5 biến chứng sau mổ ung thư trực tràng bạn cần biết

Hầu hết những biến chứng sau mổ ung thư trực tràng có thể ảnh hưởng đến quá trình phục hồi và chất lượng cuộc sống của bạn. Tìm hiểu về những vấn đề sức khỏe có thể xảy ra và cách để đối phó hiệu quả trong quá trình hồi phục.

Ung thư trực tràng không chỉ là bệnh lý ác tính phổ biến mà còn là một thách thức lớn trong quá trình điều trị. Sau khi trải qua phẫu thuật loại bỏ khối u, quá trình phục hồi có thể đối mặt với nhiều biến chứng tiềm ẩn. Từ những vấn đề về hệ tiêu hóa đến các tác động lên sức khỏe tổng thể, việc hiểu và quản lý các biến chứng này đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quá trình điều trị và phục hồi bệnh. Vì vậy, qua bài viết này H&H Nutriton sẽ cung cấp thông tin và lời khuyên chuyên sâu về cách đối phó với những biến chứng sau mổ ung thư trực tràng. Cùng theo dõi nhé

Khi nào cần phẫu thuật ung thư trực tràng

Nếu bạn được thông báo bị ung thư trực tràng, việc xác định kế hoạch điều trị tối ưu sẽ là một quá trình phức tạp. Quá trình xác định phương pháp điều trị tối ưu cho bạn đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng và phối hợp chặt chẽ với đội ngũ y tế chuyên nghiệp cả về mục đích của phẫu thuật, kết quả chức năng có thể xảy ra và việc bảo tồn khả năng tự chủ của hậu môn cũng như chức năng sinh dục.

Việc quyết định về thời điểm thực hiện phẫu thuật để loại bỏ ung thư phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kích thước, vị trí và mức độ của khối u trực tràng cùng với tình trạng sức khỏe tổng thể của bạn. Số lượng hạch bạch huyết được loại bỏ tại thời điểm phẫu thuật sẽ ảnh hưởng đến độ chính xác của giai đoạn bệnh.

Bệnh nhân thực hiện phẫu thuật ung thư thực tràng khi xuất hiện các vấn đề sau:

• Tổn thương nằm ở vùng thấp trực tràng (trong vòng 8-10 cm)
• Tổn thương chiếm ít hơn 1/3 chu vi trực tràng
• Tổn thương lồi hoặc polyp di động
• Vết thương có kích thước nhỏ hơn 3 cm
• Tổn thương T1
• Khối u mức độ thấp (biệt hóa tốt hoặc vừa)
• Tình trạng hạch âm tính (lâm sàng và X quang)

Việc xác định kế hoạch điều trị tối ưu cho ung thư trực tràng cũng như quyết định thực hiện phẫu thuật cần phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kích thước, vị trí và mức độ của khối u, cùng với tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân.

5 biến chứng sau mổ ung thư trực tràng

Có nhiều biến chứng sau mổ ung thư trực tràng khiến bệnh tình tái phát, kéo dài thời gian nằm viện và thậm chí gây tử vong. Mặc dù không phổ biến, nhưng sau phẫu thuật loại bỏ ung thư trực tràng vẫn có thể xảy ra một số biến chứng:

Dính và tắc ruột non (SBO)

Dính là biến chứng được báo cáo thường xuyên nhất liên quan đến nội soi ổ bụng và là nguyên nhân chính gây tắc ruột non. Các yếu tố rủi ro khác dẫn đến SBO là giới tính nam, phẫu thuật cấp cứu, thời gian phẫu thuật dài hơn, phẫu thuật đại trực tràng mở và vị trí cắt hồi tràng bị rối loạn chức năng.

Huyết khối

Chiếm gần 2,5% các trường hợp ở bệnh nhân phẫu thuật thực tràng. Chỉ số khối cơ thể tăng, thiếu máu, nhiễm trùng phẫu thuật, nhiễm trùng huyết, thở máy kéo dài, hội chứng ruột kích thích và tuổi tác là một số yếu tố nguy cơ thường xuất hiện ở biến chứng này.

Việc bệnh nhân dùng steroid, có tiền sử nhiễm trùng huyết trước phẫu thuật và sụt cân, thời gian phẫu thuật dài hơn và hóa trị liệu sau phẫu thuật thường mang đến nguy cơ cao hơn về biến cố huyết khối tĩnh mạch.

