Trẻ sơ sinh bị vàng da mẹ nên ăn gì và kiêng gì? Nếu đang quan tâm vấn đề trên, mẹ nhất định không được bỏ qua bài viết này của H&H Nutrition.
Tìm hiểu về tình trạng trẻ sơ sinh bị vàng da
Vàng da sơ sinh là hiện tượng da và kết mạc mắt ở trẻ có màu vàng do tăng bilirubin gián tiếp khi tế bào hồng cầu bị phá vỡ. Tình trạng này xuất hiện ở khoảng 60% trẻ đủ tháng, con số này tăng lên 80% đối với những trẻ sinh non. Lý giải điều này, các bác sĩ cho biết, hiện tượng vàng da ở trẻ sơ sinh rất phổ biến bởi số lượng hồng cầu cao. Các tế bào hồng cầu bị phá vỡ và thay mới hàng ngày nhưng chức năng gan chưa đủ trưởng thành để đào thải hết bilirubin ra khỏi máu.
Tình trạng vàng da ở trẻ sơ sinh gồm 2 loại: vàng da sinh lý và vàng da bệnh lý. Cụ thể như sau:
Vàng da sinh lý: Hiện tượng vàng da xuất hiện từ ngày thứ 3 sau sinh và tự khỏi trong vòng 7-10 ngày. Vùng da bị vàng ở cổ, mặt, ngực, bụng phía trên rốn. Khi xét nghiệm, nồng độ bilirubin trong máu không quá 12mg% đối với trẻ đủ tháng và tốc độ tăng bilirubin trong máu không quá 5mg% sau 24 giờ. Đối với vàng da sinh lý, mẹ chỉ cần tìm hiểu thông tin trẻ sơ sinh bị vàng da mẹ nên ăn gì để điều chỉnh chế độ dinh dưỡng mà không phải can thiệp y tế.
Vàng da bệnh lý: Hiện tượng vàng da xuất hiện sớm, phát triển nhanh, đi kèm với các triệu chứng bệnh lý khác mà cha mẹ nên để ý như:
- Vàng da đậm xuất hiện rất sớm, có thể từ 1-2 ngày sau sinh;
- Vàng da không chỉ xuất hiện ở vùng mặt, mắt mà còn lan rộng đến bụng, cánh tay, chân;
- Không hết vàng da sau 2 tuần với những trẻ sinh đủ tháng và 3 tuần đối với trẻ non tháng;
- Vàng da kết hợp với các triệu chứng bất thường khác như bỏ bú, nôn trớ, sốt, khóc nhiều, phân bạc màu…
- Vàng da ở trẻ sinh non, đặc biệt trẻ sinh non dưới 35 tuần tuổi thai
Lúc này, mẹ nên đưa trẻ đi khám để được các bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán và điều trị.
Nguyên nhân của bệnh vàng da trẻ sơ sinh
Tình trạng trẻ sơ sinh bị vàng da có thể do những nguyên nhân sau đây:
- Bất đồng nhóm máu mẹ con: Nhóm máu mẹ và con bất tương hợp (bất đồng nhóm máu hệ ABO hoặc bất đồng hệ PR âm và dương) khiến hồng cầu trong máu của trẻ bị phá vỡ gây tăng bilirubin.
- Bệnh lý tại hồng cầu: Cụ thể là thiếu men G6PD, bệnh lý màng hồng cầu, Thalassemia đều có thể làm cho hồng cầu dễ vỡ.
- Tình trạng vết bầm máu to ở trẻ khi sinh.
- Giảm chức năng chuyển hóa bilirubin: Trẻ bị một trong các bệnh lý như hội chứng Crigler-Najjar, Gilbert, sinh non, thiếu hụt hormone, bệnh lý chuyển hóa di truyền (suy giáp trạng bẩm sinh, rối loạn chuyển hóa tyrosin, galactosemia, methionin, thiếu α1 antitrypsin…) hay mẹ bị đái tháo đường thai kỳ.
- Tăng tái hấp thu bilirubin từ ruột: Trẻ sinh ra bị hẹp môn vị, tắc ruột non, tắc ruột phân su, phình đại tràng bẩm sinh hay sử dụng thuốc gây liệt ruột đều có nguy cơ tăng tái hấp thu bilirubin dẫn tới vàng da.
- Vàng da sữa mẹ: Trẻ bú không đủ gây mất nước, thiếu năng lượng có thể là một trong những nguyên nhân gây vàng da. Trong trường hợp này, mẹ nên hỏi chuyên gia tư vấn dinh dưỡng trẻ sơ sinh bị vàng da mẹ nên ăn gì để thiết kế thực đơn dinh dưỡng phù hợp.
