Natri là một trong những chất điện giải quan trọng trong cơ thể. Nhưng natri là gì và có những tác động như thế nào đối với sức khỏe con người? Hãy cùng theo dõi qua bài viết sau đây.
Natri là gì?
Natri là một nguyên tố hóa học quan trọng. Trong cơ thể con người, natri đóng vai trò là một khoáng chất đa lượng không sinh năng lượng. Natri cũng là thành phần phổ biến trong tất cả các cơ quan, tổ chức và dịch sinh học của cơ thể.
Nguồn cung cấp natri chủ yếu là muối ăn (công thức hóa học cơ bản là NaCl), các loại phụ gia thực phẩm. Chỉ một số ít natri cung cấp cho cơ thể từ các loại thực phẩm: trái cây, rau củ quả,… Vì vậy, khẩu vị và phong cách nêm nếm món ăn dễ dàng làm cho cơ thể dư thừa natri, tăng gánh nặng cho thận để thải nó ra ngoài cơ thể.
Natri hấp thu ở ruột non lẫn ruột già. Phần lớn natri bị mất qua nước tiểu. Một số trường hợp đặc biệt, natri máu bị giảm khi mất mồ hôi ở những người tập thể dục nặng liên tục hoặc tiêu chảy, nôn ói nhiều hoặc do hòa loãng trong trường hợp suy tim, suy thận. Hạ natri máu nặng sẽ gặp các triệu chứng về tâm thần và hành vi.
Lượng natri trong muối ăn hàng ngày có liên quan mật thiết đến bệnh tăng huyết áp, tim mạch, béo phì, chuyển hóa, bệnh thận,…
Vai trò của natri đối với con người
Duy trì áp lực thẩm thấu của dịch ngoài và trong tế bào
- Natri điều hòa áp lực thẩm thấu
- Cân bằng thể dịch
- Điều hòa huyết áp động mạch
- Tạo điện thế trên màng tế bào
Tham gia các quá trình chuyển hóa của cơ thể
- Điều hòa cân bằng axit-bazơ
- Tham gia quá trình chuyển hóa nước
- Tham gia vận chuyển các chất qua màng tế bào
Nhu cầu natri hàng ngày là bao nhiêu?
Nhu cầu khuyến nghị Natri hàng ngày khác nhau ở các quốc gia và khu vực nếu so sánh cùng độ tuổi và giới tính.
Năm 2016, Viện dinh dưỡng đưa ra khuyến cáo nhu cầu natri ở người ≥ 16 tuổi có hoặc không có tăng huyết áp, phụ nữ có thai hoặc cho con bú nên sử dụng ít hơn 2.000 mg natri/ngày (ít hơn 5g muối ăn = 1 muỗng cà phê muối ăn một ngày). Trẻ em 2-15 tuổi chỉ nên sử dụng lượng muối ăn ít hơn nhu cầu ở người lớn. Khuyến nghị này không áp dụng cho người đang sử dụng thuốc giảm natri máu, phù cấp tính hoặc đang trong chế độ ăn điều trị bệnh lý (suy tim, đái tháo đường,…).
Ai nên bổ sung hoặc hạn chế sử dụng natri?
Theo thông tin từ Cục Y tế dự phòng, đa số khẩu phần ăn của người Việt Nam đều tiêu thụ nhiều hơn 12g muối ăn/ngày. Cao hơn nhiều so với các khuyến nghị chung là khoảng 5g muối trên ngày. Thừa muối ăn (natri) trong khẩu phần ăn làm tổn thương hệ tim mạch, huyết áp, thận,… và có thể làm cho các bệnh lý hiện tại ở các cơ quan này trầm trọng thêm.
Các khuyến nghị hiện tại về chế độ ăn dặm của trẻ 6 tháng đến 1 tuổi không nên nêm thêm bất kỳ loại gia vị nào (muối ăn, nước mắm, hạt nêm,…) vì thận chưa hoàn thiện chức năng để lọc lượng natri trong các chất này.