Nhiễm trùng

Là yếu tố góp phần chủ yếu vào tỷ lệ mắc bệnh và tử vong liên quan đến phẫu thuật đại trực tràng, thường cao gấp 4 lần so với bất kỳ phẫu thuật bụng nào khác.

Những yếu tố thường xuyên dẫn đến tỷ lệ nhiễm trùng cao hơn bao gồm: tuổi cao, các biến chứng chu phẫu dẫn đến tỷ lệ mắc bệnh, loại vết thương phẫu thuật (sạch, sạch nhiễm, nhiễm bẩn hoặc bẩn) và phẫu thuật khối u.

Rò rỉ miệng nối (AL)

Có thể xảy ra khi bác sĩ phẫu thuật nối hai đầu trực tràng của bạn lại với nhau. Tỷ lệ mắc biến chứng rò rỉ miệng nối có thể từ 1,8 đến 19,2% tùy thuộc vào các yếu tố nguy cơ trước và trong phẫu thuật như mất máu, thay đổi huyết áp và nhiễm trùng.

Một số yếu tố nguy cơ góp phần có thể dẫn đến biến chứng AL thường là hút thuốc, tăng chỉ số BMI, lạm dụng rượu, sử dụng NSAID và steroid,…

Tắc ruột

Rối loạn chức năng nhu động ruột do phẫu thuật vùng bụng và gây mê được gọi là tắc ruột. Tình trạng này có thể gây buồn nôn/nôn, đau và khó ăn uống. Tỷ lệ mắc bệnh thay đổi tùy theo loại, điều kiện trước phẫu thuật và tình trạng khẩn cấp của phẫu thuật.

Các biến chứng sau mổ ung thư trực tràng có thể gây ra nhiều vấn đề, bao gồm dính và tắc ruột non, huyết khối, nhiễm trùng, rò rỉ miệng nối và tắc ruột. Tuy nhiên, những yếu tố nguy cơ và tỷ lệ mắc bệnh của mỗi biến chứng sẽ khác nhau.

Cách chăm sóc bệnh nhân sau mổ ung thư trực tràng

Bác sĩ thường sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách chăm sóc trước, trong và sau khi phẫu thuật ung thư trực tràng. Để phòng ngừa nguy cơ ung thư tái phát, bác sĩ có thể điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống. Vì vậy, người bệnh cần có chế độ chăm sóc đặc biệt như:

• Nên bắt đầu với thức ăn dạng lỏng (ví dụ: sữa, nước trái cây, súp) và chia thành những bữa nhỏ để dung nạp tốt hơn
• Mỗi bữa ăn chính/ bữa nhẹ cần bao gồm các loại thực phẩm giàu protein
• Trường hợp bạn gặp khó khăn với lượng thức ăn nạp vào thì có thể thay đổi sang các lựa chọn có hàm lượng calo cao hơn (ví dụ: sữa có hàm lượng chất béo cao hơn) trong thời gian ngắn sau phẫu thuật.
• Áp dụng chế độ ăn ít chất xơ trong 4 – 6 tuần sau phẫu thuật
• Uống thuốc theo đơn
• Vận động nhẹ nhàng, không nên vận động quá nhiều với cường độ cao
• Sử dụng các thực phẩm bổ sung như Vitamin D và Canxi
• Bỏ hút thuốc, tránh uống rượu bia (nếu có)
• Uống đủ nước mỗi ngày

Người bệnh sau phẫu thuật cần tuân thủ chế độ ăn lỏng, giàu protein và calo, hạn chế chất xơ trong thời gian ngắn sau phẫu thuật, uống thuốc theo đơn, tập vận động nhẹ nhàng, sử dụng thực phẩm bổ sung, tránh hút thuốc và uống rượu bia,…

Chế độ dinh dưỡng cho người bệnh sau mổ ung thư trực tràng

Các loại thực phẩm tốt cho người sau mổ

Để tránh các biến chứng sau mổ ung thư thực tràng, việc thiết lập một chế độ ăn phù hợp cho bệnh nhân trước và sau phẫu thuật là rất quan trọng. Điều này ảnh hưởng đến quá trình điều trị và phục hồi sau khi bệnh nhân đã khỏi bệnh. Dưới đây là danh sách các loại thực phẩm tốt cho người sau mổ:

• Ban đầu, nên áp dụng chế độ ăn với các thực phẩm ít chất xơ như mì ống trắng và bánh mì, bánh quy giòn kem, bánh quy trà đậm đà, bánh ngô,…
• Các loại rau củ được gọt vỏ và nấu chín như cà rốt, củ cải, bí ngô, bí đỏ,…
• Thực phẩm giàu calo và protein (thịt, cá và trứng) để giúp chữa lành và chống nhiễm trùng.
• Các sản phẩm bơ sữa như sữa, sữa chua, phô mai,…thường giàu vitamin D và Canxi giúp hỗ trợ tiêu hóa

Các loại thực phẩm nên kiêng cho người sau mổ

Bên cạnh việc lựa chọn thực phẩm tốt cho người sau mổ ung thư trực tràng, người nhà và bệnh nhân cũng cần chú ý đến các loại thực phẩm cần tránh sau đây:

• Trái cây và rau quả có nhiều chất xơ
• Bắp cải, hành, bắp cải Brucxen
• Các loại đậu như đậu nướng và đậu lăng
• Rượu bia và đồ uống có ga
• Thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ và chất béo
• Thức ăn cay, khô, cứng

Để tránh các biến chứng sau mổ ung thư trực tràng, việc tuân thủ chế độ ăn phù hợp là rất quan trọng. Điều này bao gồm việc bạn nên tiêu thụ các loại thực phẩm như rau củ nấu chín, thực phẩm giàu calo và protein, sản phẩm bơ sữa,… Và ngược lại, bạn cần tránh các loại thực phẩm giàu chất xơ, đậu, rượu bia, thực phẩm nhiều dầu mỡ và chất béo, cũng như thực phẩm cay, khô, cứng sau mổ.

Các loại sữa bổ sung dinh dưỡng cho người sau mổ ung thư trực tràng

Hiện nay, không có dòng sữa chuyên biệt cho phẫu thuật ung thư trực tràng. Tuy nhiên, tùy theo khả năng dung nạp dinh dưỡng người bệnh có thể lựa chọn bổ sung các dòng sữa ung thư cao năng lượng hay năng lượng chuẩn, kết hợp với các sản phẩm miễn dịch để tăng cường khả năng phục hồi vết thương sau mổ. Dưới đây là một số loại sữa mà NRECI muốn gợi ý cho bạn:

Sữa Prosure

Là lựa chọn hiệu quả giúp giải quyết các nguyên nhân gây sụt cân và cải thiện khả năng hoạt động của hệ thống cơ xương trong quá trình điều trị hóa trị và xạ trị cho bệnh nhân ung thư.

Với hàm lượng cao EPA – một axit béo omega-3 đặc biệt được chiết xuất từ dầu cá ở các vùng biển sâu, Sữa Prosure giúp bình thường hóa các rối loạn chuyển hóa gây sụt cân ở những bệnh nhân ung thư.

Sữa Delical

Một sản phẩm chuyên biệt, thiết kế để cung cấp dinh dưỡng và năng lượng tối ưu cho bệnh nhân, giúp họ tăng cường sức khỏe và rút ngắn thời gian điều trị. Được đánh giá là một trong những lựa chọn hàng đầu cho bệnh nhân ung thư và sau phẫu thuật, sản phẩm này được các chuyên gia y tế khuyên dùng.

Với hàm lượng protein cao, Sữa Delical giúp duy trì cân nặng và khối cơ, ngăn chặn tình trạng sụt cân và giảm nguy cơ suy nhược cơ thể.

Sữa Supportan

Được biết đến là giải pháp bổ sung dinh dưỡng năng lượng cao, giàu protein nhằm cải thiện trạng thái dinh dưỡng và hỗ trợ chăm sóc dinh dưỡng thuận tiện tại nhà cho bệnh nhân ung thư.

Sữa Supportan cung cấp một lượng calo đáng kể trong mỗi khẩu phần, giúp bệnh nhân có nguồn năng lượng dồi dào. Đồng thời, sản phẩm còn giúp tăng cường khối cơ và ngăn ngừa sụt giảm cân nặng.

Sữa Oral Impact

Có tác dụng bổ sung dinh dưỡng và tăng cường miễn dịch, hỗ trợ nhanh lành vết thương cho bệnh nhân trước và sau phẫu thuật, cũng như những bệnh nhân đang trong giai đoạn điều trị ung thư.

Sản phẩm này chứa các thành phần dưỡng chất có năng lượng cao và hàm lượng đạm Whey cao, giúp bồi bổ cơ thể nhanh chóng và ngăn ngừa tình trạng suy kiệt sức khỏe. Đồng thời, Sữa Oral Impact còn được bổ sung thêm các thành phần Arginine, Omega 3 và Nucleotides giúp tăng cường và nâng cao sức khỏe miễn dịch.