Thông thường, để chẩn đoán tình trạng vàng da ở trẻ sơ sinh, bác sĩ sẽ sử dụng máy đo bilirubin qua da (BILIcheck) hoặc xét nghiệm máu để định lượng bilirubin. Tuy nhiên, mẹ có thể chủ động phát hiện và đưa con đi khám khi thấy xuất hiện một số dấu hiệu bất thường.
Bệnh vàng da ảnh hưởng đến trẻ như thế nào?
Bệnh vàng da có thể dẫn đến một số biến chứng nguy hiểm như:
- Bilirubin não cấp tính: Bilirubin cực kỳ độc hại đối với tế bào não, có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng.
- Vàng da nhân( Hội chứng bệnh não cấp tính): Trẻ sơ sinh sẽ bị vàng da nhân khi chất Bilirubin vượt qua giới hạn cho phép, khiến gan không đào thải kịp và có nguy cơ thấm vào não. Hậu quả là làm tổn thương não đến mức không hồi phục được, trẻ có thể bại não suốt đời, mất thính lực vĩnh viễn, thậm chí tử vong.
Do đó, khi có dấu hiệu bệnh vàng da, mẹ nên đưa trẻ đi khám để có biện pháp can thiệp sớm. Bố mẹ tuyệt đối không được chủ quan, tránh trường hợp nhầm vàng da bệnh lý thành vàng da sinh lý gây nguy hiểm cho trẻ.
Trẻ sơ sinh bị vàng da mẹ nên ăn gì
Tùy vào từng trường hợp mà bác sĩ sẽ đề xuất phương pháp điều trị riêng. Ngoài tuân thủ theo phác đồ, mẹ cần đảm bảo cho trẻ bú đủ cữ, đủ lượng, duy trì một chế độ thực đơn đủ chất, cân đối cho bé nhận được nguồn sữa mẹ đầy dinh dưỡng để chiến đấu với bệnh vàng da. Trẻ sơ sinh bị vàng da mẹ nên ăn gì, dưới đây là một số gợi ý:
- Ăn đa dạng 4 nhóm thức ăn: Mẹ nên bổ sung đầy đủ 4 nhóm chất gồm bột đường, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất.
- Trái cây: Mẹ nên bổ sung thêm các loại trái cây tươi như dưa hấu, bưởi, bơ, dứa, táo để kích thích men gan, lọc thận, cân bằng độ pH và giải độc cơ thể.
- Rau xanh lá, thực phẩm giàu chất xơ: Mẹ ưu tiên ăn các thực phẩm như cải xoăn, măng tây, cải xoong, rong biển,…
- Uống nhiều nước: Mẹ duy trì uống 8 ly nước mỗi ngày (từ 2 – 2,5 lít nước) để thanh lọc cơ thể, đồng thời giải độc gan
- Uống trà thảo dược: Trà hoa cúc, atiso, cam thảo, táo gai, mật ong, trà gừng giúp thải hết sản dịch, đồng thời giải độc cơ thể, làm mát gan
Trẻ sơ sinh bị vàng da mẹ không nên ăn gì?
Sau khi đã biết trẻ sơ sinh bị vàng da mẹ nên ăn gì, dưới đây là những thực phẩm nên tránh để mẹ có được một nguồn sữa dinh dưỡng giúp con chiến đấu với bệnh:
- Món ăn quá mặn.
- Đồ chiên rán nhiều dầu mỡ.
- Thực phẩm cay nóng.
- Đồ đóng hộp, lên men.
- Chất béo không bão hòa.
- Đồ ăn vặt.
- Nước ngọt có ga.
- Đồ uống có cồn.
- Chất kích thích.
Hy vọng qua bài viết này, mẹ đã có thêm kiến thức về bệnh vàng da ở trẻ và nắm rõ trẻ sơ sinh bị vàng da mẹ nên ăn gì. Nếu có bất cứ thắc mắc gì hay muốn thiết kế thực đơn dinh dưỡng, mẹ đừng ngại liên hệ với các chuyên gia của H&H Nutrition để được các chuyên gia tư vấn dinh dưỡng giải đáp chi tiết.
Xem thêm:
- Trẻ biếng ăn nên bổ sung gì? Điểm danh nhóm thực phẩm “VÀNG” cho bé khoẻ mạnh, tăng cân
- Cảnh báo về dấu hiệu của bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em
- Trẻ mấy tháng thì ăn được váng sữa, sữa chua?
- Điểm danh TOP sữa cho trẻ 6 – 12 tháng tốt nhất cho bé phát triển toàn diện
- Những dấu hiệu bệnh tan máu bẩm sinh ở trẻ ba mẹ cần lưu ý