Hầu hết người trưởng thành khỏe mạnh hoặc có các bệnh lý (tăng huyết áp, mỡ máu,…) chỉ nên sử dụng ít hơn 1 muỗng cà phê muối ăn trong ngày. Một số trường hợp bệnh lý phải điều trị thuốc hạ natri máu, phù cấp tính hoặc chế độ ăn điều trị các bệnh lý suy tim,… cần tham khảo thêm ý kiến bác sĩ về lượng muối ăn phù hợp trong từng trường hợp cụ thể.
Vị mặn của muối ăn thường tạo nên sự ngon miệng khi ăn. Vì vậy, chỉ sử dụng 5g muối ăn trong ngày đòi hỏi phải có sự kiên nhẫn để vị giác thích nghi dần. Một số biện pháp sau giúp giảm lượng muối ăn trong các bữa ăn hàng ngày:
- Thay thế một phần muối ăn bằng bột ngọt
- Hạn chế chấm nước chấm, muối chấm, bột canh, mắm trên bàn ăn
- Giảm dần lượng muối nêm nếm thức ăn
- Hạn chế thực phẩm muối chua hoặc thực phẩm chế biến sẵn (xúc xích, thịt hộp,…).
- Các món ăn có nước (hủ tiếu, phở,…) nên hạn chế phần nước vì chứa nhiều muối.
Các thực phẩm thông dụng có chứa natri
Các loại thực phẩm thông dụng có chứa natri
Rất ít trường hợp thiếu natri trong khẩu phần ăn tuy nhiên dư thừa natri gây nhiều tác hại cho cơ thể trừ khi những trường hợp nôn ói, tiêu chảy kéo dài. Vì vậy, nên có chế độ ăn hợp lý, giảm thiểu các loại thực phẩm hàm lượng natri cao như: các loại thực phẩm muối chua, củ cải muối, hạn chế nêm món ăn mặn, sử dụng nhiều nước chấm. Với các khuyến nghị hiện tại, chỉ nên bổ sung ít hơn 1 muỗng cà phê muối ăn (sử dụng trong nêm nếm) hàng ngày đối với người trưởng thành. Hy vọng qua bài viết này, mọi người có được kiến thức cơ bản về natri trong muối ăn và biết cách lựa chọn thực phẩm sao cho phù hợp để tránh các bệnh lý liên quan tăng natri máu.
H&H Nutrition là hệ thống store dinh dưỡng Y học đầu tiên tại Việt Nam cung cấp sản phẩm dinh dưỡng điều trị cho trẻ em và người lớn trong đó có trẻ biếng ăn, tại đây bạn sẽ được tư vấn bởi đội ngũ chuyên gia dinh dưỡng là thạc sĩ, bác sĩ, dược sĩ nhiều kinh nghiệm.
Xem thêm: Dịch vụ tư vấn dinh dưỡng cùng chuyên gia
Xem thêm: Dinh dưỡng cho người lớn
Xem thêm : Dinh dưỡng cho trẻ em
Ths. Lê Thị Thu Huyền – Chuyên gia dinh dưỡng tại H&H Nutrition
H&H Nutrition – Đồng hành sức khỏe gia đình bạn
Địa chỉ:
Cơ sở chính: 294/2 Đường 3/2, Phường 12, Quận 10, Tp.HCM.
Chi nhánh 1: 16B Nguyễn Công Bình, Phường 6, Tp. Mỹ Tho, Tiền Giang.
Chi nhánh 2: 319C5 Nguyễn Huệ, Phường Phú Khương, Tp Bến Tre, Bến Tre.
Chi nhánh 3: 93/87 Hà Giang, Phường 1, Tp Bảo Lộc, Lâm Đồng.
- Hotline Đặt hàng: 088 8844 733
- Hotline Tư vấn: 088 8977 433
