Sữa đặc – Những điều cần biết

Sữa đặc (sữa cô đặc) được sản xuất bằng cách đun nóng sữa bò để làm bay hơi nước (khoảng 60% nước). Quá trình xử lý nhiệt cũng giúp khử trùng sữa để có hạn sử dụng lâu hơn.

Mọi người thường sử dụng sữa đặc trong đồ uống, nước sốt và súp. Bài viết này của H&H Nutrition giải thích lý do tại sao có thể thay thế sữa đặc bằng các loại khác và liệt kê một số sản phẩm thay thế hiện có.

Tại sao có thể chọn sản phẩm khác thay thế sữa đặc?

Một số trường hợp có thể xem xét thay thế sữa đặc bằng chế phẩm khác:

Không dung nạp lactose: chứa đường lactose nên người không dung nạp lactose khi uống có thể xuất hiện các triệu chứng: đầy hơi, ợ hơi, chướng bụng, tiêu chảy…

Dị ứng: Một số người bị dị ứng với đạm sữa bò.

Kiểm soát calo: có khoảng 134 calo/100g. Người muốn giảm cân nên chọn thực phẩm có calo thấp hơn. Còn muốn tăng cân thì thay bằng sản phẩm nhiều calo hơn.

Dinh dưỡng: 100g sữa đặc chứa 6,8 g đạm và 7,5 g chất béo.

Chế độ ăn chay: Người ăn chay tránh sản phẩm động vật, có thể thay sữa đặc bằng sữa thực vật.

Sở thích cá nhân: Một số người có thể không thích dạng hoặc mùi vị của sữa đặc.

Các chế phẩm thay thế từ sữa

Sữa thay thế sữa cô đặc

Dưới đây là một số chế phẩm từ sữa thay thế sữa cô đặc:

Sữa nguyên chất

Sữa đặc chứa 134 calo và 7,6 g chất béo trên 100g, trong khi sữa nguyên chất có khoảng 60 calo và 3,2 g chất béo trên 100 g. Ít chất béo, ít calorie hơn.

Kem

Kem thường thay sữa đặc cho những người muốn tăng cân do có nhiều calo và chất béo hơn. (195 calo và 19,1 g chất béo trên 100 g).

“Half-and-half”

“Half-and-half”  kết hợp  giữa sữa nguyên chất và kem, có hàm lượng chất béo thấp hơn kem, và nhiều độ đặc khác nhau. “Half-and-half” có calo của như sữa cô đặc, nhưng chất béo nhiều hơn: 131 calo,11,5 g chất béo và  4,3 g carbohydrate.

Sữa bột

Sữa bột được sản xuất bằng cách làm bay hơi nước, để lại cặn sữa dạng bột. Khi pha thêm nước có thể điều chỉnh lượng nước thêm vào để đạt được độ đặc mong muốn.

Sữa bột có vị ngọt nhẹ do có đường lactose. Sữa bột là lựa chọn phù hợp cho những người muốn dùng sữa có thời hạn sử dụng lâu.

Chế phẩm thay thế sữa đặc từ thực vật

Đậu nành

Sữa đậu nành là một loại sữa phổ biến thay thế cho sữa bò và chế phẩm từ sữa.

Sữa đậu nành có khoảng 43 calo/100g, calo và giá trị dinh dưỡng thấp hơn nhiều so với sữa cô đặc nhưng lượng đạm tương tự như sữa bò.

Một số người dị ứng với đậu nành có các triệu chứng: khó tiêu, nôn, tiêu chảy…

Chế phẩm thay thế sữa đặc từ thực vật

Yến mạch

Sữa yến mạch chứa:

• Đường beta-glucans, cải thiện quá trình tiêu hóa.
• Chất chống oxy hóa dồi dào, bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do
• Sự thay thế phù hợp cho một người bị hội chứng ruột kích thích đang theo chế độ ăn kiêng FODMAP.
• Tuy nhiên, sữa yến mạch thiếu canxi, nên tìm các sản phẩm có bổ sung thêm canxi.

Hạt

Các loại hạt thường dùng làm sữa: quả hạnh, hạt điều… Sữa hạt nhiều vitamin E – chất chống oxy hóa mạnh chống lại tác hại của các gốc tự do.

