Thực đơn cho người bị tai biến khoa học, lành mạnh, cân đối dưỡng chất đúng và đủ sẽ giúp người bệnh phục hồi, duy trì sức khỏe tốt, tránh biến chứng nguy hiểm. Song, làm sao để thực hiện chế độ dinh dưỡng phù hợp, thực đơn cho người bị tai biến đúng và đủ không hề đơn giản. Thế nên, qua bài viết này, H&H Nutrition chia sẻ một số kiến thức về nguyên tắc dinh dưỡng và xây dựng thực đơn cho người bị tai biến, cùng theo dõi nhé.
Chế độ ăn cho người bị tai biến
Chế độ ăn cho người bị tai biến cần chú ý để vừa đảm bảo đầy đủ dưỡng chất, vừa không gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh. Về nguyên tắc dinh dưỡng trong xây dựng thực đơn cho người bị tai biến người bệnh cần chú ý:
- Duy trì cân nặng lý tưởng bằng cách nạp đủ năng lượng cần thiết. Năng lượng khuyến cáo từ 30-35 Kcal/ cân nặng lý tưởng/ ngày. Chẳng hạn người bệnh nặng 50kg thì năng lượng cung cấp khoảng 1500-1750 kcal/ ngày.
- Chất đạm nên bổ sung 0,8-1,2g/kg cân nặng lý tưởng/ ngày. Trường hợp, bệnh nhân tai biến có bệnh suy thận thì cần giảm lượng đạm theo khuyến nghị.
- Chất béo nên duy trì bổ sung 25-30g/ ngày, tuy nhiên hạn chế lượng cholesterol <300mg/ ngày.
- Bổ sung thêm kali, các vitamin và khoáng chất.
- Bổ sung acid folic ít nhất 300mcg/ ngày.
- Chọn các thực phẩm dễ tiêu hóa, dễ hấp thu, ưu tiên các thực phẩm lỏng như cháo, súp, canh,…
- Số lượng bữa ăn: 3-4 bữa/ ngày, tránh ăn quá no
- Giảm lượng muối bổ sung
Việc chọn thực phẩm lành mạnh và có chế độ ăn uống khoa học mỗi ngày sẽ đem đến nhiều lợi ích sức khỏe cho người bệnh:
- Kiểm soát huyết áp ổn định
- Giảm lượng cholesterol không tốt trong cơ thể
- Giảm khả năng mắc bệnh đái tháo đường type 2
- Đạt và duy trì cân nặng lý tưởng.
Bên cạnh đó, tùy vào tình trạng sức khỏe, bệnh lý đi kèm mà chế độ ăn uống của người bị tai biến cũng có sự khác nhau:
Chế độ ăn ngăn ngừa sụt cân
Sụt cân là tình trạng thường gặp ở người bệnh sau đột quỵ và có thể tác động tiêu cực đến bệnh. Và chế độ ăn uống là một trong những khía cạnh quan trọng trong kiểm soát cân nặng giúp người bệnh duy trì cân nặng hay tăng cân.
Với những người bị sụt cân, thực phẩm chứa nhiều calo là sự lựa chọn hoàn hảo. Đặc biệt với những người ăn kém, khó nuốt nên ưu tiên các loại thực phẩm mềm, lỏng, giàu calo: bơ, chuối, pho mát mềm, sữa chua,…
Một sự lựa chọn khác là sinh tố hay sữa có hàm lượng calo cao. Người bệnh có thể chọn các loại sữa công thức phù hợp với tình trạng cơ thể
Ngoài ra, bổ sung năng lượng vào thực đơn ăn uống bằng cách:
- Thêm dầu tốt trong chế biến như dầu ô liu
- Chia thành nhiều bữa ăn nhỏ trong ngày
Chế độ ăn cho bệnh nhân đột quỵ do cao huyết áp
Huyết áp cao là yếu tố nguy cơ của đột quỵ, do đó cần kiểm soát mức huyết áp ổn định. Điều quan trọng trong chế độ ăn của người cao huyết áp là kiểm soát lượng natri nạp vào.