Thiết kế thực đơn dinh dưỡng cho người sau mổ ung thư cùng chuyên gia dinh dưỡng

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong quá trình phục hồi sau mổ ung thư. Việc xây dựng thực đơn phù hợp và khoa học sẽ giúp cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết, tăng cường sức đề kháng và đẩy nhanh quá trình hồi phục của cơ thể. Hiểu được tầm quan trọng đó, Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng (NRECI) đã mang đến dịch vụ thiết kế thực đơn dinh dưỡng cho người sau mổ ung thư.

Tại NRECI, bệnh nhân sau mổ ung thư sẽ được xây dựng thực đơn dinh dưỡng phù hợp dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu. Với kiến thức chuyên sâu cùng kinh nghiệm lâu năm, các bác sĩ tại đây luôn tạo ra những thực đơn đa dạng và cân đối, tối ưu hóa dinh dưỡng và năng lượng cần thiết cho quá trình phục hồi của cơ thể sau phẫu thuật. Đặc biệt, mỗi thực đơn còn được thiết kế độc đáo, tùy thuộc vào nhu cầu và điều kiện sức khỏe cụ thể của từng bệnh nhân.

Quy trình thiết kế thực đơn dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư  tại NRECI

• Xác định tình trạng dinh dưỡng người bệnh và thực hiện đo các chỉ số khối lượng cơ – xương – mỡ – nước qua máy phân tích thành phần cơ thể
• Khai thác và đánh giá khẩu phần ăn của người bệnh trong 24h
• Khai thác tiền sử dinh dưỡng, tiền sử bệnh ung thư, phương pháp đã – đang điều trị, bệnh lý đi kèm
• Khai thác chế độ vận động, giấc ngủ, tinh thần
• Tư vấn dinh dưỡng chuyên biệt cùng bác sỹ về tình trạng dinh dưỡng hiện tại, lộ trình can thiệp, cách theo dõi khả năng dung nạp tại nhà
• Xây dựng thực đơn chi tiết từng ngày theo từng bệnh nhân

Các biến chứng sau mổ ung thư trực tràng có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Hy vọng rằng thông tin được cung cấp qua bài viết trên của  NRECI đã giúp bạn hiểu rõ hơn về những biến chứng này. Việc theo dõi và chăm sóc sau phẫu thuật là vô cùng quan trọng để đảm bảo tình trạng sức khỏe tốt hơn và hỗ trợ quá trình phục hồi của bệnh nhân. Đồng thời, bệnh nhân cũng cần nhớ thực hiện các cuộc kiểm tra định kỳ theo chỉ dẫn của bác sĩ để theo dõi sự tái phát và nhận được phương pháp điều trị tốt nhất và kịp thời.

Nguồn tham khảo:

• https://emedicine.medscape.com/article/281237-treatment?form=fpf
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7229272/
• https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/bowel-cancer/treatment/treatment-rectal/surgery-rectal/problems-after-surgery
• https://www.kch.nhs.uk/wp-content/uploads/2023/01/pl-975.2-dietary-advice-for-patients-undergoing-colorectal-cancer-surgery.pdf
• https://www.medicalnewstoday.com/articles/colon-cancer-surgery#support
• https://www.medicalnewstoday.com/articles/diet-after-colon-cancer-treatment#summary
• https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/bowel-cancer/living-with/eating

Xem thêm:

• Sau mổ dạ dày nên ăn gì? Thực đơn 7 ngày cho người sau mổ dạ dày
• Mới mổ xong không nên ăn gì? 5 loại thực phẩm cần kiêng ngay
• Nguyên nhân ung thư trực tràng và chế độ dinh dưỡng lành mạnh
• Ung thư trực tràng sống được bao lâu? Những điều nên biết về ung thư trực tràng
• Cẩm nang dinh dưỡng cho người ung thư đại trực tràng

H&H Nutrition – Đồng hành cùng sức khỏe gia đình bạn

Địa chỉ:

Cơ sở chính: 105 Trần Thiện Chánh, Phường 12, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh

Chi nhánh Lâm Đồng: 93/87 Hà Giang, Phường 1, Tp Bảo Lộc, Lâm Đồng.

Hotline:

Hotline Đặt hàng: 088 8844 733

Hotline Tư vấn: 088 8977 433

• H&H Nutrition

• Hỏi – đáp cùng chuyên gia dinh dưỡng