Lúa gạo

Gạo lứt thường được dùng làm sữa hơn gạo trắng. Một lượng 100g sữa gạo không đường có: 47 calo, 1g chất béo, 9,2g carbohydrate

Ngoài ra, sữa gạo có phytosterol giúp:

• Giảm mức cholesterol
• Giảm huyết áp
• Giảm viêm
• Bảo vệ chống lại tác hại oxy hóa từ các gốc tự do

Hạt lanh

Sữa hạt lanh được kết hợp giữa dầu hạt lanh và nước.

Sữa hạt lanh không chứa cholesterol, cung cấp axit béo omega-3, “axit alpha-linolenic”, giúp chống viêm và chống oxy hóa.

Dừa

Nước cốt dừa có nhiều vitamin và khoáng chất: sắt. canxi, kali, vitamin C, vitamin E, và axit lauric có tác dụng:

• Thúc đẩy sự phát triển của não bộ
• Tăng cường hệ thống miễn dịch
• Duy trì độ đàn hồi của mạch máu

Cây gai dầu

Hạt gai dầu có hàm lượng dinh dưỡng tương tự như đậu nành, đều có protein cao.

Sữa cây gai dầu cung cấp canxi, sắt và vitamin A tốt hơn: sữa đậu nành, sữa gạo, sữa bò.

Hạt diêm mạch

Hạt diêm mạch có protein cao, nhiều axit amin thiết yếu tương tự như của sữa nguyên chất khô.

Sữa hạt diêm mạch thích hợp cho những người bị dị ứng hoặc không dung nạp với: sữa đậu nành, quả hạch, sản phẩm bơ sữa, gluten

Những điều cần cân nhắc

Một số yếu tố cần cân cân nhắc khi chọn sản phẩm thay thế cho sữa cô đặc:

Hương vị: Mỗi người sẽ thích hương vị khác nhau. Ví dụ, đậu nành, gạo, hạt và sữa cây gai dầu có hương vị thơm ngon hơn.

Lượng đường: Nhiều sản phẩm thay thế sữa làm từ thực vật không có đường và không ngọt bằng sữa cô đặc.

Độ loãng: Sữa có nguồn gốc thực vật sẽ loãng hơn sữa dạng kem hoặc sữa cô đặc.

Dinh dưỡng: sữa từ thực vật không được bổ sung chất sẽ chứa ít vitamin và khoáng chất hơn.

Dị ứng: Nếu một người bị dị ứng thực phẩm cụ thể, thì sữa làm từ thực phẩm đó sẽ không phù hợp.

Protein: lượng protein của mỗi loại sữa khác nhau. Nhiều trong: sữa nguyên chất, cây gai dầu hoặc hạt quinoa.

Lượng calo: Hàm lượng calo của mỗi loại sữa khác nhau. Những người muốn giảm cân có thể chọn thực phẩm thay thế ít calo hơn, chẳng hạn như sữa đậu nành.

Tóm lại

Sữa cô đặc là sữa đặc không đường đã qua xử lý nhiệt. Mọi người thường sử dụng nó trong đồ uống, nước sốt và súp.

Nhiều lý do khiến một số người muốn thay thế sữa cô đặc. Ví dụ: dị ứng hoặc không dung nạp với các sản phẩm sữa, dinh dưỡng, chế độ ăn uống và sở thích về hương vị.

Các lựa chọn thay thế sữa đặc như sữa nguyên chất, kem và sữa half-and-half, hoặc từ thực vật như sữa đậu nành, sữa hạt và sữa quinoa.

Khi chọn một sản phẩm thay thế sữa cô đặc, có thể xem xét về hương vị, dinh dưỡng, sở thích…sản phẩm.

Nguồn tham khảo

What to know about substitutes for evaporated milk: https://www.medicalnewstoday.com/articles/evaporated-milk-substitutes

Xem thêm: Sữa dinh dưỡng dành cho trẻ 

Xem thêm: Sữa dinh dưỡng dành cho người lớn

Xem thêm: Dịch vụ tư vấn dinh dưỡng và thiết kế thực đơn trẻ em và người lớn

Ths Bs. Bùi Đình Hoàn – Chuyên gia dinh dưỡng tại H&H Nutrition

Địa chỉ:

Cơ sở chính: 105 Trần Thiện Chánh, Phường 12, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh

Chi nhánh Lâm Đồng: 93/87 Hà Giang, Phường 1, Tp Bảo Lộc, Lâm Đồng.

Hotline: 

Hotline Đặt hàng: 088 8844 733

Hotline Tư vấn: 088 8977 433

Group: Hỏi – đáp cùng chuyên gia dinh dưỡng