Người bệnh nên sử dụng nhiều loại rau gia vị hơn để tăng hương vị cho món ăn (ví dụ hành, tỏi, ngò, tiêu…), giảm lượng gia vị nêm vào thức ăn (trong đó có muối, hạt nêm, bột canh, bột ngọt…) và các thực phẩm nhiều muối. Thực phẩm chứa nhiều muối cần tránh:
- Thịt chế biến như thịt xông khói, xúc xích,…
- Đồ ăn vặt như khoai tây chiên
- Súp đóng hộp
- Thực phẩm tiện lợi như pizza, gà rán, hamburger
- Thực phẩm ngâm được bảo quản như cà muối, dưa muối, kim chi,…
Ngoài ra, người bệnh cũng cần hạn chế rượu, bia bởi đồ uống có cồn làm tăng huyết áp.
Chế độ ăn cho bệnh nhân đột quỵ do tiểu đường
Bệnh tiểu đường là một yếu tố nguy cơ khác gây đột quỵ, vì vậy người mắc cả hai tình trạng này cần xem xét các thực phẩm sẽ ảnh hưởng như thế nào đến lượng đường trong máu của họ. Người bệnh cần hạn chế các thực phẩm nhiều đường như: kẹo, socola, kem, sữa có đường, sữa chua có đường, đồ nướng, soda, nước trái cây, nước ngọt có gas, nước tăng lực, các loại đồ uống thể thao,…Uư tiện lựa chọn các thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp và trung bình, tăng cường vận động và theo dõi đường huyết tại nhà.
Người bị tai biến nên ăn gì?
Chế độ ăn Địa Trung Hải là một trong những chế độ được các bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng khuyên người bệnh tai biến nên áp dụng để phòng ngừa đột quỵ tái phát. Chế độ ăn này tập trung bổ sung các thực phẩm tươi sống, protein nạc và các loại chất béo lành mạnh như dầu ô liu.
Ngoài ra, Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ AHA khuyên người bệnh tai biến nên bổ sung:
- Nhiều loại trái cây và rau củ quả tươi
- Các loại ngũ cốc nguyên hạt như yến mạch, gạo lứt, lúa mạch, quinoa,…
- Các loại đậu như đậu hà lan, đậu lăng, đậu ngự, đậu xanh,…
- Bổ sung thực phẩm giàu protein nạc: thịt gà, đậu phụ, cá,… Hạn chế thịt đỏ như thịt heo, thịt bò.
- Cá có chất béo tốt như cá ngừ, cá hồi, cá mòi, cá trích, cá thu,… Tuy nhiên, hãy chú ý đến một số loại cá có chứa thủy ngân nhiều hơn so với các loại cá khác ví dụ như cá ngừ, cá thu. Các loại cá cá mòi, cá hồi chứa nhiều chất dinh dưỡng có lợi và không có mức gây hại của thủy ngân nên người bệnh có thể bổ sung 2-3 lần/ tuần.
- Nguồn cung cấp chất béo tốt: các loại dầu như dầu ô liu, dầu bơ, dầu lanh và các loại hạt (điều, macca, hạnh nhân, óc chó…)
- Sữa ít béo và các sản phẩm từ sữa ít béo như sữa chua, phô mai,…
- hực phẩm giàu chất xơ từ các loại rau củ: bởi chất xơ giúp giảm cholesterol xấu từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch.
Các loại thực phẩm cần tránh khi bị tai biến
Bên cạnh các thực phẩm tốt nên được bổ sung trong thực đơn cho người bị tai biến thì mọi người cũng cần chú ý đến một số thực phẩm gây ảnh hưởng đến sức khỏe và thậm chí là làm tình trạng bệnh thêm trầm trọng. Sau đây là một số thực phẩm mà người bị tai biến cần tránh:
Thực phẩm chế biến sẵn
Để giữ trái tim khỏe mạnh, giảm nguy cơ tai biến, không chỉ giảm muối mà người bệnh còn phải giảm lượng chất béo chuyển hóa và chất béo bão hòa. Bởi những chất béo này có liên quan đến hàm lượng cholesterol cao và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Các loại thực phẩm chế biến sẵn cần tránh bao gồm:
- Các loại thịt đã qua chế biến như xúc xích, thịt xông khói, giăm bông,…
- Carbohydrate đơn giản/ tinh chế như bánh mì trắng, các loại bánh quy giòn, đồ ăn nhẹ có vị mặn và các loại đồ nướng.
