữa dinh dưỡng, cháo, súp,…
Ăn bằng thìa nhỏ, tránh dùng muỗng lớn đụng phải vết loét
Hạn chế ăn các thực phẩm hay uống nước quá nóng vì làm tổn thương các mô mềm trong miệng
Ưu tiên uống nước bằng ống hút
Cố gắng bổ sung tối đa các thực phẩm giàu protein
Tránh các thực phẩm khô, thô ráp như bánh mì nướng, bánh quy giòn,…
Tránh các món ăn cay nóng, nhiều gia vị
Không nên sử dụng các thực phẩm có tính acid cao như cam, quýt, chanh, giấm,…

Khó nuốt

Để người bệnh dễ ăn và dễ nuốt hơn, mọi người cần thực hiện một số cách sau:

Làm mềm thức ăn trước khi dùng
Chọn các thực phẩm mềm, dễ nuốt: cháo, súp, sữa, bánh mềm,…
Sử dụng đồ uống bằng ống hút
Tránh các thực phẩm cay, nóng, có tính sắc nhọn
Có thể sử dụng các chế phẩm làm đặc hỗ trợ quá trình nuốt tránh bị sặc gây nguy hiểm cho người bệnh

Giảm cân

Người bệnh ung thư rất dễ bị giảm cân, đặc biệt là sau khi hóa trị. Để tránh tình trạng sụt giảm cân, nên chú ý thực đơn dinh dưỡng như sau:

Ưu tiên các món ăn giàu dinh dưỡng cho bữa chính và bữa phụ.
Thiết lập thời gian ăn uống cụ thể: duy trì thói quen ăn đúng giờ mỗi ngày.
Uống nhiều nước lọc để thúc đẩy quá trình trao đổi chất, đồng thời, đào thải độc tố của thuốc điều trị tốt hơn.
Cung cấp thực phẩm giàu omega 3 cho các bữa ăn hằng ngày.

>> Xem thêm: Fomeal 237ml – Nguồn Dinh Dưỡng Trọn Vẹn Cho Người Bệnh Suy Nhược Cơ Thể

Táo bón

Để khắc phục tình trạng táo bón ở người hóa trị ung thư cần chú ý một số điều sau trong thực đơn ăn uống:

Tăng cường chất xơ vào thực đơn bằng cách tăng cường rau củ quả, ngũ cốc,…
Tăng cường chất lỏng trong khẩu phần ăn hằng ngày bằng cách uống nhiều nước lọc, nước ép trái cây, ăn các loại thực phẩm lỏng, sệt thay cho thức ăn khô cứng.

Tuy nhiên, nếu tình trạng táo bón không cải thiện, người bệnh/ người thân nên trao đổi với với bác sĩ để có biện pháp can thiệp kịp thời.

Mất vị giác

Để cải thiện vị giác, kích thích ăn ngon, người bệnh cần chú ý:

Tẩm ướp thực phẩm bằng các loại củ có hương vị đặc trưng, giàu chất chống oxy hóa và chứa ít calo như gừng, tỏi, nghệ,…
Ngậm kẹo để cải thiện tình trạng lạt, đắng miệng
Súc miệng bằng nước muối sinh lý trước và sau ăn thường xuyên
Ăn chậm, nhai kỹ để cảm nhận hương vị món ăn
Bổ sung các loại sữa dinh dưỡng có mùi đặc trưng

Khô miệng

Để khắc phục tình trạng khô miệng, dễ ăn uống, người bệnh cần:

Ưu tiên các thực phẩm dễ nhai, dễ nuốt
Ăn các thực phẩm có vị chua để kích thích khoang miệng tiết nhiều nước bọt hơn
Sử dụng đồ tráng miệng lạnh
Luôn nhấm nháp nước lọc
Tránh dùng thực phẩm có nhiều đường

Tiêu chảy

Để kiểm soát tình trạng tiêu chảy do hóa trị gây ra, người bệnh cần:

Uống nhiều nước mỗi ngày
Ưu tiên sử dụng các loại thực phẩm giàu kali trong thực đơn cho người hóa trị, điển hình như khoai tây, chuối, đào,…
Bổ sung thực phẩm chứa nhiều lợi khuẩn đường ruột để cải thiện các triệu chứng rối loạn tiêu hóa
Hạn chế các thức ăn quá chua, cay nóng, nhiều dầu mỡ hoặc đồ uống có cồn, nước có gas,…

H&H Nutrition – Đồng hành cùng sức khỏe gia đình bạn

H&H Nutrition quy tụ đội ngũ Thạc sĩ, Bác sĩ, Chuyên gia Dinh dưỡng, Kỹ sư tiết chế với trình độ chuyên môn cao, tận tâm, luôn đặt khách hàng lên vị trí hàng đầu. H&H Nutrition cung cấp dịch vụ khám tư vấn, thiết kế thực đơn dinh dưỡng toàn diện dành cho trẻ em và người lớn. H&H Nutrition cam kết sẽ đồng hành sức khỏe cùng gia đình bạn nhằm mang lại hiệu quả tốt nhất đến quý khách hàng.