Nguyên nhân ung thư trực tràng và chế độ dinh dưỡng lành mạnh

Tham vấn y khoa: Thạc sĩ – Bác Sĩ Lê Thị Thu Huyền - Nơi công tác: Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng - Chức vụ: Phó Viện Trưởng

Ung thư trực tràng là gì? Nguyên nhân ung thư trực tràng là gì? Chế độ dinh dưỡng hợp lý cho bệnh nhân ung thư trực tràng đang được quan tâm. Theo dõi bài viết sau đây!

Trực tràng là phần xa của ống tiêu hóa nối giữa đại tràng và ống hậu môn. Trực tràng đóng vai trò trong việc tiếp nhận và đào thải chất thải ra khỏi cơ thể. Ung thư trực tràng ngày càng phổ biến và đe dọa tính mạng của bệnh nhân nếu không điều trị kịp thời, chế độ chăm sóc hợp lý, dinh dưỡng lành mạnh.

Ung thư trực tràng là gì ?

Ung thư trực tràng là tình trạng ung thư khởi phát tại trực tràng khi các tế bào bất thường, ác tính phát triển. Các tế bào này phát triển quá mức, mất kiểm soát của cơ thể và hình thành khối u. Chúng có khả năng đi xa, xâm lấn, chèn ép các tế bào lành, hình thành khối u ở các cơ quan khác trong cơ thể.

Ung thư trực tràng thuộc top các bệnh ung thư phổ biến và nguy hiểm, gây tử vong hàng đầu chỉ sau ung thư phổi, dạ dày và gan. Bệnh thường có dấu hiệu mờ nhạt ở thời kỳ đầu, nên người bệnh dễ nhầm lẫn với các bệnh lý về đường tiêu hóa khác. Chính vì điều này mà bỏ qua giai đoạn điều trị hiệu quả nhất.

Nguyên nhân ung thư trực tràng

Hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa xác định được nguyên nhân cụ thể dẫn đến ung thư trực tràng. Tuy nhiên, vẫn tìm ra được một số yếu tố là tác nhân gây nên bệnh ung thư này:

Tuổi tác: những người từ 50 tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao hơn;
Chế độ ăn uống không khoa học: không cân đối các nhóm chất dinh dưỡng, ăn quá nhiều chất béo, đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ, ít chất xơ và rau củ quả;…
Di truyền: gia đình có người thân mắc ung thư trực tràng thì khả năng bệnh sẽ cao hơn;
Mắc một số bệnh về đường ruột: viêm loét trực tràng kéo dài, mắc bệnh polyp trực tràng, bệnh Crohn,…;
Người ít vận động, sinh hoạt không lành mạnh;
Hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia, sử dụng các chất kích thích;
Người thừa cân – béo phì cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn;
Các chị em nếu từng mắc ung thư vú, buồng trứng, hay tử cung thì có khả năng mắc ung thư trực tràng cao hơn.

Các giai đoạn của ung thư trực tràng

Ở mỗi giai đoạn của bệnh, bệnh nhân sẽ có những triệu chứng khác nhau, ban đầu mơ hồ nhưng càng về sau, triệu chứng càng rõ. Việc phân chia giai đoạn giúp các bác sĩ chẩn đoán và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Ung thư trực tràng gồm các giai đoạn:

Giai đoạn 0: giai đoạn ung thư biểu mô tại chỗ. Các tế bào ung thư chỉ mới xuất hiện ở lớp niêm mạc hoặc các lớp lót bên trong trực tràng. Đây là giai đoạn sớm nhất chưa có sự xâm lấn ra bên ngoài;
Giai đoạn 1: tế bào ung thư xuyên qua lớp niêm mạc vào thành trong trực tràng nhưng vẫn chưa vượt qua thành nhưng chưa lây sang các mô, hạch bạch huyết lân cận. Nếu phát hiện và điều trị ở giai đoạn này thì tỷ lệ sống của bệnh nhân ung thư trực tràng cao khoảng 85-90%;
Giai đoạn 2: được chia thành 3 giai đoạn nhỏ:
- Giai đoạn 2A: Tế bào ung thư không lan đến các hạch bạch huyết hoặc mô lân cận. Các tế bào đã đi đến các lớp bên ngoài của trực tràng nhưng chưa hoàn toàn phát triển qua nó;
- Giai đoạn 2B: Chưa lan đến các hạch bạch huyết nhưng đã phát triển qua lớp ngoài của trực tràng và đến phúc mạc – lớp màng bảo vệ các cơ quan trong ổ bụng;
- Giai đoạn 2C: Tế bào ung thư bắt đầu di chuyển và xâm lấn, phát triển đến các cơ quan và cấu trúc lân cận;
- Tỷ lệ sống của bệnh nhân vẫn còn ở mức cao khoảng 80%.
Giai đoạn 3: ở giai đoạn này cũng được phân chia thành 3 giai đoạn nhỏ:
- Giai đoạn 3A: khối u đã phát triển hoặc xuyên qua các lớp cơ của trực tràng và được tìm thấy trong các hạch bạch huyết gần đó. Chưa có sự lây lan đến các hạch và cơ quan xa;
- Giai đoạn 3B: tế bào ung thư, khối u phát triển ra lớp ngoài cùng của trực tràng và xuyên qua phúc mạc hoặc xâm lấn các cấu trúc xung quanh , có thể tìm thấy trong các hạch bạch huyết gần đó;
- Giai đoạn 3C: khối u tăng kích thước lớn và phát triển vượt lớp cơ ngoài và tìm thấy nhiều trong các hạch bạch huyết gần đó;
- Khả năng điều trị và kéo dài sự sống cho bệnh nhân ở khoảng 40-60%.
Giai đoạn 4: hay còn gọi là giai đoạn cuối được chia thành 2 giai đoạn nhỏ:
- Giai đoạn 4A: tế bào ung thư và khối u di căn đến vị trí xa trong cơ thể như gan, phổi;
- Giai đoạn 4B: Gần như tế bào ung thư tàn phá hầu hết các tế bào lành và các cơ quan trong cơ thể;
- Giai đoạn 4 điều trị rất khó, tỷ lệ sống sót thấp, chỉ khoảng 10%.

Nhóm thực phẩm lành mạnh tốt cho người ung thư trực tràng

Trực tràng có tham gia vào quá trình tiêu hóa và bài tiết chất thải cho cơ thể. Vì thế thực phẩm bổ sung và chế độ dinh dưỡng ngay cả khi khỏe mạnh hay ung thư cũng rất quan trọng. Tư vấn dinh dưỡng và thiết kế thực đơn dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư trực tràng rất cần thiết. Điều này không chỉ đảm bảo dinh dưỡng cân đối mà còn chọn lựa được thực phẩm lành mạnh.

Sau đây là một số thực phẩm lành mạnh tốt cho bệnh nhân ung thư trực tràng:

Trái cây và rau xanh: chứa nhiều loại vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể, đặc biệt có chứa hàm lượng chất xơ hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Ví dụ như các loại rau lá xanh như cải xoăn, rau bó xôi, rau xà lách…, các loại trái cây: chuối, dưa hấu, đu đủ, bơ, lê, táo, xoài,…
Tinh bột: Chú ý cung cấp vì đây là nguồn năng lượng chính cjo hoạt động của cơ thể. Nên sử dụng các loại ngũ cốc nguyên hạt giúp cung cấp chất xơ: yến mạch, gạo lứt, bánh mì nguyên hạt, các loại đậu (bao gồm đậu tây, đậu pinto, đậu đen, đậu trắng, đậu garbanzo (đậu gà), đậu lima, đậu lăng,…;
Chất béo: hạn chế sử dụng các loại chất béo bão hòa và chứa nhiều cholesterol, tăng cường bổ sung chất béo không bão hòa như các loại dầu ô liu, dầu hạt, các loại cá béo chứa nhiều omega 3 như cá hồi, cá thu, cá trích…
Protein: nên sử dụng các loại thịt trắng (cá, gia cầm…), hạn chế các loại thịt đỏ (thịt bò, heo…) và các loại thịt đã qua chế biến (thịt xông khói, xúc xích, thịt nguội…)
Sữa cho người ung thư trực tràng: sữa là nguồn dưỡng chất cung cấp các chất dinh dưỡng phục hồi thể trạng cho người bệnh.
Nhóm thực phẩm lỏng, dễ tiêu hóa.