- Thực phẩm và đồ uống có đường như siro ngô, các món tráng miệng, bánh, kẹo, soda, nước ngọt,…
- Thực phẩm chiên rán như khoai tây chiên, gà rán, bắp rang,…
- Thức ăn nhanh và các loại thức ăn tiện lợi: thịt đóng hộp, súp đóng hộp, thực phẩm đông lạnh,…
Cắt giảm muối
Ăn quá nhiều natri có thể khiến cơ thể giữ nước, tăng huyết áp và tăng nguy cơ đột quỵ. Một cách hiệu quả để giảm lượng natri nạp vào là loại bỏ các thực phẩm nhiều muối, chế biến sẵn trong chế độ ăn uống hằng ngày. Các thực phẩm này không chỉ nhiều muối mà còn sử dụng nhiều natri làm chất bảo quản cùng với nhiều chất không lành mạnh cho sức khỏe cơ thể và tim mạch.
Bên cạnh đó, người bệnh nên tập ăn nhạt, giảm lượng muối trong chế biến thức ăn hằng ngày. Và cũng hạn chế các loại nước chấm: nước tương, nước mắm, nước sốt,… trong chế độ ăn.
Dinh dưỡng cho người bệnh rối loạn nuốt sau tai biến
Rối loạn nuốt là vấn đề thường gặp ở bệnh nhân sau tai biến, tỷ lệ dao động từ 20-78%, gây ra nhiều biến chứng như viêm phổi do hít sặc, suy dinh dưỡng, mất nước, thậm chí gia tăng tỷ lệ tử vong. Do đó, người bệnh khi chế biến thực phẩm cần lưu ý:
- Sử dụng thức ăn có độ đặc tùy thuộc vào mức độ rối loạn nuốt
- Thức ăn ấm sẽ dễ nuốt hơn.
- Nên ăn và nuốt thật chậm, từng ít một.
Thực đơn 7 ngày cho người bị tai biến
Để người bệnh đáp ứng điều trị tốt, ngăn các biến chứng và tái phát bệnh cần có chế độ ăn uống phù hợp, lành mạnh. Sau đây là thực đơn 7 ngày cho người bị tai biến ( Nữ: 160cm, 50kg, cần 1500kcal) có thể tham khảo. Tuy nhiên, tình trạng sức khỏe, bệnh lý đi kèm và thể trạng của mỗi bệnh nhân mỗi khác do đó người bệnh cần tham khảo tư vấn dinh dưỡng từ bác sĩ để có thực đơn phù hợp và mang đến hiệu quả cao nhé.
Ngày | Bữa sáng | Bữa trưa | Bữa chiều |
---|---|---|---|
1 | Cháo gà:
Phụ sáng:
|
|
|
2 |
Phụ sáng:
|
|
|
3 | Cháo yến mạch bí đỏ
Phụ sáng:
|
|
|
4 |
Phụ sáng:
|
|
|
5 | Miến gà (60g miến khô, 40g thịt nạc gà, các loại rau: 80g) Phụ sáng:
|
|
|
6 | Phở xào (150g bánh phở + 40g thịt bò + 100g rau cải ngọt + hành lá, rau thơm) Phụ sáng:
|
|
|
7 | Cháo cá lóc
Phụ sáng:
|
|
|
Các loại sữa tốt cho người bị tai biến
Không có sữa chuyên biệt cho đối tượng tai biến tuy nhiên với những trường hợp ăn kém hoặc không ăn được gì có thể bổ sung sữa để tăng cường năng lượng và chất dinh dưỡng để giúp hồi phục nhanh chóng. Sau đây là một số dòng sữa cao năng lượng, giàu dinh dưỡng giúp củng cố, bồi dưỡng sức khỏe cho người bệnh:
Sữa Peptamen
Sữa Peptamen là sản phẩm sữa dinh dưỡng thuộc thương hiệu Nestle. Sữa với công thức giàu dinh dưỡng và năng lượng phù hợp với những người bệnh cần đáp ứng dưỡng chất, hồi phục sức khỏe, chống suy kiệt. Chỉ với 250ml cung cấp đến 250 Kcal cùng hàm lượng protein lớn, các chất béo lành mạnh và hớn 30 loại vitamin, khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Việc bổ sung sữa có giúp kích thích vị giác, giúp người bệnh cảm thấy ngon miệng hơn, giảm tình trạng kém ăn. Từ đó, thúc đẩy quá trình chuyển hóa, trao đổi chất và hồi phục sức khỏe tốt hơn.
Sữa Fresubin 2 kcal
Sữa Fresubin 2 kcal
Sữa Fresubin 2 kcal là sản phẩm sữa nước giàu dinh dưỡng có hương Cappuccino phù hợp với nhiều đối tượng người bệnh. Trong mỗi chai sữa dung tích 200ml cung cấp đến 400 Kcal, 20g protein cùng nhiều dưỡng chất cần thiết cho sức khỏe. Sữa với nguồn đạm cao giúp người bệnh chống suy kiệt, tái tạo và xây dựng khối cơ, cải thiện chức năng vận động và nâng cao sức đề kháng cho người bệnh.
Sữa Ensure plus advance
Sữa Ensure plus advance là dòng sữa cao năng lượng. Trong mỗi chai sữa giúp dung tích 220ml cung cấp đến 330 calo cho cơ thể. Sữa được khuyên dùng cho bệnh nhân nặng, người đang cần nhu cầu năng lượng cao. Đặc biệt, sữa với công thức cải tiến tăng cường HMB và protein chất lượng cao giúp xây dựng, tái tạo khối cơ, giảm sự yếu cơ, mệt mỏi. Không những vậy, sữa còn cung cấp đến 28 loại vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể củng cố và duy trì sức khỏe.
Sữa Orgalife basic soup
Sữa Orgalife basic soup
Sữa Orgalife basic soup còn được xem thực phẩm dinh dưỡng lành mạnh với nguồn nguyên liệu hoàn toàn từ tự nhiên. Thực phẩm dinh dưỡng này có thể thay thế 1 bữa ăn của người bệnh vẫn đáp ứng nguồn năng lượng và dinh dưỡng dồi dào. Nguồn năng lượng chuẩn 1 kcal/ml cùng với hàm lượng protein chất lượng cao cung cấp 18 acid amin gồm 9 acid amin thiết yếu cho cơ thể. Không chỉ vậy, sản phẩm còn phù hợp với nhiều đối tượng bệnh nhân bởi hàm lượng chất béo lành mạnh, giàu chất xơ từ rau củ quả tự nhiên và với hơn 20 loại vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể hồi phục sức khỏe.
Những việc cần tránh khi bị tai biến
Bên cạnh chế độ ăn uống, dinh dưỡng, người bị tai biến cũng cần chú ý lối sống lành mạnh để kéo dài tuổi thọ cũng như không làm tái phát bệnh. Trong cuộc sống hằng ngày, người bị tai biến nên tránh một số điều sau:
- Người bệnh tránh ở nằm hay ngồi 1 chỗ quá lâu nên vận động khoảng 30 phút mỗi ngày.