Một số bệnh nhân và người thân có quan điểm không nên bổ sung sữa cho người ung thư. Tuy nhiên, sữa là nguồn bổ sung dinh dưỡng, năng lượng giúp bệnh nhân hồi phục và đáp ứng điều trị hiệu quả. Đối với bệnh nhân ung thư thì việc lựa chọn sữa phù hợp rất quan trọng, mỗi loại bệnh ung thư sẽ có đặc điểm khác nhau vì thế cần nguồn dưỡng chất, khả năng tiêu hóa khác nhau. Chọn lựa sữa cho người ung thư trực tràng không chỉ đáp ứng dinh dưỡng mà còn phải thỏa tiêu chí giúp bệnh nhân dễ uống, dễ hấp thu và tiêu hóa.

Sữa Fortimel Powder dành cho người ung thư trực tràng được sản xuất bởi hãng Nutricia Hà Lan đáp ứng 3 tiêu chí tốt cho bệnh nhân:

Dễ uống, kích thích sự thèm ăn của bệnh nhân;
Dễ hấp thu;
Tốt cho hệ tiêu hóa, hạn chế các bệnh về đường ruột, không gây ra các phản ứng khó chịu với bệnh nhân.
Công thức bào chế sữa Fortimel Powder được các chuyên gia dinh dưỡng thiết kế đáp ứng giải pháp dinh dưỡng với mục đích hỗ trợ điều trị, tăng cường miễn dịch, nâng cao khả năng hồi phục sức khỏe cho bệnh nhân, với hàm lượng cao đạm, vitamin, khoáng chất, chất xơ trong sữa.

Xem thêm: Thiết kế thực đơn cho người phẫu thuật ung thư đại tràng

Nhu cầu dinh dưỡng cho mỗi bệnh nhân rất quan trọng, khi được chẩn đoán bệnh và tìm hiểu về bệnh, người thân và bệnh nhân cần thiết kế chế độ chăm sóc và lên kế hoạch thực hiện dinh dưỡng hợp lý.

Trong bài viết trên H&H Nutrition đã chia sẻ với bạn đọc về nguyên nhân ung thư trực tràng cũng như chế độ dinh dưỡng cần thiết. Nếu có bất kỳ thắc mắc, liên hệ ngay H&H Nutrition để được tư vấn dinh dưỡng, thiết kế thực đơn dinh dưỡng, chọn loại sữa phù hợp cho người ung thư, đem lại hiệu quả tốt nhất cho khách hàng.

Xem thêm:

BS - NGUYỄN THỊ THÙY TRANG — Bác Sĩ – Nguyễn Thị Thùy Trang

H&H Nutrition – Đồng hành cùng sức khỏe gia đình bạn

H&H Nutrition quy tụ đội ngũ Thạc sĩ, Bác sĩ, Chuyên gia Dinh dưỡng, Kỹ sư tiết chế với trình độ chuyên môn cao, tận tâm, luôn đặt khách hàng lên vị trí hàng đầu. H&H Nutrition cung cấp dịch vụ khám tư vấn, thiết kế thực đơn dinh dưỡng toàn diện dành cho trẻ em và người lớn. H&H Nutrition cam kết sẽ đồng hành sức khỏe cùng gia đình bạn nhằm mang lại hiệu quả tốt nhất đến quý khách hàng.