- Tránh đi đứng 1 mình
- Tránh khiêng, mang vác vật nặng
- Người bệnh tránh sử dụng thuốc lá, rượu bia, các thức uống có chứa chất kích thích
- Người bệnh tránh nhốt mình trong phòng 1 mình, lo âu, suy nghĩ tiêu cực
- Người bệnh không nên tắm vào buổi tối
- Người bệnh tránh kích động ảnh hưởng cảm xúc
https://medlatec.vn/ImagePath/images/20201123/20201123_dau-hieu-tai-bien-1.jpg
Thiết kế thực đơn cho người tai biến cùng bác sĩ dinh dưỡng Viện nghiên cứu và tư vấn dinh dưỡng
Tư vấn dinh dưỡng và thiết kế thực đơn dinh dưỡng phù hợp là điều vô cùng quan trọng quyết định đến hiệu quả điều trị và cải thiện sức khỏe cho người bệnh, đặc biệt là những người bị tai biến. Do đó, để thiết kế thực đơn cho người bị tai biến phù hợp với tình trạng bệnh, bệnh lý đi kèm, thể trạng, người bệnh nên lắng nghe ý kiến và tư vấn đến từ các bác sĩ, chuyên gia có chuyên môn giỏi về lĩnh vực dinh dưỡng.
Viện nghiên cứu và tư vấn dinh dưỡng NRECI là một trong những trung tâm dinh dưỡng hội tụ đội ngũ bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng giỏi, am hiểu kiến thức về chuyên môn và giàu kinh nghiệm giúp tư vấn dinh dưỡng và hướng dẫn xây dựng thực đơn ăn uống theo cá nhân hóa. Việc thăm tư vấn, chẩn đoán, tư vấn dinh dưỡng được thực hiện theo quy trình nhằm đem đến hiệu quả cao trong cải thiện dinh dưỡng và đáp ứng điều trị của mỗi bệnh nhân.
Hy vọng những thông tin trong bài viết về thực đơn cho người bị tai biến sẽ giúp mọi người có thêm kinh nghiệm chăm sóc và xây dựng chế độ ăn uống. Từ đó, giúp người bệnh cải thiện sức khỏe, hồi phục nhanh chóng, sống vui vẻ và hạnh phúc hơn. Hãy liên hệ ngay Viện nghiên cứu và tư vấn dinh dưỡng để được bác sĩ tư vấn và giải đáp chi tiết hơn nhé.
Xem thêm:
- Giải pháp dinh dưỡng cho người bệnh tai biến mạch máu não
- Rối loạn nhịp tim là bệnh gì? Cách chữa bệnh tại nhà hiệu quả
- Những biến chứng của bệnh tiểu đường type 2 cần quan tâm
- Các chất gây ung thư gan trong 4 loại thực phẩm phổ biến
- 5+ Cách sử dụng vitamin tăng đề kháng tại nhà giúp bạn bảo vệ sức khỏe
H&H Nutrition – Đồng hành cùng sức khỏe gia đình bạn
H&H Nutrition quy tụ đội ngũ Thạc sĩ, Bác sĩ, Chuyên gia Dinh dưỡng, Kỹ sư tiết chế với trình độ chuyên môn cao, tận tâm, luôn đặt khách hàng lên vị trí hàng đầu. H&H Nutrition cung cấp dịch vụ khám tư vấn, thiết kế thực đơn dinh dưỡng toàn diện dành cho trẻ em và người lớn. H&H Nutrition cam kết sẽ đồng hành sức khỏe cùng gia đình bạn nhằm mang lại hiệu quả tốt nhất đến quý khách hàng.

Chuyên viên tư vấn

Phạm Thị Kiều Vy
Cử nhân dinh dưỡng

Nguyễn Minh Thuận
Cử nhân dinh dưỡng

Nguyễn Thị Thoa
Cử nhân dinh dưỡng
Địa chỉ:
Cơ sở chính: 105 Trần Thiện Chánh, Phường 12, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh
Chi nhánh Lâm Đồng: 93/87 Hà Giang, Phường 1, Tp Bảo Lộc, Lâm Đồng.
Hotline:
Fanpage: Group:Hotline Đặt hàng: 088 8844 733
Hotline Tư vấn: 088 8977 433